مراقب صرافی ها باشیم!

بعد از آن که دایره تحریم های هسته ای کشور به بانک ها رسید، عملاً بانک ها از ارائه خدمات ارزی بازماندند و این صرافی ها بودند که در آن روزگار وارد میدان شدند و این خدمات را ارائه کردند. با ایجاد تلاطمات ارزی در سال گذشته یکی از تصمیمات بانک مرکزی، ممانعت از ارائه خدمات ارزی توسط صرافی ها بود. با خروج آمریکا از برجام احتمال تحریم دوباره بانک ها وجود دارد.

به گزارش تابناک اقتصادی، بعد از وقوع انقلاب 1357 و با اشغال سفارت آمریکا در تهران تحریم هایی علیه ایران صورت گرفت اما این تحریم ها در پی برنامه هسته ای ایران شدت گرفت. در سال 1385 بود که به دنبال ارجاع پرونده هسته ای کشورمان از آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل، تحریم های مختلفی بر علیه کشورمان اعمال شد. یکی از این تحریم ها، تحریم بانک های ایران بود. با این کار عملاً ارتباط بانک های ایران با بانک های دنیا قطع شد و ارائه خدمات ارزی توسط این نهاد با مشکلات عمده ای مواجه شد.

در این روزگار بود که صرافان و صرافی ها وارد میدان شدند و کسب و کارهایشان بر روی غلطتک افتاد. هر چند که سال های سال بانک مرکزی هیچ گونه تمایلی به ارائه مجوز صرافی به صرافان و علاقمندان به فعالیت در بازار ارز نداشت اما تشدید تحریم ها و از چرخه خارج شدن بانک ها باعث شد تا بانک مرکزی از موضع خود پایین بیاید و به تدریج به صرافی ها مجوز دهد و همین عامل موجبات فروش خدمات ارزی از این ناحیه را فراهم کرد. صدور حواله توسط صرافی ها، راه حل آسانی برای عبور از تحریم ها شد و نگاه صادرکنندگان، واردکنندگان، تولیدکنندگان، دانشجویان مقیم خارج از کشور، مسافران خارجی و داخلی و ایرانیان مقیم خارج از کشور به صرافی ها جلب شد.

با ایجاد تلاطمات ارزی در سال گذشته و کشیده شدن دامنه آن به سال 97، بانک مرکزی طی اطلاعیه هایی سعی نمود تا بازار ارز را مدیریت کند. بانک مرکزی در اطلاعیه شماره هشت خود، صرافی ها را مورد خطاب قرار داد و به نوعی این نهادها را از چرخه ارائه خدمات ارزی خارج کرد و دوباره بانک ها را به عنوان اصلی ترین نهاد ارائه دهنده این خدمات معرفی کرد.

نکته حائز اهمیت این است که در مورخه 18 اردیبهشت 1397 رئیس جمهور آمریکا طی پیامی رسماً این کشور را از برجام و توافق هسته ای با ایران خارج کرد و طی بیانیه ای اعلام کرد که طی بازه 90 روزه و 180 روزه دوباره تحریم ها علیه ایران باز خواهد گشت. علاوه بر بازگشت تحریم های آمریکا علیه ایران، با خروج آمریکا حالا این احتمال وجود دارد که سایر کشورهای حاضر در این توافق نیز به مرور از این توافق خارج شوند و تحریم ها را بر علیه کشورمان بازگرداند. قطعاً در صورت بروز این اتفاق یکی از نهادهایی که دوباره مورد تحریم واقع خواهند شد، بانک ها هستند. بنابراین بانک مرکزی باید با آینده نگری سازوکارهای مناسبی را برای صرافی ها جهت ارائه خدمات ارزی تعریف کند تا در صورت اعمال تحریم ها بر علیه بانک های کشورمان این نهادهای مالی بتوانند وظایف ارزی بانک ها را به دوش بکشند و از طرفی هم خود عاملی برای برهم زدن بازار ارز نباشند.