لایحه بودجه 97 انقباضی است یا انبساطی؟

دیروز مورخه 19 آذر ماه 1396 رئیس جمهور روحانی به بهارستان رفت تا لایحه بودجه سال 97 را تقدیم مجلس کند. از دیروز اظهارنظرهای فراوانی راجع به لایحه بودجه سال 97 شده است. ارقام مهم این لایحه بودجه که با هدف اشتغالزایی، رفع فقر و عدالت تقدیم مجلس شده است با قانون بودجه 96 چه تفاوت هایی را دارد و این بودجه انقباضی است یا انبساطی؟

به گزارش تابناک اقتصادی، حسن روحانی روز گذشته مورخه 19 آذر 1396 لایحه بودجه سال 97 را تقدیم مجلس کرد. از روز گذشته اظهارنظرهای فراوانی راجع به این لایحه شده است. برخی ارقام در لایحه بودجه 97 موجب شگفتی کارشناسان، کاربران فضای مجازی و ... شده است و پیام های مربوط به این لایحه و جداول آن دست به دست در فضای مجازی می چرخد. حال در این گزارش سعی می کنیم به ارقام مهم تر این لایحه رجوع کنیم و این ارقام را با قانون بودجه سال 96 مورد مقایسه قرار دهیم تا ببینیم بودجه ای که با هدف اشتغالزایی، رفع فقر و عدالت بسته شده است چه تفاوت هایی را با قانون بودجه سال 96 دارد و این لایحه بودجه انبساطی است یا انقباضی؟

آمارهای قانون بودجه سال 96 نشان می دهد که رقم کلی بودجه (سقف بودجه) معادل 1085 هزار میلیارد تومان بوده است که این رقم با رشدی 3.7 درصدی در لایحه بودجه سال 97 به 1195 هزار میلیارد تومان رسیده است.

منابع بودجه کشور خود به دو قسمت تقسیم می شود که عبارتند از منابع بودجه عمومی دولت و منابع بودجه شرکت های دولتی. منابع بودجه عمومی دولت در قانون بودجه سال 96، 399 هزار میلیارد تومان بوده است که این رقم با افزایشی 6.5 درصدی در لایحه بودجه سال 97 به 425 هزار میلیارد تومان رسیده است.

منابع بودجه عمومی دولت نیز خود به دو دسته تقسیم می شود: منابع عمومی دولت و منابع اختصاصی. منابع اختصاصی، منابعی هستند که قانون محل مصرف آن ها را تعیین می کند و معمولاً این محل مصرف همان دستگاه ایجادکننده درآمد است (مانند درآمد بیمارستان¬ ها یا دانشگاه ها که برای خودشان صرف می شود). منابع عمومی نیز عمدتاً شامل درآمدها (اعم از درآمدهای مالیاتی، جرایم، مجوزها و حق دسترس)، واگذاری دارایی های سرمایه ای (درآمدهای نفتی) و واگذاری دارایی های مالی (ایجاد قرض، دین و فروش سهام شرکت ها) است. منابع عمومی دولت که کلیدی ترین رقم در بودجه می باشد در قانون بودجه 96، 347 هزار میلیارد تومان بوده است که با رشدی 6.1 درصدی به 368 هزار میلیارد تومان رسیده است. هر چند در نگاه اول و با افزایش میزان بودجه عمومی دولت می توان گفت که بودجه سال 97 بودجه ای انبساطی بوده است اما با لحاظ کردن تورم حدود 10 درصد و رشد 6.1 درصدی این بودجه نسبت به سال قبل، به این نتیجه خواهیم رسید که این بودجه انقباضی است.

در بخش منابع عمومی دولت، آنچه مهم است و شاید برای بسیاری نیز آشناتر باشد درآمدهای نفتی و درآمدهای مالیاتی است. در لایحه بودجه سال 97 درآمدهای نفتی با رشد منفی 10.9 درصدی نسبت به قانون بودجه سال 96 به 106 هزار میلیارد تومان رسیده است. این درآمدهای نفتی با پیش بینی قیمت هر بشکه نفت 55 دلار و هر دلار 3500 تومان حاصل شده است. شایان ذکر است که در قانون بودجه سال 96، قیمت هر بشکه نفت 50 دلار و هر دلار 3300 تومان در نظر گرفته شده بود. درآمدهای مالیاتی نیز در لایحه بودجه سال 97 با افزایشی 11.2 درصدی نسبت به قانون بودجه سال 96 به 129 هزار میلیارد تومان رسیده است.

در مقابل منابع عمومی دولت، برخی از هزینه ها نیز تعریف شده که آن ها را می توان به سه بخش مهم هزینه های جاری (شامل حقوق و دستمزد، یارانه ها و استفاده از کالا و خدمات)، تملک دارایی های سرمایه ای (پروژه های عمرانی) و تملک دارایی های مالی (تسویه قروض و دین) تقسیم کرد.

در زمینه هزینه های جاری باید گفت این هزینه ها در لایحه بودجه سال 97 در مقایسه با قانون بودجه سال 96 با رشدی 9.1 درصدی از 253 هزار میلیارد تومان به 276 هزار میلیارد تومان رسیده است.

در بخش هزینه های عمرانی یا همان تملک دارایی های سرمایه ای لایحه بودجه سال 97 کاهش 15.3 درصدی را نسبت به قانون بودجه سال 96 تجربه نموده است و از 71.3 هزار میلیارد تومان به 60.4 هزار میلیارد تومان رسیده است.