سررسید حواله‌های فروش گذشت، خودروها نرسید

خط تولید خودرویی که رئیس‌جمهور حسن روحانی اوایل اردیبهشت آن را افتتاح کرد و قول داد خودروی تولیدشده به دست مهندسان ایرانی به زودی به دست مشتری ایرانی می‌رسد، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. 

خودروی 2008 که ماه‌هاست توسط ایران‌خودرو پیش‌فروش هم شده دچار سرنوشت عجیبی شده است. حتی یکه‌زارع، مدیرعامل ایران‌خودرو که اواسط مرداد قول داده بود تحویل اولین خودروهای پسابرجامی از شهریور آغاز شود نیز از عاقبت آن بی‌خبر است.

برخی شنیده‌ها حاکی است بروز اتفاقات ناگوار در تولید پژو 2008 باعث شده تولید و تحویل این خودرو به مشتریان با مشکل روبه‌رو شود. با وجود اینکه تحویل 16000 خودروی 2008 قرار بود به تدریج از شهریور ماه آغاز شود، اما مثل اینکه سالن مخصوص تولید این خودرو حتی هنوز افتتاح و راه‌اندازی نشده است.  گفته می‌شود این خودروی پسابرجامی که محصول مشترک ایران خودرو و پژوی فرانسه است در خارج از ایران حدود 10 هزار یورو قیمت دارد، اما در ایران برای مصرف‌کننده ایرانی بدون هیچ دلیل خاصی البته تاکنون دو برابر قیمت اروپا آب خورده است. اما موضوع قابل توجه درباره خودروی 2008 این است که با گذشت پنج ماه از افتتاح خط تولید پژو 2008 با حضور رئیس‌جمهور، آمار تولید خودرو تا پایان مهر نشان می‌دهد که این محصول هنوز به تولید نرسیده است. به این ترتیب اگر خودرویی هم تحویل مردم داده شده از محل واردات بوده است. موضوعی که علی خاکساری عضو هیات علمی دانشگاه علامه آن را تایید می‌کند و می‌گوید: «طبق آمار فقط چهار خودروی پژو 2008 تامین شده که این چهار عدد هم معلوم نیست از کجا آورده شده است؛ به نظر می‌رسد از سمت واردات بوده است.

فرید زاوه، کارشناس خودرو درباره این موضوع که چرا با توجه به اینکه قرار بود شهریورماه، خودرو 2008 به مشتریان تحویل داده شود اما این اتفاق نیفتاد به «فرهیختگان» گفت: «هر پروژه جدیدی ممکن است با مشکلات اجرایی، فنی یا بازرگانی مواجه شود. البته معمولا باید در محاسبات تولیدی این مسائل دیده شود تا با پیش‌بینی‌هایی این تاخیرها را جبران کرد. احتمالا یک ایراد فنی در خط تولید رخ داده است.»

وی در پاسخ به این سوال که ایران‌خودرو برای عمل به داخلی‌سازی 40 درصدی این خودرو چه اقداماتی کرده است، گفت: «طبق قرارداد اولیه وزارت صنعت، خودروی 2008 باید 40 درصد ایرانی شود که ایران‌خودرو به دلیل سرعت در تحویل مقداری تخلف کرده و در قرارداد این رقم به 20 درصد رسیده است. اتاق، رنگ و مونتاژ حدود 14 تا 15 درصد می‌شود، طبق قانون، باتری و لاستیک هم باید داخلی باشند که سر جمع 20 درصد می‌شود؛ لذا فعلا 40درصدی داخلی‌سازی نداریم!»

بهرام شهریاری، عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان نیز در این باره به «فرهیختگان» گفت طبق اطلاعاتی که بنده دارم هنوز مشکلات تولید پژو 2008 حل نشده است و ایران‌خودرو فقط توانسته چند دستگاه تولید و آماده کند. وی درباره داخلی‌سازی 40 درصدی پژو 2008 نیز گفت: «الان رقم 20 درصد است که 20 درصد چیزی نمی‌شود. با مونتاژ، رنگ، شیشه، باتری، لاستیک، و... پر می‌شود. افزایش این درصد زمانبر است؛ چون هر قطعه‌اش کلی امکانات نیاز دارد و هنوز هیچ اقدامی از سوی وزارت صنعت و دولت ایران صورت نگرفته است.»

