چه دلایلی باعث رشد قیمت دلار شد؟
از مرداد ماه امسال بود که بهای دلار شروع به رشد کرد و از کانال 3600 گذشت و در ساعت 11، 17 مهر ماه 96 به کانال 4 هزار تومان وارد شد. حالا نیز قیمت دلار رکوردهای جدیدی را روزانه برای خود به ثبت می رساند و برخی بر این باورند که قیمت این ارز به 5 هزار تومان هم خواهد رسید؛ اما چه دلایلی باعث شد قیمت دلار رشد کند؟
به گزارش «تابناک اقتصادی»، رشد قیمت دلار از مرداد ماه سال جاری آغاز شد. در حالی که در مرداد ماه قیمت دلار در کانال 3600 تومان قرار داشت، قیمت دلار رشد خود را آغاز کرد و کانال های 3700، 3800 و 3900 را درنوردید و در ساعت 11 مهر ماه 1396 به کانال 4 هزار تومان وارد شد. هم اکنون نیز قیمت این ارز روزانه رکوردهای جدیدی را برای خود به ثبت می رساند و عده ای از کارشناسان معتقدند که با این روند باید منتظر دلار 5 هزار تومانی هم باشیم. اما چه دلایلی باعث شد تا قیمت دلار شروع به افزایش کند؟
نخست باید گفت که رئیس جمهور روحانی، روز گذشته هفدهم بهمن 1396 در پاسخ به پرسشی درباره قیمت ارز و اینکه مخالفان دولت معتقدند گرانی ارز اقدام خود دولت برای تامین کسری بودجه است، ابراز کرد: همان طور که تأکید کردم اگر امروز نرخ ارز بالاتر از هفته های پیش است حتما نمی تواند دلایل اقتصادی و تجاری داشته باشد به دلیل اینکه در تأمین ارز و مخارج ارزی، تراز ما مثبت است؛ یعنی درآمد ارزی ما بیشتر است.
در ادامه به بررسی دلایل گرانی ارز می پردازیم و به دنبال این موضوع هستیم که آیا واقعاً گرانی ارز دلایل اقتصادی و تجاری دارد یا خیر؟
نخستین دلیل شاید به موضوع تک نرخی کردن ارز بازگردد. در چند سال اخیر، ولی الله سیف بسیار بر این موضوع تأکید داشته که باید ارز را به سمت تک نرخی کردن سوق دهیم؛ برای نمونه وی که در 14 مرداد 1396 در رسانه ملی حضور یافته بود بار دیگر وعده یکسان سازی نرخ ارز را داد و عنوان نمود که این کار در ابتدای دولت دوازدهم انجام خواهد شد. از طرفی بسیاری از کارشناسان نیز بر این باور بودند که نرخ دلار واقعی نیست و باید نرخ آن را واقعی تر نمود و سپس اقدام به تک نرخی نمودن دلار کرد. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقد بودند که نرخ واقعی دلار باید بیش از 4 هزار تومان باشد؛ مثلا در فروردین ماه سال جاری روزنامه دنیای اقتصاد از 66 اقتصاددان، قیمت دلار در پایان سال 96 را جویا شد. حدود 74 درصد از اقتصاددانان قیمت دلار را در بازه ۳۹۰۰ تا ۴۵۰۰ تومان و حدود ۲۰ درصد نیز قیمت دلار را در فاصله ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ تومان ارزیابی کردند. یعنی در مجموع حدود 94 درصد از اقتصاددانان قیمت واقعی دلار را بیش از 3900 تومان می دانستند.
