کمرنگ شدن ارتباط صنعت و دانشگاه به گواه آمارهای جهانی

در مورخه چهارشنبه 26 مهر ماه 1396 مقام معظم رهبری در دیدار با صدها نفر از نخبگان جوان و استعدادهای برتر کشور در مورد آفتی به نام مونتاژکاری سخن گفتند و اشاره نمودند که صنعت کشور دچار این آفت شده است. عدم ارتباط صنعت و دانشگاه در سال های اخیر شاید بیشتر ما را به سمت مونتاژکاری سوق داده است. آمارهای جهانی نیز نشان می دهند که این ارتباط در سال های اخیر ضعیف تر شده است.

به گزارش تابناک اقتصادی، حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورخه چهارشنبه 26 مهر ماه 1396 دیداری را با صدها نفر از نخبگان جوان و استعدادهای برتر کشور داشتند و در آن دیدار بیان نمودند که اقتصاد و صنعت کشور دچار آفتی به نام مونتاژکاری شده است. ایشان در این دیدار فرمودند: ما باید یک فکری به حال صنعت کشور بکنیم. صنعت کشور دچار آفت مونتاژکاری شده است. وقتی که مسئله، مسئله مونتاژکاری است نوآوری دیگر خیلی معنا پیدا نمی کند. وقتی نوآوری وجود نداشت، پس تحرک علمی و کار علمی وجود ندارد. وقتی کار علمی مطرح نبود ارتباط صنعت و دانشگاه تحقق پیدا نمی کند. صنعت و دانشگاه وقتی با یکدیگر ارتباط پیدا کنند، هم دانشگاه پیشرفت خواهد کرد و هم صنعت. منتهی ارتباط صنعت و دانشگاه وقتی به معنای واقعی کلمه تحقق می یابد که صنعت به دانشگاه احساس نیاز کند. در مونتاژکاری چنین احساس نیازی وجود ندارد. باید در یک مقطع زمانی مثلاً 10 ساله، مسئله تبدیل نگاه از مونتاژکاری به نوآوری در صنعت به وجود بیاید و این در کشور حاکم شود.

همان گونه که رهبری بیان فرمودند مونتاژکاری به نوعی باعث شده است تا صنعت احتیاجی به نوآوری و همچنین ارتباط با دانشگاه نداشته باشد. آمارهای جهانی نیز نشان می دهند که در سال های اخیر ارتباط صنعت و دانشگاه در ایران کمرنگ تر شده است. 

برای آنکه ببینیم ارتباط صنعت و دانشگاه در سال های اخیر در کشورمان دارای چه وضعیتی بوده است باید شاخص رقابت پذیری جهانی و ارکان و زیرشاخص هایش را مورد بررسی قرار دهیم. شاخص رقابت پذیری جهانی دارای 12 رکن محیط کسب و کار شامل نهادها، زیرساخت ها، ثبات در اقتصاد کلان، بهداشت و آموزش ابتدایی، آموزش عالی و حرفه ای، کارآیی بازار کالا، کارآیی نیروی کار، پیشرفته بودن بازار مالی، آمادگی تکنولوژیک، پیشرفته بودن بنگاه های تجاری، اندازه بازار و نوآوری است. هر یک از این ارکان دارای زیرشاخص هایی می باشند. در رکن نوآوری زیرشاخصی با عنوان همکاری دانشگاه و صنعت در تحقیق و توسعه وجود دارد. عدد این شاخص و زیرشاخص های آن بین 1 به عنوان بدترین ارزیابی و 7 به عنوان بهترین ارزیابی می باشد. 

نمودار زیر نشان دهنده وضعیت ایران در زیرشاخص همکاری دانشگاه و صنعت در تحقیق و توسعه بین سال های 2012 تا 2016 می باشد. همان گونه که ملاحظه می شود این شاخص، در طی سال های اخیر همواره دارای روند نزولی بوده است و به نوعی می توان گفت در طی این سال ها همکاری صنعت و دانشگاه در کشورمان کمرنگ تر شده است. به عبارت بهتر می توان گفت احساس نیاز صنعت به دانشگاه به دلیل رو آوردن به مونتاژکاری کمتر شده است. در سال 2016 این زیرشاخص به عدد 3 رسیده و ایران در بین 138 کشور شرکت کننده در این گزارش در جایگاه 105م قرار گرفته است. در بین کشورهای منطقه، قطر با کسب نمره 5.2 از 7 توانسته است رتبه 10 جهانی و اول منطقه را در این شاخص به خود اختصاص دهد.