تجربیات موفق تنظیم بازاری
کانادا چگونه به رتبه ۵ صادرات غذا رسید؟
یک کارشناس کشاورزی گفت: وحدت در مدیریت تولید و بازرگانی، رمز کانادا در دستیابی به رتبه پنجم صادرات محصولات غذایی در جهان است.
یک کارشناس کشاورزی گفت: وحدت در مدیریت تولید و بازرگانی، رمز کانادا در دستیابی به رتبه پنجم صادرات محصولات غذایی در جهان است.
امید پیرهادی، عضو مرکز راهبردی غذا و کشاورزی دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار مهر درباره نقش تجارت کشورهای جهان، در تنظیم بازار محصولات کشاورزی و امکان استفاده از این تجارب در داخل کشور، اظهار داشت: یکی از کشورهایی که در زمینه تنظیم بازار موفق عمل کرده و تجربیات آن می تواند به ما کمک کند، کانادا است.
وی با بیان اینکه کشور کانادا با جمعیتی بالغ بر ۳۶ میلیون نفر، در آمریکای شمالی واقع شده است، بر اساس آمار سازمان خوار و بار جهانی، متوسط تولید سرانه این کشور در ده سال اخیر در محصولات اساسی (منابع پروتئینی، قند، چربی و کربوهیدرات) حدود ۲.۶ تن بوده است، افزود: با توجه به رقم ۰.۶ تنی ایران در تولید همین محصولات، کانادا ۴.۵ برابر ایران غذای اساسی تولید می‌کند.
عضو مرکز راهبردی غذا و کشاورزی دانشگاه تهران اضافه کرد: این کشور رتبه پنجم را در صادرات محصولات غذایی جهان به خود اختصاص داده است.
پیرهادی ادامه داد: تراز تجاری این کشور در سال گذشته میلادی بالغ بر ۱۱.۴ میلیارد دلار مثبت اعلام شد.
عضو مرکز راهبردی غذا و کشاورزی دانشگاه تهران اضافه کرد: مسئولیت خدمات بازرگانی در وزارت کشاورزی کانادا بر معاونت «خدمات بازار و تجارت کشاورزی» است که توسط دستیار معاون وزیر کشاورزی و ذیل نظر قائم مقام وزیر کشاورزی اداره می‌شود. «اجرای لوایح و مقررات ابلاغ‌شده از سوی مجلس کانادا در حوزه تنظیم بازار، اجرای برنامه‌های حمایتی و توسعه بازار، ایجاد زیرساخت اطلاعاتی و تسهیل‌گری برای حضور بهتر تولیدکنندگان در تجارت بین‌المللی» از مسئولیت‌های این بخش است.
وی ادامه داد: معاونت «خدمات بازار و تجارت کشاورزی» ذیل وزارت کشاورزی کانادا، اطلاعات مفیدی را در دسترس ذی‌نفعان بخش کشاورزی قرار می‌دهد. این اطلاعات در قالب گزارش‌هایی در مورد بازارهای هدف کانادا آماده‌شده است. این گزارش‌ها حاوی داده‌های پایه‌ای شامل جمعیت، تولید ناخالص داخلی، عمده تولیدات، تراز تجاری کشاورزی و غیر کشاورزی، سرانه مصرف و تولید و نمایی از وضعیت تجاری کشور موردنظر است.
به گفته پیرهادی از دیگر اطلاعات مهم و ضروری برای شروع تجارت کشاورزی، اطلاع از محدودیت‌ها و ملزومات واردات ازجمله تعرفه‌ها، محدودیت‌های بهداشتی و قرنطینه‌ای و غیره این محصولات است. آخرین شرایط اعلام‌شده برای واردات توسط معاونت خدمات بازار و تجارت در وزارت کشاورزی کانادا پایش و اطلاع‌رسانی می‌شود.
