رونمایی از یک طرح نو برای توسعه مناطق محروم کشور

توسعه مناطق محروم و کمک به مناطقی که بنا به دلایل مختلف اسیر بحران های اقتصادی و اجتماعی هستند، همواره مورد تأکید مسئولان ارشد کشور بوده و در این مسیر هزینه های هنگفتی نیز صورت گرفته، اما اغلب اقدام های گذشته آنچنان که باید و شاید به نتیجه مطلوب منجر نشده است؛ وضعیتی که حالا در سایه خلق الگویی خاص، در حال تغییر است.

به گزارش «تابناک» به نقل از تسنیم، سال هاست که شعار توسعه مناطق محروم و حمایت از اقشار مستضعف روی جلد کتاب ها، بنرها، فیلم های تلویزیونی و شعارنوشته های شهری خود نمایی می‌کند، اما همه این شعارهای پر رنگ و لعاب هیچ‌گاه نتوانسته آنچنان که باید و شاید گره ای از کار نیازمندان و مناطق محروم باز کند. حقیقتی غیرقابل انکار که ضرورت طرح ریزی جدید در این خصوص را نشان می‌داد.

عدم توفیق قابل ذکر دستگاه های حمایتی اعم از دولتی و فرا دولتی در حمایت از مناطق محروم و اقشار نیازمند که با رجوع به آمار روزافزون نیازمندان جامعه قابل اثبات است، به خوبی نشان می دهد که برای تحقق اهداف مطرح در این حوزه نیاز به انداختن طرح های نو است.

نهادهایی که سال هاست با تحت پوشش قرار دادن افراد نیازمند جامعه و پرداخت مستمری به آنها تلاش می کنند هر چند اندک جامعه نیازمند کشور را کاهش دهند، اما واقعیت این است که چنین رویه هایی تا کنون با توفیق رو به رو نبوده و حتی برخی کارشناسان از آن با عنوان آفت توانمندسازی اقشار محروم و نیازمند حمایت یاد می‌کنند.

آفتی که برخی آن را «پول پاشی» می‌خوانند و بر این باورند که نتیجه آن، تزریق کاهلی به بدنه اجتماع است، در حالی که اگر این نقدینگی ها در مسیر توانمندسازی و مهارت آموزی هزینه شود، می‌تواند زمینه ساز حرکتی شود که فرجام آن، رهایی افراد مهارت آموخته از محرومیت خواهد بود؛ رویه ای که کمتر مورد توجه نهادهای حمایتی قرار گرفته یا به دلیل اشکالاتی که داشته، کمتر به موفقیت منجر شده است.

نقیصه ای که چندسالی‌ست نهادهای دولتی و فرادولتی با درک آن، تلاش کرده‌اند رویکردهایشان را در مواجهه با محرومیت تغییر داده و به جای تحت پوشش قرار دادن افرادِ نیازمند به شیوه پرداخت مستمری، مهارت آموزی به ایشان را سرلوحه امور خود قرار دهند. چیزی شبیه آن مثل معروف که تاکید دارد آموزش ماهیگیری به افراد بر ماهی دادن به ایشان برتری دارد و متضمن رهایی ایشان از تنگدستی و فقر است.

یکی از این نهادها که در سال های اخیر با عزمی راسخ پا در میدان حمایت از اقشار مستضعف و مناطق عقب مانده گذاشته، بنیاد علوی است که در کنار خدمات متنوعی که به محرومان ارائه می‌دهد، از چند سال پیش الگوی جدیدی از توسعه مناطق محروم را آغاز کرد و در این مسیر به توفیق های چشمگیری نیز دست یافته است. بنیادی که با هدف اشتغال زایی، مهارت آموزی و توانمندسازی اقشار نیازمند و کم درآمد در مناطق محروم به این فضای خدمات رسانی ورود کرده و توانسته در بسیاری از نقاط محروم کشورمان اتفاقات مثبتی را رقم بزند.

این مجموعه به طور مشخص از سال 1393، شهرستان قلعه گنج در جنوب استان کرمان را به عنوان محروم ترین شهرستان کشورمان شنایی نموده، آن را پایلوت طرح آبادانی و پیشرفت انتخاب کرده و با اتخاذ برنامه های مدون و سیاست گذاری های مشخص، کوشیده پایه گذار نخستین شهر نمونه اقتصاد مقاومتی کشورمان در این دیار باشد.