دومین دلیل رشد قیمت دلار، کسری بودجه دولت است؛ هر چند رئیس جمهور روحانی در روز گذشته عنوان نمود دولت کسری بودجه ای ندارد که بخواهد به دنبال گران کردن ارز و تأمین کسری بودجه از این طریق باشد، باید گفت، در اول شهریور ماه سال جاری محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت از کسری بودجه 37 هزار میلیارد تومانی رونمایی کرد و گفت: در بودجه امسال قیمت نفت ۵۰ دلار در نظر گرفته شده است، اما با توجه به اینکه شاهد افت قیمت نفت در بازارهای جهانی بودیم و امروز به حدود ۴۷ دلار رسیده است، پیش بینی ما این است تا پایان سال به پایین تر از این رقم می رسد؛ بنابراین، بودجه ۳۴۶ هزار میلیارد تومانی را که در قانون آمده است عملا پیش بینی ما آن است که در حد ۳۰۹ هزار میلیارد تومان تحقق پیدا می کند. هر چند که رئیس جمهور روحانی در گفت وگوی خود با مردم اعلام کرد که دولت به دنبال آن نیست که با افزایش نرخ ارز مخصوصاً دلار کسری بودجه خود را جبران کند؛ اما صحبت های هادی قوامی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، در این زمینه قابل تأمل است.
وی گفت: نرخ محاسباتی ارز در بودجه سال ۱۳۹۶، ۳ هزار و ۳۰۰ تومان بود، اما اکنون نرخ مبادله ای ۳ هزار و ۸۰۰ تومان است، بنابراین حداقل ۱۰ هزار میلیارد تومان از ما به التفاوت نرخ ارز تا پایان سال عاید دولت می شود که به نوعی بخشی از کسری بودجه را جبران می کند.
سومین دلیل رشد بهای دلار را می توان به منفی بودن تراز تجاری کشور نسبت داد. در حالی که در ده ماهه سال 95 میزان تراز تجاری مثبت 288 میلیون دلار بوده، این تراز در ده ماهه نخست سال جاری، به منفی 7 میلیارد و 193 میلیون دلار رسیده است. این موضوع یعنی این که در ده ماهه نخست سال جاری، میزان تقاضا برای دلار افزایش یافته است.
چهارمین دلیل به منفی بودن تراز سرمایه بازمی گردد. در حالی که در فروردین ماه سال جاری خالص حساب سرمایه مثبت 1.02 میلیارد دلار بوده، این میزان در شهریور ماه سال جاری به منفی 6.2 میلیارد دلار رسیده است. این موضوع نشان می دهد سرمایه ها در حال خروج از کشورند و به همین دلیل، این شرایط بر میزان تقاضای دلار تأثیرگذار بوده است.
منفی بودن تراز گردشگری را می توان پنجمین دلیل رشد قیمت دلار دانست. بر اساس آخرین آمار اعلام شده توسط معاونت گردشگری کشور، در پنج ماهه نخست سال 96 حدود 2 میلیون و 159 هزار و 882 نفر گردشگر وارد کشورمان شده اند که این تعداد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، 1.1 درصد کاهش داشته است. از طرفی در همین مدت، شمار گردشگران خروجی سه میلیون و 474 هزار و 692 نفر بوده که این تعداد نسبت به مدت مشابه سال قبل 20.9 درصد رشد داشته است. با توجه به این آمار، می توان گفت تراز گردشگری ورودی و خروجی کشور منفی است. البته شایان ذکر است که این آمار تا پنج ماهه نخست سال جاری است و بعد از آن کشور شاهد خروج زائران بسیاری برای حضور در مراسم اربعین بوده است. به هر صورت این منفی بودن تراز گردشگری نیز خود نشان می دهد که خروج ارز از کشور بیشتر از ورودی آن بوده است. اگر فرض را بر این بگذاریم که هر گردشگر ایرانی با خود تنها هزار دلار از کشور خارج کرده باشد در پنج ماهه نخست حدود 3.4 میلیارد دلار، ارز از کشور خارج شده است.
حال به موارد بالا، ناآرامی های اخیر در سطح کشور و اعتراضات مردمی و همچنین کاهش نرخ سود بانک ها و روانه شدن سپرده ها به سایر بازارها از جمله بازار ارز جهت کسب سود بیشتر را نیز اضافه کنید.
