وزارت ICT نسبت به وضعیت کسب و کار فاوا در استان‌ها بی تفاوت است

در حال‎حاضر یکی از مهم‎ترین چالش‎های دولت ایجاد اشتغال و توجه به دغدغه‌هاي اقتصادي مردم است و با توجه به نقش و ظرفیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در اشتغالزایی و کارآفرینی، مسوولان دولتی به کرات تاکید کرده‎اند، توجه ویژه ای به این حوزه دارند. به خصوص آذري جهرمي وزیر ICT نیز در این رابطه اعلام کرده است که در برنامه چهار ساله در وزارت ارتباطات دولت دوازدهم قصد داریم تا بیست هزار استارت‌آپ‌، 10 هزار شرکت متوسط، 100 شرکت بزرگ و پنج شرکت بین‎المللی را ایجاد کنیم.

اما برخی از کارشناسان بخش خصوصی حوزه فاوا براین باورند که وزارت ICT مدل درستی برای اشتغالزایی در حوزه فناوری اطلاعات ارایه نکرده و حمایت ها معطوف به چند شرکت بزرگ می شود. به گونه ای که شرکت های بزرگ حوزه بزرگتر و شرکت های کوچک و متوسط به دلیل سیاست‎گذاری‎های اشتباه به تدریج از گردونه بازار خارج می شوند و این در استان ها بیشتر از پایتخت محسوس است.

ورشکستگی شرکت های کوچک

سعید مشهدی رییس سازمان نظام صنفی استان قم ضمن انتقاد به حمایت وزارت ICT از شرکت های حوزه فاوا به فناوران گفت:  در حال حاضر 70 الی 80 درصد از حجم بازار ICT در اختیار 30 شرکت که عمدتا در بخش اپراتورها و FCP ها فعال هستند قرار دارد. درحالیکه 70 درصد از اشتغالزایی این حوزه عمدتا در شرکت‎هایی است که گردش مالی کمتر از 30 درصد دارند.

 وی افزود: این موضوع نشان می‎دهد که سیاست‎گذاری درستی برای اشتغالزایی در حوزه فاوا 

صورت نگرفته و شرکت‎های بزرگ هر روز بزرگتر و شرکت‎های کوچک که حجم زیادی اشتغالزایی ایجادکرده‎اند هر روز کوچکتر و ناتوان تر می‏شوند.

مشهدی با ذکر مثالی توضیح داد: در زنجیره ارزش صنعت نشر هر بخش سهمی از قیمت تمام شده کتاب را می­برد بطور مثال از نویسنده ، تایپیست و صفحه آرا گرفته تا چاپخانه ، مرکز پخش و خرده فروش هرکدام بخشی از هزینه را دریافت می­نمایند ولی متاسفانه در صنعت محتوا دقیقا در نقطه مقابل عمل می­گردد یعنی کسی که محتوا را تالیف می­نماید هزینه می­دهد ، کسی که محتوا را دیجیتال می­نماید هزینه می­دهد ، کسی که محتوا را از طریق مراکز داده در اختیار می­گذارد هزینه می­دهد و از ترافیک حاصل شده اپراتورها و FCP ها و شرکت زیرساخت استفاده می­کنند. و بدتر اینکه وزیر محترم که تمایل دارند قیمت اینترنت را کاهش دهند از سهم تولید کنندگان محتوای داخل مایه می­گذارند و نه از اپراتورها . دقیقا نقش سازمان تنظیم نقش حمایتی از شرکتها بزرگ هست که اشتغال زیادی هم ایجاد نمی کنند و هیچ مصوبه هم در این خصوص ندارند.

زیادی دارد که شرکت های فعال در این حوز همه آن را متحمل می شوند و در نهایت این FCP ها هستند که سود را می برند. متاسفانه این مدل را سازمان تنظیم مقررات طراحی کرده و شرکت‎های FCP سهم تولیدکننده محتوا را نمی دهند.

ادعای دروغ اشتغالزایی

 رییس سازمان نظام صنفی رایانه ای استان قم همچنین با بیان اینکه افزایش حجم اشتغال در حوزه فناوری اطلاعات دروغی بیش نیست، گفت: اگر عده‎ای به کسب و کارهای نوین روی آورده‎اند به دلیل جبر زمانه بوده و وزارت ICT در ایجاد این نوع کسب و کارها دخالتی نداشته است.

مشهدی افزود: من نمی‎خواهم بدبینانه به این موضوع نگاه کنم. اما واقعیت این است که مدل کسب و کار در حوزه تغییر کرده و قدر مطلق اشتغال ایجاد شده صفر است.

وی اضافه کرد: دولت مدعی است که برای ایجاد کسب و کارهای نوین موانع را برداشته است. در 

حالیکه این وظیفه دولت است که موانع کسب و کارها را بردارد و می‎توان گفت کار خاصی برای استارت‎آپ ها نکرده و فقط اجازه داده که آنها کار کنند.