حمایت از دانش آموزان و دانشجویان نخبه شهرستان قلعه از جمله اقداماتی است که پیشتر بدان اشاره کردیم. گامی موثر برای ساخت آینده این منطقه با تکیه بر توانایی ها و پتانسیل نوجوانان و جوانان قلعه گنج که تنها در بخش دانش آموزی چیزی حدود 8 هزار دانش آموز را مشمول حمایت های مستقیم این نهاد کرده است، به این امید که در سایه توانمند شدن این قشر، آینده قلعه گنج به دست ایشان ساخته شود.

علاوه بر این، بنیاد علوی با هدف افزایش توانمندی اقتصادی مردم شهرستان قلعه گنج به ویژه در روستاها، اقدام به تأسیس صندوق های خرد مالی کرده تا به کمک این صندوق ها، رفع و محرومیت و توسعه در این دیار با مشارکت کامل مردم صورت پذیرد. به این صورت که هرچه مردم در این صندوق ها سرمایه گذاری کرده و اندوخته هایشان را به این صندوق ها تزریق کنند، بنیاد علوی هم به همان میزان به این صندوق ها پول واریز می‌کند و در انتها، به متقاضیان دریافت تسهیلات در این صندوق ها، مبلغی ده برابر اندوخته شان وام می‌دهد.

طرحی ویژه که موجب شده مردم خود را مالک صندوق ها بدانند و در بازپرداخت اقساطشان به صندوق ها وسواس شدیدی نشان دهند تا جایی که آمارها نشان می‌دهد هیچ کدام از صندوق های شکل گرفته با هیچ قسط معوقی رو به رو نیستند. اتفاقی شگرف و تحسین برانگیز که با پرداخت مستمری به مردم یا اعطای وام به نیازمندان –که اغلب در بازپرداخت دچار مشکلات فراوان می‌شود و بدهکار کردن دائمی برخی محرومان به نظام پولی و بانکی کشور را به دنبال داشت،- از زمین تا آسمان متفاوت است.

نکته جالب توجه در این خصوص آنجاست که می‌بینیم بر اساس آمار، تا کنون بالغ بر 4 میلیارد تومان توسط اهالی قلعه گنج در این صندوق ها پس انداز شده که با حمایت بنیاد علوی و واریز سهم بنیاد به این صندوق ها، سرمایه این صندوق ها به حدود 8 میلیارد تومان رسیده است. سرمایه ای عظیم که به پشتوانه آن تا کنون بیش از 11 هزار میلیارد تومان تسهیلات در قالب 9137 طرح به متقاضیان ارائه شده است. اعداد و ارقام درشتی که بعید است هیچ طرح حمایتی دیگری بتواند به محدوده شان نزدیک شود.

به این خدمات خاص و ویژه، امضای تفاهم نامه مابین بنیاد علوی و سازمان فنی­حرفه­ای را می‌توان افزود که نتیجه آن تا کنون آموزش تعداد 2٫123 نفر از متقاضیان دوره­های آموزشی و تعداد 51 نفر از متقاضیان دوره مربیگری در شهرستان قلعه گنج بوده و مبلغ صرف شده برای آن، 900 میلیون تومان است. آموزش­هایی در قالب 6 دوره و 50 کلاس که برخی از آنها هنوز در حال انجام است و بر محورهایی مانند تولید محصولات صنایع دستی مثل قالی بافی استوار است.

همچنین با عنایت به برنامه های مشاور طرح آبادانی و پیشرفت شهرستان قلعه گنج و در راستای ایجاد مشاغل پایدار، ترویج کشت گلخانه­ای، حفاظت از محیط زیست و منابع آبی، اجرای طرح خرید تضمینی محصولات کشاورزی، احداث کارخانه های فرآوری محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی و...، از دیگر تلاش های بنیاد علوی برای حمایت از محرومان در منطقه قلعه گنج است که دورنمای آن، رسیدن به اشتغال پایدار در منطقه است.

طرح ها و برنامه های متنوع که نشان می‌دهند این نهاد فرادولتی کوشیده در مسیر خدمت رسانی به نیازمندان و توسعه مناطق محروم به جای اتخاذ شیوه های رایج تر حمایت در کشورمان -که از نوع پرداخت مستمری یا اختصاص یارانه و امثال اینهاست، بر توانمندسازی افراد و آموزش به ایشان بهره بگیرد و از قضا توفیقات زیادی نیز به دست آورده است؛ رویه ای که امید می‌رود در دستور کار دیگر نهادهای حمایتی قرار گیرد و تکثیر شود.