همه دلایل بالا به نوعی باعث شده است تا در ماه های اخیر قیمت دلار رشد چشمگیری داشته باشد و پول ملی روز به روز بیشتر تضعیف گردد؛ هر چند رئیس جمهور معتقد است گرانی ارز در ماه های اخیر، اقتصادی نبوده و دولت در تأمین ارز و مخارج ارزی مشکلی نداشته و درآمد ارزی بیشتر بوده و تراز مثبت است؛ اما باید گفت، مطابق دلایل بالا اولاً بخش عمده ای از این موضوع اقتصادی بوده (هر چند شاید جنبه های روانی و تبلیغاتی نیز به این گرانی دامن زده باشد) و ثانیاً شاید درآمدهای ارزی ما بیشتر از مصارف ما باشد، بخشی از این درآمدهای ارزی ما به دلیل برقرار نشدن روابط بانکی کامل با سایر کشورها، دیر به دست دولت می رسد و یا به گفته محمدباقر نوبخت در 18 مهر 96، این پول فروش نفت به صورت چمدان های دلاری وارد کشور نمی شود و در همان خارج کشور به حساب های بانک مرکزی و شرکت نفت واریز می شود.
با وجود این، ما نیز باید به حمایت از رئیس‌جمهور تأکید می کنیم که مردم در این مسیر پرریسک به خاطر منافع خودشان، قدم برندارند، مسیرهای خیلی بهتر از مسیر ارز برای اینکه از پولشان استفاده کنند، وجود دارد و این مسیر، مسیر باثباتی نخواهد بود.
تابناک جان یه جور تحلیل میکنی که ,فردا بدووویم بریم دلار بخریم ,بعد تهش توصیه میکنی که نخریم .خیلی بلا شدی ها
تنها دلیل آن به دام افتادن مردم به برنامه دولت جهت افزایش دلار بود که باعث هجوم مردم برای سود بیشتر سده. مردم نمی دانند که فقط از یک مورد که افزایش ارزش دلار خریداری شده سود برده اند ولی 100 ها قلم کالا و اقلام مصرفی را گرانتر خواهند خرید دولت به بازار اندازه لازم دلار بدهد مسئله حله. دولت به بازار اندازه لازم دلار بدهد مسئله حله. خواست خود مسئولین هست که دلار بره بالا و کمر مردم بشکنه ، افزایش قیمت دلار به نفع دولت هست و دولت از خداشه که کاهش قیمت نداشته باشه. حمله مریخیها . ذوب شدن یخ های قطبی. تماشای ماهواره ! ناکارامدی مسولین پاراگراف آخر کاملا غیر منطقی است مگرمسولین به فکر مردم است که مردم با انها همکاری کنند و .... فقط ناشی از خروج سرمایه ازکشور است که با اعمال نفوذ قدرتمندان و تهییج عمومی مردم با استفاده از ایجاد جو روانی و شبیه سازی فروش ارز به مردم مدیریت میشود.در عمل مقادیر کلان ارز به افراد خاص با قیمت دولتی واگذار میشود. آدرس های غلط به مردم که توسط سیاسیون داده می شود: من فقط عشقم ایران و اهل بیت می باشد و نمی خواهم با غرض ورزی و کینه و خدای ناکرده نفع شخصی بر حقیقت پوشش ایجاد نمایم و دولتی و یا گروهی را محکوم و یا تبرعه نمایم و وقتی به سر کار آمدم با ادامه همان روش ها و کارها مشکلات را بدون حل منطقی و قطعی با مسکن موقتی کمی کاهش دهم. مثلا من نرخ ارز را کاهش می دهم. من فساد را ریشه کن می نمایم. من برای همه اشتغال و رفاه می آورم. برخی هم موفقیت و شکست دولت ها با قیمت مرغ (دولت دهم) و یا تخم مرغ (دولت دوازدهم) ارزیابی می نمایند.
