ناتوانی مبارزه با قاچاق در فضای مجازی
به گزارش جهان صنعت؛ دو روز قبل اعلام شد بازار قاچاق دارو از ناصر خسرو به سایت‌های دارویاب تغییر کرده است. این خبر بسیار مهمی در حوزه دارو است که از سوی یکی از مقامات مسوول در وزارت بهداشت عنوان شده است. بخش عمده‌ای از داروهای نایاب کشور در ناصرخسرو توسط دلالان سال‌ها فروش می‌رفت حالا مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو بر این موضوع صحه گذاشته و باید دید آیا دست دلالان از قاچاق و عرضه دارو با قیمت‌های سرسام‌آور به مردم نیازمند که توان خرید بالایی هم ندارند، کوتاه خواهد شد یا خیر. مدیرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو با بیان اینکه فروش دارو به صورت اینترنتی به نوعی قاچاق محسوب می‌شود، گفت: در حال حاضر بازار ناصرخسرو مانند چند سال گذشته نیست که فقط یک دکه باشد بلکه در حال حاضر سایت‌های مختلف دارویاب و... ایجاد شده‌اند که داروها را از مسیر نادرست تهیه می‌کنند و به مصرف‌کننده می‌رسانند.
اکبر عبداللهی درباره میزان قاچاق در حوزه دارو، فروش اینترنتی آن و نحوه نظارت سازمان غذا و دارو بر این موارد به ایسنا عنوان کرد: طبیعتا ما نمی‌توانیم روی موارد قاچاق دارو یا فروش اینترنتی دارو نظارتی داشته باشیم چراکه این دو بازار غیر‌رسمی محسوب می‌شوند و نمی‌توانیم بر آنها نظارت داشته باشیم. این در حالی است که تا پیش از اینترنتی شدن داروهای قاچاق هم نظارت و رسیدگی به فروش دارو توسط دلالان در ناصرخسرو توسط وزارت بهداشت یا معاونت دارو و غذا صورت نمی‌گرفت.
وی با بیان اینکه از نظر سازمان غذا و دارو، فروش دارو به صورت اینترنتی به نوعی قاچاق محسوب می‌شود، گفت: این کار را مجاز نمی‌دانیم و طبیعی است که روی آن نظارتی هم نداریم. او در حالی از طبیعی بودن عدم نظارت صحبت می‌کند که همین عامل باعث شده داروهای فاسد و داروهایی که بعضا بیماران را به مرگ کشانده، توسط دلالان به مردم ارائه شود و کسی هم جلودار آن نباشد و دلالان هم به راحتی کار خود را انجام دهند.عبداللهی اما خاطرنشان کرده: برای برخورد با قاچاق، طرح‌هایی در سازمان اجرا شده‌اند که بخش‌های بازرسی و حقوقی سازمان آنها را بررسی و پیگیری می‌کنند. به عنوان مثال یکی از این طرح‌ها در حوزه آی‌تی بود که برای آگاه‌سازی مردم در زمینه داروهای قاچاق انجام شد. همچنین کار دیگری هم در زمینه فرهنگ‌سازی نسبت به عدم مصرف داروهای قاچاق طراحی شده است. یکسری موضوعات حقوقی و قضایی نیز درباره نحوه برخورد با موارد قاچاق مطرح کردیم که با همکاری پلیس فتا رهگیری‌هایی را از طریق وب‌سایت‌های فروش دارو انجام می‌دهیم.
همکاری با پلیس فتا جهت مقابله با خرید اینترنتی دارو
به گفته مدیر کل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو با همکاری و هماهنگی پلیس فتا وب‌سایت‌هایی را که اقدام به فروش دارو می‌کنند، ردیابی و پیگیری می‌کنیم. البته در این کار نهادهای دیگری چون پلیس، قوه‌قضاییه، سازمان تعزیرات، ستاد مبارزه با مواد مخدر و... نیز با ما همکاری می‌کنند چراکه بسیاری از داروهایی که از این مسیر می‌آیند و به دست مصرف‌کننده می‌رسند، از نوع مخدر یا روانگردان هستند. بنابراین فعالیت‌های اینچنینی برای مقابله با قاچاق و خرید اینترنتی دارو در حال انجام است.
تعداد نیروهای وزارت بهداشت متناسب با هجمه قاچاق نیست
«معتقدم این اقدامات مقابله‌ای و پیشگیرانه حتما باید توسعه یابد زیرا متاسفانه وزارت بهداشت در این حوزه با کمبود نیرو مواجه است یعنی تعداد نیرویش متناسب با هجمه قاچاق نیست.» اینها را مدیر کل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: البته اقدامات نظارتی و مقابله‌ای در این حوزه را معاونت‌های غذا و داروی دانشگاه‌های علوم پزشکی انجام می‌دهند و ما فقط به آنها خط داده و سیاستگذاری می‌کنیم اما بازوی اجرایی ما در این حوزه دانشگاه‌های علوم پزشکی هستند.