وی ادامه داد: در واقع یکی از تعاریف استارت‎آپ این است که کسب و کار مبهمی را وارد چرخه اقتصاد کند که هیچ وجود خارجی نداشته است و دولتمردان ادعا کرده‎اند که مانع این حرکت نشده‎اند. این چه کمک و منتی هست که می­گذارند .

مشهدی گفت: ابتدای سال جدید وزیر وقت وزارت ارتباطات گفت می‌خواهیم 100 هزار نفر در حوزه ICT اشتغالزایی داشته باشیم، در صورتی که کسب و کارها در این حوزه به خاطر شرایط اقتصادی هر روز بدتر می شود و شرکت‌ها مجبور به تعدیل نیرو هستند. واگر اشتغالی در کسب و کارهای جدید شکل می­گیرد از افراد آزادکار (Freelancer)  بوجود آمده که تا کنون برای شرکتها و سازمانهای دیگر کار کرده و این همه انباشت فارغ التحصیلان بی کار حوزه فناوری اطلاعات هم به خاطر نداشتن ارزیابی صحیح از وضعیت و چرخش شغل در این صنعت نشات می­گیرد.

وی افزود: چرا در جلسه­ای سه معاون رئیس جمهور و سه وزیر جمع می­شوند و از کسب و کار بزرگی حمایت می­کنند ولی همانکار در شکل کوچکتر در استانها با مشکلات عدیده مواجه است.حداقل می­شد با بخشنامه­ای موقتا این مشکلات را رفع کرد تا به روش اصولی بتوان آنرا رفع مشکل نمود.

شرایط بد شرکت‎های ICT استان‎ها

مشهدی در ادامه با بیان اینکه وضعیت شرکت های فعال حوزه فاوا در استان‌ها بسیار بدتر از تهران است، گفت: وزیر و سایر دولتمردان ما توجهی به کسب و کار در استان‌ها ندارند و معمولا راهکارهایی که برای توسعه کسب و کار استان ها پیشنهاد می‌دهند غیرکاربردی است و نتیجه ای در بر ندارد.

وی افزود: به طور مثال طرح تکاپو که قرار است از فعالیت‌های خلاقانه و کارآفرینی در حوزه فناوری اطلاعات حمایت ویژه کند، در بعضی استان هایی پیاده شده که از ضریب آمادگی الکترونیک پاینتری نسبت به استان قم هستند و این یعنی سپردن کار به 

کارندان­ها و نداشتن مدل توسعه اشتغال و تازه وقتی جالبتر می­گردد که ببینید مدل توسعه و اشتغالزایی در این صنعت با صنعت دامداری یکی هست و هر دو با یک مدل واحدی در حال توسعه هستند. وقتی در این فضا از صنف هیچ درخواستی نمی­شود و حتی برای اینکه هیچ مانع و پاسخی هم نخواهند بدهند به مجموعه تشکل­های حوزه ICT که در نوع خود در تمام صنایع منحصر به فرد است (حدود 20 تشکل ثبت شده ) اقدام به تاسیس تشکلی جدید می­گردد که در این فضا افراد جوانتر را راحتتر می­توانند راضی کنند .

وی با بیان اینکه استان قم در زمینه تولید محتوا بسیار خوب عمل کرده و شرکت های فعال زیادی در این حوزه کار می کنند، گفت:  با توجه به این امر تاکنون چندین  نامه در مورد هزینه ترافیک به وزیر ارتباطات فرستاده­ایم و درخواست کرده­ایم که مقررات مناسبی حداقل ذیل بسته اشتغال فراگیر مصوب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی و بندهای مرتبط با وزارت فناوری ارتباطات و اطلاعات وضع گردد که متاسفانه با جوابهای کاملا بی­ربط و دور از انتظار مواجه شدیم . البته شاید همانند برخی از کسب و کارهای بزرگ از لابی قدرتمندی برخوردار نبوده­یم .

رییس سازمان نظام صنفی رایانه­ای قم افزود: استان‎ها دارای ظرفیت‎های بالقوه بسیاری هستند که با حمایت وزارت ICT می‏توانند کسب و کارها جدیدی را ایجاد کنند و هر استان استارت‎آپ‎های خود را داشته باشند. ما اگر اکو سیستم کسب و کارهای مرتبط با فناوری اطلاعات که می­تواند شامل IoT و کلان داده­ها و سایر موارد دیگر گردد درست مدل کرده و تمام بخش­های این صنعت را در جای خود به­کار بگماریم نه تنها از مزایای اشتغال آن بهره می­بریم بلکه از مزیتهای ذاتی حوزه ICT که همان افزایش بهره وری و کمک به ارتقاء سطح دانش جوامع می­باشد هم بهره خواهیم برد.

در خاتمه خاطر نشان می­گردد نداشتن نقشه راه پاشنه آشیل وزارت فناوری ارتباطات و اطلاعات می­باشد که می­تواند تمام امیدهای کسب و کارها را بر باد دهد. البته در خصوص فضای مجازی هم موارد متعددی نسبت به عدم درک وزارت ارتباطات و اطلاعات از نقش خود وجود دارد که در مجالی دیگر پرداخته خواهد شد.