پاسخ: تجربه چهل سال اخیر ثابت نموده است که ثابت نگهداشتن قیمت ارز با روش های متداول نظیر تزریق ارز دولتی به روش های مختلف بی اثر بوده و فقط پول مفتی به جیب افرادی رفته و موجب توسعه فساد می شود. عملاٌ به ضرر تولید کننده و صادر کننده و اشتغال داخلی بوده و ایجاد اشتغال و درآمد برای خارجی ها و واردکنندگان می نماید. با سیستم اقتصادی موجود 85% امکان ریشه کنی فساد و حل مشکلات وجود ندارد. هر دولتی با هر تفکری که سر کار می آید تعداد ی فساد بزرگ کشف می شود. . با سیستم اقتصادی موجود امکانات دولتی توانایی ایجاد اشتغال و رفاه نسبی مردم ایران با جمعیت 80 ملیونی را ندارد. با واردات مرغ و تخم مرغ و گوشت فقط مسکن ودرد کش است که بعداٌ مشکل بد تر می شود ودرد شدیدتر. راه حل تولید کافی غذای مرغ، علوفه و سایر نیازهای کشاورزی نظیر آب و غیره می باشد که ضمن ثبات نسبی بازار موجب آبادی روستا ها و اشتغال سازنده می شود.
فعلا که خیلیا یه شبه میلیاردر شدن از این اوضاع نابسامان سود بانکی کاهش پیدا کرد مردم رفتند به طرف دلار سود بانکی کاهش پیدا کرد مردم رفتند به طرف دلار روحانی متشکریم ریس بانک مرکزی فقط از سرمایه دارها حمایت میکند ؟ با پایین آوردن سود سپرده ها ،میلیونها نفر مستجر در کشور ،دچار مشکلات شدند ،وبه حاشیه رانده میشوند ،که همین باعث اعتراضات ،لشکر فقرا ،و بیکاران میشود ،میلیونها ویلا در کشور متعلق به چه کسانی هست ،( دلالها کارخانه دارها ،بازاریها و...) اگر وامهای بانکی برای اینها به صرفه نیست پس این همه امکانات را از کجا آورده اند ،میلیونها خودرو چند صد میلیونی متعلق به چه کسانی میباشد ؟ آری گرانی دلار از ناکارامدی ریس بانک مرکزی با مردم فقیر است ،والا میشد به سپرده های خرد ،،زیر صد میلیون تومان ،سود بیست درصدی داد وبه سپردهای بالای صدمیلیون بصورت پلکانی سود کمتری تا سرمایه های درشت به تولید برگردد ،وسرمایه های خرد هم توسط بانکها تجمع شود وبه امر اشتغال بکار گرفته شود ، آنگاه دلار را میکردند ده هزار تومان ،وفقط دولت ارزاق عمومی را کنترل میکرد مانند دوران حنگ تحمیلی ،وبنزین را هم سهمیه ای تا صد لیتر هزار تومان ،وبالاتر از آنرا دوهزار تومان ،فقط کنترل ،ونظارت توسط افراد پاکدست ،ومعتقد بازی سیستم دولتی جهت پر کردن کسری حرکت اشتباه پایین اوردن سود بانکی...که همیشه دردسر افرین بوده
دلیل گرانی ارز اقتصادی است ، مدیریت ضعیف ، راندمان و بهره وری پایین کارخانجات و عدم توانایی رقابت تولیدات داخل با خارج (با وجود هزینه پایین نیروی انسانی و انرژی) کجا باید خودش را نشان دهد؟ بهترين راه براى شكستن حباب دلار پرداخت ارز مسافرى به ميزان معقول مى باشد ، وباعث تعجب است كه دولت اقدام به فروش ارز با قيمتى كمتر از بازار نموده كه فقط باعث طويل شدن صف دلالان شده است ، باز هم بگوئيد عمدى در كار نيست دلیل اصلی بالا رفتن دلار پایین رفتن ریال است. چرا هی این شاخه آن شاخه میپرید؟ ؟ شما ارزش ریال را باید بالا ببرید تا مشکل حل شود. نه اینکه ارزش دلار را بزور پایین بکشید. کسی هست که این مسئله ساده را بفهمد؟ ملت را بدبخت اقتصادي كردن دلیل اصلی خروج ارز توسط اقازاده ها با هوپیماهای اختصاصی هست لطفا یکی از این راه های سود ده برای پول های عامه مردم ( نه ژن های خوب) را به ما هم بگین انتظار دلار بالای ۵۰۰۰ تومان رو هم باید داشت. تنها راه نجات اقتصاد این مملکت بازپس گیری شرکتها و بنگاه‌های خصولتی و ملی شدن اونهاست. بابا کاری نداره اگر دولت ومجلس بخواهند ترمز دلار را میکشند احتمالا خودشان ذینفع هستند والا. سه فوریتی یه مالیات 5درصدی یاده درصدی. به خرید وفروش دلار ببندید بعد ببینید. دست دلالها قطع میشه یا خیر؟!؟.راه کار دوم. سریع تعرفه. واردات اقلام واسطه ای را کم کنید دلم بحال مردم مظلوممون میسوزه ...کشور با این همه سرمایه مردمی با این همه بدبختی :(
عوامل گرانی ارز و آثرات آن 1- خود دولت -- و ترتیبات آن از این قبیل است که مثلاً از فروش ارز به خود مسافران خارجی –حتی به زائران عتبات عالیات خودداری کرده و به خود آنان ارز نمیفروشد و ارز را به صرافان میفروشد تا آنها از صرافیها و با قیمت بالاتری بخرندو بدین ترتیب دست صرافیها و عوامل آنها که در بازار هستند باز میشود و به دلخواه قیمت ارز را بالا میبرند
نیز شنیده شده که در دولت سابق که مبلغی پول لازم داشت بدون پرداخت پولی و اعتباری از بانک مرکزی چند ملیارد دولار ظاهرا خریداری کرده و بعد از چند ماه که گرانتر شده است پس داده و مازاد آن را برای مصرف در مقاصد خود ریال دریافت کرده است و در صورتی که خدای ناکرده راست باشد نشان میدهد که دولت ها مخصوصاً از گرانتر شدن ارز چندان هم ناخوشنود نیستند.
دولت برای محاسبه نرخ تورم به خصوص برای تعیین حداقل دستمزد نرخ تعدادی از کالا های معمولی و کم مصرف را ملاک ارزیابی قرار میدهد که مورد استفاده و مصرف طبقات پایین اجتماع وکارکنان میباشد در صورتی که نرخ تورم واقعی در یک کشوری که میخواهد زنده باشد و حتیالمقدور آبرومند زندگی کند باید مجموعه کالای متداول در بازار ایران که تمام طبقات اجتماعی مصرف میکنند ارزیابی شود -واصرار دارد که نرح تورم را بر این مبنا ونیز بهره های بانکی را با چنین استدلالی تثبیت نماید و بدین ترتیب مردمی که به امید جبران نرخ تورم,مختصر پسانداز خود را به بانکها میسپارند از دریافت مبلغ ناچیزی که به نام بهره بانکی دریافت میکنند احساس
غبن میکنند و بعضیها ناگزیر به خرید وذخیره دلار که افزایش نرخ آن بیشتر از بهره بانکی است رو میآورند و این جریان نیز به نوبه خود به افزایش نرخ ارز میانجامد .
