سهم هزینه دخانیات از کل هزینه سالانه خانوار، در کدام دهک بیشتر است؟

در چند روز اخیر خبری منتشر شد مبنی بر این که قیمت سیگار در سال جدید افزایش یافته و گران شده است. به همین منظور گزارش های بانک مرکزی را برای پاسخ به این پرسش که سهم هزینه دخانیات خانوارهای حاضر در کدام دهک بیشتر از سایر دهک ها است؟

به گزارش تابناک اقتصادی، در چند روز اخیر خبری در رسانه ها منتشر شد مبنی بر اینکه سیگار گران شده است و رسانه ها این افزایش قیمت سیگار را با احتکار این محصول دخانی توسط توزیع کنندگان مرتبط دانستند. البته این تنها خبر پیرامون سیگار نبوده، بلکه وضع عوارض جدید بر سیگار نیز در ماه های اخیر خود خبرساز بوده و احتمالاً بر افزایش قیمت سیگار نیز بی تاثیر نبوده است. با توجه به این خبرها و گران شدن سیگار ما به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که سهم هزینه دخانیات خانوارهای حاضر در کدام دهک بیشتر از سایر دهک ها است؟

برای پاسخ به این پرسش گزارش های بانک مرکزی را مورد بررسی قرار داده ایم. نمودار زیر نشان می دهد که در ده سال اخیر هر خانوار شهری به طور متوسط چقدر از هزینه سالانه خود را صرف خرید و مصرف دخانیات نموده است. همان گونه که ملاحظه می شود در بیشتر سال ها 0.4 درصد از متوسط هزینه سالانه خانوارهای شهری صرف خرید و مصرف دخانیات شده است. البته این هزینه در دو گزارش اخیر (گزارش های سال 94 و 95) کاهش یافته و به 0.3 درصد رسیده است.

نمودار زیر نشان می دهد که چقدر از متوسط هزینه سالانه هر خانوار شهری از دهک های مختلف جامعه در سال 1395، صرف خرید و مصرف دخانیات شده است. همان گونه که ملاحظه می گردد، خانوارهای شهری حاضر در دهک اول جامعه که فقیرترین قشر از جامعه محسوب می شوند سهم بیشتری از متوسط هزینه سالانه خود را صرف خرید و مصرف دخانیات نموده اند و در مقابل خانوارهای شهری حاضر در دهک دهم که ثروتمندترین قشر جامعه محسوب می شوند سهم کمتری از متوسط هزینه سالانه خود را برای خرید و مصرف دخانیات پرداخت کرده اند. یک خانوار شهری حاضر در دهک اول در سال 1395، 0.95 درصد از متوسط هزینه سالانه خود را صرف خرید و مصرف دخانیات نموده است و یک خانوار شهری حاضر در دهک دهم در همین سال، تنها 0.18 درصد از متوسط هزینه سالانه خود را صرف خرید و مصرف دخانیات نموده است.

در سال 95 یک خانوار شهری حاضر در دهک دهم به طور متوسط سالانه، 133 هزار و 432 تومان از درآمد خود را صرف خرید و مصرف دخانیات نموده است و این در حالی است که یک خانوار شهری حاضر در دهک اول در همین سال، 45 هزار و 258 تومان از درآمد خود را برای خرید و مصرف دخانیات هزینه کرده است. یعنی هزینه دخانیات یک خانوار ثروتمند در جامعه 2.9 برابر بیشتر از یک خانوار فقیر در جامعه است.

نکته جالب نمودار بالا این است که اگر دهک هفتم را کنار بگذاریم به این نتیجه خواهیم رسید که هر چه یک خانوار در دهک بالاتر جامعه حضور داشته باشد، سهم هزینه دخانیات او از متوسط هزینه سالانه اش کمتر خواهد بود.