امتیازدهی به بانک ها و موسسات با مدل کملز

کمل یک مدل ارزیابی عملکرد بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی است که به بررسی و ارزشگذاری پنج حوزه از حوزه های عملکرد مدیریتی و مالی می پردازد. این پنج حوزه عبارت از کفایت سرمایه، کیفیت دارایی ها، مدیریت، درآمدها و نقدینگی است.

در ادامه توسعه این مدل، مؤلفه دیگری با حرف s به عنوان حساسیت به ریسک بازار به این سیستم رتبه بندی اضافه شد و این مدل با نام کملز توسعه یافت. لذا آنچه در سیستم رتبه بندی کملز انجام می گیرد، بررسی و ارزیابی ابعاد کلیدی کفایت سرمایه، کیفیت دارایی، مدیریت، درآمدها، نقدینگی و حساسیت به ریسک بازار است که مبتنی بر استانداردهای تعریف شده و بر اساس میزان انطباق این مولفه ها با استانداردها امتیازی از یک تا ۵ به آنها تعلق می گیرد. امتیازهای داده شده به هر یک از مولفه ها بیانگر موارد زیر است: 

بهترین امتیاز یا امتیاز ۱: نشان دهنده عملکردی قدرتمند است.

امتیاز ۲: نشان دهنده عملکردی رضایت بخش است. 

امتیاز ۳: نشان دهنده عملکردی است که تا حدودی دارای ضعف است.

امتیاز ۴: نشان دهنده عملکرد لب مرز است و تا حدود زیادی از حد میانگین ضعیف تر است.

امتیاز ۵ یا بدترین امتیاز: نشان دهنده عملکرد در سطح نارضایتی است.

به نظر می رسد تکنیک نظارت غیرحضوری بانک مرکزی مبتنی بر الگوی رتبه بندی کملز، ابزاری قوی و کارآمد در ارزیابی عملکرد بانک‌ها است. این سیستم ضمن ارزیابی عملکرد مدیریت ریسک و انطباق شرایط و عملکرد بانک با معیارهای از قبل تعیین شده برای دارایی ها و تعهدات، به ارزیابی مستمر روش های عملیاتی، مقررات و ضوابط داخلی و همچنین معیارهای حاصل از نتایج به دست آمده از حسابرسی های مبتنی بر ریسک، اقدام می کند.

نتیجه ارزیابی های سیستم رتبه بندی کملز حاصل جمع نتایج حاصل از نظارت غیرحضوری و بازرسی حضوری است. برای نظارت غیرحضوری از صورت های مالی ماهیانه استفاده می شود و برای انجام بازرسی حضوری، بازرسان آن دسته از اطلاعات را که در صورت های مالی منعکس نشده است، جمع آوری می کنند.

این ارزیابی ها به دستیابی به درجات اعتباری بین صفر تا صد، منجر می شود. بر اساس این درجات اعتباری است که رتبه های بین ۱ تا ۵ به شاخص های شش گانه مذکور داده می شود. رتبه بندی ترکیبی کملز پس از آنکه امتیازات هر یک از شاخص های شش گانه کملز مشخص شد، به هر بانک یک رتبه نهایی ترکیبی اختصاص داده می شود که حاصل ارزیابی های انجام گرفته در هر کدام از ابعاد عملکرد آن است. این رتبه بندی نهایی هم با اعداد یک تا ۵ صورت می گیرد.