2-قا چاق –
فعلاً میگویند به علت مبارزه با قاچاق قیمت واردات آن در حدود 15٬000٬000٬000دولار شده است و مسلم است که قاچاقچیان هر سال حداقل 15٬000٬000٬000 دلار رارز از بازار میخرند و باآن جنس خارجی وارد میکنند وبریال میفروشند و همان ریال را باز ارز میخرند و این دور باطل پیوسته تکرار میشود که این خود باعث کمبود ارز در بازار وبالا رفتن نرخ آن میشود
3- گرانتر شدن ارز خودش باعث گرانتر شدن خودش میشود زیرا مردم حریصتر میشوند وبه خرید هرچه بیشتر آن ادامه میدهند.
4-دخالتهای قدرتهای خارجی مخالف دولت - باآشفته کردن بازارارزکه یک جنگ اقتصادی خطرناک است باعث گسترش نارضایتی عمومی نسبت به دولت مرکزی میشود.
آنها بوسیله ایادی خود در بازار نفوذ میکنند که ارزهارا میخرند واز خریایان خارج میکنند تاپیوسته قیمت آن بالانر برود وبر مردم فشار وارد شود ونسبت به مسولین بدبین ومعترض بشوند
همه مطلب یعتی کمترکسی حقیقت را بامردم درمیان می گذارد واسلام دلایل رشد قیمت دلار فقط در کانون اصلی ایجاد کننده بحران ارز است. یعنی سرمایه داران بزرگ که صادرات غیر دولتی کشور را در دست دارند. صادر کنندگان در ایران که عمدتا مواد اولیه و محصولاتی مانند پسته و زعفران و یا محصولات پتروشیمی را به خارج از کشور (مانند چین) صادر میکنند، ارز صادراتی خود را پس از فروش کالا، در همان خارج کشور به دبی انتقال داده و از طریق دفاتر مرتبط با ایران، پول خود را در داخل کشور تحویل می گیرند. (یعنی دلار وارد کشور نمی شود). تجاری که به دنبال واردات عمده و تامین دلار و خرید از دبی (یا چین) هستند نیز از طریق همین دفاتر و صرافی ها خرید خود را انجام میدهند؛ به این صورت که پول ایران را در داخل پرداخت میکنند و دلار را از طریق دبی به چین برای خرید کالا انتقال میدهند. یعنی از سیستم حواله بانکی استفاده نمیکنند. این گفته "عسگر اولادی" در سال ۹۵ که "نرخ ارز در دبی تعیین می شود"، به همین دلیل گفته درستی است.صادر کنندگانی که ارز این سیستم - بین ایران و دبی- را تامین میکنند در واقع عاملان اصلی و ذینفعان افزایش نرخ دلار در ایران هستند.
گرفتن اشخاص در خیابان ها و دلالان خرُد و بستن صرافی ها به عنوان عوامل اصلی افزایش نرخ ارز در کشور تاثیری بر روند افزایش نرخ دلار نخواهد داشت و در اصل کوششی برای انحراف افکار عمومی است. به این ترتیب انگشت اتهام به سمت امثال نهاوندیان معاون اقتصادی دولت و اتاق بازرگانی، بعنوان عوامل بحران ارز نشانه می رود.
دولت عمده صادرات و تامین ارز کشور را در دست دارد، اما می بینیم که اراده ای برای کنترل نرخ ارز در دولت دیده نمی شود و حتی با شیوه های اشتباه تزریق ارز به بازار (به بهانه کنترل ارز) به این نوسانات دامن هم می زنند، به این خاطر که اهرم های قوی بازار آنقدر قدرت دارند تا هر چقدر هم دولت به بازار ارز تزریق کند، عمده آن را خود آنها خریداری کند.