عبداللهی درباره بازار دارویی ناصرخسرو و نحوه مقابله با آن، گفت: ناصرخسرو هم در قسمتی از سیاست‌های کلی ما در جهت مبارزه با قاچاق دارو قرار دارد.
داروهای اصلی‌ای که فاسد می‌شوند
این مقام مسوول با بیان اینکه از نظر سازمان غذا و دارو هر قاچاقی در حوزه دارو، تقلب بوده و داروی تقلبی هم فاسد است، تاکید کرده: باید توجه کرد که در حال حاضر تقلب در حوزه دارو سخت نیست چراکه لازم نیست دارو را از مرز وارد کشور کنند بلکه با یک پرینت، لیبل داروهای مشابه را تغییر داده و داروهای تقلبی عرضه می‌کنند. حتی زمانی که یک قاچاقچی داروی اصل را از مسیرهای صعب‌العبور با گرما و بدون زنجیره سرد با خودش به کشور می‌آورد، به اصطلاح دارو می‌شکند و با ناخالصی به دست مردم می‌رسد. بنابراین این هم با تقلب تفاوتی ندارد.
۵ درصد بازار دارو قاچاق است
عبداللهی میزان قاچاق در حوزه دارو را حدود پنج درصد از کل بازار دارو عنوان و اظهار کرد: بازار دارویی ما حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است که معتقدیم پنج درصد از آن به صورت قاچاق عرضه می‌شود.
کمبود دارو در داروخانه‌ها از ۳۰۰ قلم به ۳۰ مورد رسید
از سویی دیگر روز گذشته از سوی رییس سازمان غذا و دارو در خصوص وضعیت کمبود دارو اعلام شده طی چهار سال اخیر کمبود دارو در داروخانه‌ها از ۳۰۰ قلم به ۳۰ مورد رسیده است. این خبر از این لحاظ مهم است که وقتی کمبود دارو در کشور و داروخانه‌ها به حداقل برسد، خود به خود دست قاچاقچیان چه در ناصرخسرو و چه در سایت‌های ارائه دارو، کوتاه می‌شود و کمتر می‌توانند به مردم داروی قاچاق غیر‌امن بفروشند.
رییس سازمان غذا و دارو در این زمینه اعلام کرد: در حال حاضر با کمبود ۳۰ تا ۴۰ قلم دارو در کشور روبه‌رو هستیم که از طریق سامانه ۱۴۹۰ از نوع این داروها مطلع می‌شویم. وی وضعیت تامین دارو در کشور را نسبت به چهار سال گذشته بسیار متفاوت توصیف کرده و گفته: این مساله با دوره قبل دولت، تفاوت چشمگیری داشته و کمبودها بسیار کاهش یافته است. همچنین براساس آمار‌های موجود، اوضاع تامین داروهای نایاب نیز بهبود یافته است.
دیناروند خاطرنشان کرد: در حال حاضر نمی‌توان به طور دقیق اسامی داروهای موردنیاز را اعلام کرد چراکه کمبودها ثابت و مختص به داروهای خاص نیست و در مواقعی هم شاهد نبودن یک داروی معمولی در داروخانه‌ها بوده‌ایم. وی اما تاکید کرد: هیچ کمبود دارویی پایدار نیست و سازمان غذا و دارو تلاش می‌کند در قبال تقاضای مردم، ظرف چهار تا پنج هفته، نبود داروهای مورد نیاز را جبران کند و روند تهیه آن را کاهش دهد.
دیناروند اذعان کرد: بیماری‌های صعب‌العلاج از جمله هموفیلی، تالاسمی، سرطان، ام‌اس و برخی از بیماری‌های نادر و متابولیک از حمایت دارویی سازمان غذا و دارو به نسبت متفاوتی برخوردار می‌شوند. بر این اساس برخی از بیماری‌ها که تعاریف معنادار و درمان دارویی دارند، از اهمیت بیشتری نسبت به برخی بیماری‌های بی‌معنا و بی‌درمان دارویی برخوردار هستند. با این اوصاف که وضعیت دارویی بهبود یافته، امید به کاهش قاچاق نیز افزایش یافته است اما باز هم عملکرد ضعیف معاونت دارو در عدم کنترل قاچاق دارو توسط سایت‌های اینترنتی را چندان توجیه نمی‌کند و وزارت بهداشت باید اقدامات جدی‌تری در این زمینه انجام دهد.