امیرحسین کاکایی، کارشناس خودرو و مدرس دانشگاه در این باره به «فرهیختگان» توضیح داد: «قرار بود شبکه تامین قطعات همراهی کند، تا بخشی از خودرو که باید داخلی‌سازی شود تامین شود. خط هم آماده است ولی مثل خیلی از قراردادهای خارجی تا مسائل اولیه مانند مراودات بانکی و مسائل گمرکی حل شود زمانبر است و متاسفانه این مساله باعث نارضایتی خریداران شده است.»

وی همچنین درباره رعایت دقت در قرادادهای بین‌المللی گفت: «قرارداد بین‌المللی باید محکم و دقیق باشد تا همه‌چیز به‌موقع انجام گیرد. البته نه‌فقط در این قرارداد، بلکه در بقیه قراردادها نیز خودروسازان تعهدات خود را با تاخیر انجام می‌دهند. باید مدیریت روی این موضوع تمرکز بیشتری داشته باشد.»

وی درباره تاخیر پیش آمده و اینکه ایران‌خودرو باید تمهیدات لازم را می‌اندیشید، گفت: «در قراردادهای جدید به ظاهر همه‌چیز دیده می‌شود ولی در عمل موانع بسیاری از سوی سازمان‌های مختلف ایجاد می‌شود. در تولید خودروی جدید به غیر از واردات صنعت بسیار دیگری از وزارتخانه‌ها نیز دخیل هستند.»

وی در بیان اینکه چرا تولید 2008 تاکنون به مرحله تولید نرسیده است، گفت:‌ «قرارداد معتبر با یک شرکت معتبر منعقد می‌شود و خط تولید هم آماده می‌شود ولی خودرو تولید نمی‌شود. چون مقدماتش آماده نیست و مشکل در ساخت و ورود قطعات است.»

این کارشناس خودرو در پاسخ به این سوال که تاخیر به وجود آمده از طرف ایران است یا پژوی فرانسه پاسخ داد: «ظاهرا قرارداد از طرف ایران با مشکل مواجه است که دلیلش نیز ناهماهنگی بین سازمان‌های مختلف است. بحث مالی نیست، چون پول جابه‌جا نمی‌شود و کالا جابه‌جا می‌شود. در این قرارداد قالب‌های خط تولید و بخشی از خط تولید را پژو ساخته و در ایران نصب شده است.»

محمدرضا نجفی‌منش، نماینده وزیر صنعت در اتاق بازرگانی و عضو انجمن قطعه‌سازان در بیان تاخیر به وجود آمده در تولید و تحویل پژو 2008 به «فرهیختگان» گفت: «مسلما این تاخیرها به دلیل تشدید تحریم‌ها نبوده است. به نظر می‌رسد این تاخیرها به دلیل ناهماهنگی از سوی مجموعه‌های داخلی اتفاق افتاده است. به هر حال مجموعه کارها با هم جفت و جور نشده است.» وی اطمینان داد خط تولید پژو 2008 مشکلی ندارد.

این کارشناس خودرو در پاسخ به این سوال که چرا بعد از گذشت هفت ماه فقط چهار دستگاه از این خودرو تحویل مردم داده شده است، گفت: «من اطلاع دقیقی از آمار ندارم ولی طبق اطلاعات من تا حالا 16 دستگاه تحویل مردم داده‌اند، گرچه می‌دانم باید عدد مذکور بیشتر از این می‌بود.»

وی گفت تحویل متوقف نشده و ادامه دارد. وی همچنین درباره تاخیر به وجود آمده، گفت: «ایران‌خودرو باید طبق قرارداد عمل و جریمه تاخیر را پرداخت کند.»

منبع: روزنامه فرهیختگان