یعنی میفرمایید که تصمیم عجولانه باتک مرکزی در ارتباط با کاهش دستوری نرخ سود سپرده بانکی در افزایش ارزش دلار نقشی نداشته است؟خروج وسیع سرمایها در نتیجه این تصمیم نابجا موجب خروج وسیع سزمایه ها از بانکها شد و نتیجهاش را در طلا و ارز میبینیم
یک دلیل عمده رو نمیدونم به چه دلیل نیاوردی : اینکه شرکتهای خصولتی مثل پتروشیمی ها ارز ناشی از صادرات رو به داخل وارد نمی کنن به امید اینکه قیمت ارز بالا بره و از این محل هم سودآوری داشته باشن !! همه میدونیم که بخش عمده ای از درآمد صادراتی ایران مربوط به محصولات پتروشیمی هست که با توجه به ارزش افزوده بالا و قیمت خوراک (گاز) بسیار پایین که در اختیار دارن ، سودهای بی نظیری بدست میارن . قبلا که پتروشیمی ها کاملا دولتی بودن درآمدشون به خزانه برمیگشت ولی الان که همه شون خصولتی شدن به راحتی ارزها رو وارد نمی کنن و باعث کمبود شدید ارز در بازار شدن . وقتی که سهامدارهای عمده و کادر مدیریت این پتروشیمی ها هم عمدتا از نهادهای قدرتمند هستن این رشد خروجی گردشگران همون یارانه بگیران هستند/ این طرح اشتباه یارانه رو درست کنین و واقعا" به اونیکه نیاز داره بیشتر بدین تا بدردش بخوره مال اونی هم که داره بهر دلیلی حذف کنین چون 42 تومن پول سه بسته سیکارشه نقدینگی بطورسرسام آوری افزایش یافته وبه رقم گیج کننده هزاروپانصدهزارمیلیاردتومان رسیده و این سیل نقدینگی درحال خروج ازبانکها و انتقال به بازارهای مسکن ارزروطلا هستند که قطعا منجربه افزایش قیمتهادراین بازارهاشده وخواهدشد باز هم ناکارامدی مسول ها در بی ارزش شدن ارزش ريال ملی و شاهد هستیم . متأسفانه کار از هم دلی با دولت گذشته و مردم آینده ای تاریک در پیش روی خود می بینن امید وارم به فکر اصلاح باشند که متأسفانه هنوز چنین رویه ای در مسئولین مشاهده نمی شود مگربجز دولت فردیگری به دلاردسترسی دارد تا بفروشد متاسفانه دولت خلف وعده روحانی بافروش دلاربه قیمت بالا قصد دارد کسر بودجه خودش را تامین نماید وگرنه ازنظر پرداختی حقوق بازنشستگان کفاف هزینه های سرسام آورزندگی رانمیدهد باتوجه به اینکه تمکام ناکارآمدیها وبی تدبریریها رابه گردن آمریکا میاندازند روحانی هم بگوید علت گرانی دلارآمریکا وبی ارزش شدن پول ملی ازدسیسه های آمریکاست وخودشان راراحت نمایند یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت دلاز کاهش ناگهانی سود بانکی بمیزان ۷ درصد یا بعبارتی کاش سود بانکی بمیزان سی درصد و ناگهانی بود . مردم و بسیاری از خانواده های بیکار بخشی از درآمدشان برای حفظ زندگی خود و فرزندان بیکارشان از محل دریافت سود بانکی ارتزاق میکنند ولی مسولان بانکی و اقتصادی یک مرتبه درآمد افراد بازنشسته و دارای فرزندان بیکار شدیدا کاهش دادند دلیل اول وآخرش تنظیم بودجه های صوری وکسری بودجه سالیانه دولت است چرا کسری وکاهش ارزش پول ملی هر ساله دلار ۴۰ تومان اول انقلاب حالا شده ۴۸۰۰ ت تورم یعنی این؟؟!! دولت ورییس جمهور که میگویند：سوخت ودیگر موارد اگر گران شود جلوی قاچاق گرفته میشود,حالا اگه قیمت دلار را بیاریم پایین قاچاق کمتر میشه واینهمه مشکل بوجود نمیاد,دولت خودش میخواد مردم را به اعتراض دعوت کنه.