عضو مرکز راهبردی غذا و کشاورزی دانشگاه تهران افزود: ارائه اطلاعات توسط شاخه اجرایی خدمات بازار و تجارت در ذیل وزارت کشاورزی کانادا تنها به قالب گزارش‌ها محدود نمی‌شود. بلکه این وزارت خانه برای تسهیل حضور تولیدکنندگان بازارهای خارجی، کارمندانی را در سفارتخانه‌های خود مأمور می‌کند تا به‌عنوان یک مرجع اطلاعاتی در حوزه بازار برای تولیدکنندگان عمل نمایند. این افراد که اصطلاحاً رایزن تجاری نام دارند و از طرف دولت مأمور هستند تا در کشور هدف اقامت کرده و موانع تجارت را شناسایی کرده و اطلاعات لازم را برای بخش تولید تهیه نماید. در حال حاضر ۳۵ رایزن در ۱۵ کشور جهان خدمات زیر را به بخش کشاورزی کانادا ارائه می‌دهند: کمک به ایجاد دسترسی برای محصولات غذایی و کشاورزی کانادایی در بازارها، شناسایی و ارتقای فرصت‌های جدید برای صادرکنندگان غذا و کشاورزی کانادا و حمایت و دفاع از شهرت مثبت محصولات کانادایی در بازارهای خارجی.
به گفته پیرهادی این مأمورین می‌توانند با ارائه مشاوره در زمینه‌های مختلف درباره نحوه تجارت با کشور محل اقامت خود، راه را برای ورود محصولات کانادایی هموار کنند.
وی افزود: وزارت کشاورزی کانادا با استفاده از ابزار نهادهای واسط و تشکل‌های ذی‌نفع تخصصی فعال در این کشور امور مربوط به زنجیره تأمین را مدیریت می‌کند. محصولات کشاورزی در کانادا، بر عهده تشکل‌های کشاورزی فعال قرار داده‌شده است. این تشکل‌ها به‌وسیله مجلس کانادا در اوایل دهه ۶۰ میلادی در انواع گوناگون شکل گرفت و از آن زمان تاکنون در حوزه محصولات مختلف به‌عنوان موسسه خدمات بازرگانی ایفای نقش می‌کند.
عضو مرکز راهبردی غذا و کشاورزی دانشگاه تهران اضافه کرد: این نهادهای واسط به‌منظور کاهش تماس مستقیم بخش تولید و مصرف با بدنه دولتی صورت گرفت تا ابزار تنظیم بازار و ارائه خدمات بازرگانی را در اختیار دولت‌های مرکزی و محلی قرار دهد. در حال حاضر بیش از ۸۰ موسسه یا تشکل کشاورزی به‌طور تخصصی در کانادا فعالیت می‌کند. برخی از این مؤسسات مانند «کمیسیون محصولات لبنی کانادا» به‌صورت خودگردان و توسط تولیدکنندگان محصول اداره می‌شوند و برخی دیگر مانند تشکل گندم کانادا، توسط دولت فدرال این کشور اداره می‌شوند. محدوده جغرافیایی انجام وظایف این نهادها نیز به نوع محصول و تولیدکنندگان آن بستگی دارد.
پیرهادی گفت: در مورد محصولات لبنی کانادا، دولت‌های محلی اختیاراتی را به مؤسسات بازرگانی محصولات لبنی واگذار کرده‌اند. این اختیارات در محدوده‌های جغرافیایی متغیر است ولی به‌طورکلی مسئولیت‌هایی ازجمله اعطای پروانه تولید، تعیین سهمیه شیر، مذاکرات و تعیین قیمت و همچنین محاسبه مبلغ نهایی قابل پرداخت به صنایع تبدیلی بر اساس کاربرد نهایی شیر ازجمله وظایف این نهادهای بازرگانی است.
وی اضافه کرد: برای مثال تشکل بازرگانی محصولات لبنی که از تولیدکنندگان این بخش تشکیل‌شده است به‌وسیله قانونی با همین عنوان در سال ۱۹۸۵ در مجلس کانادا به تصویب رسید. هدف از ایجاد این کمیسیون، توانمندسازی و افزایش کارایی تولیدکنندگان در کسب فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این بخش و همچنین افزایش اطمینان برای مصرف‌کننده در خصوص تأمین پایدار محصولات لبنی باکیفیت عنوان‌شده است.
