از اقدامات جالب محمدعلی شاه تا تشکیل کمیسیون اقتصادی ایران و آلمان

به گزارش تابناک اقتصادی، تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ای است تمام نما از رویدادهای اقتصادی که در گذشته رخ داده است و بیانگر ریشه های تاریخی بسیاری از واقعیت های امروز ایران و جهان است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی هشتمین روز تیر ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.

8 تیر 1288، محمدعلی شاه در سلطنت ‌آباد به استحکام مواضع خود پرداخت و تعداد زیادی توپ و مهمات به آنجا ارسال کرد. وی همچنین جواهرات خود را در بانک استقراضی به گرو گذاشت و پنجاه هزار تومان وام گرفت تا با آن حقوق سربازان را بپردازد.

همچنین در این روز در بازار تهران بیانیه ‌ای به نام «کمیته فدائیان ستارخان تهران» انتشار یافت. در این بیانیه توصیه شده بود که مردم دکان ‌ها و بازار را برای یک هفته تعطیل کنند.

8 تیر 1308، قانون استخدام 12 نفر معلم از فرانسه برای دوره متوسطه تصویب شد.

8 تیر 1311، در روزنامه اطلاعات آمده است: "در اواخر سنه ماضیه اداره نظمیه موفق به کشف یک رشته عملیات مهم جاسوسی شده که در نتیجه تحقیقات مقدماتی معلوم شده ‌است عده ‌ای از مستخدمین دوایر دولتی از دیر زمانی به عمل رذیله جاسوسی به نفع اجنبی اشتغال داشته و برخلاف مصالح مملکت به عملیات خائنانه مبادرت ورزیده ‌اند."

نگارنده گزارش فوق در ادامه میزان محکومیت هر یک از افرادی که به جاسوسی متهم شده ‌اند را در کنار نامشان درج کرده است. این محکومیت‌ ها از مجازات اعدام تا محکومیت ‌های چند ساله و تبرئه را در بر می ‌گیرد.

از مسکو خبر می ‌رسد که مطابق ارقام انستیتوی اقتصادیات دنیا در مسکو، تولیدات صنعتی که در سال 1929، حدود 110 فقره بود، در سال جاری (1932) به 55 فقره رسیده است و معدل تولیدات صنعتی آلمان از 108 به 55 و فرانسه از 113 به 75 رسیده است. به این ترتیب این انستیتو نتیجه می ‌گیرد که تولیدات و تجارت در دنیا دچار بحران شده است.

مجله «انال» با تصدیق اینکه بحریه تجارتی ممالک سرمایه داری گرفتار بحران سخت شده است، می ‌نویسد: ظرفیت سفاینی که در بنادر ممالک سرمایه داری بیکار مانده اند، معادل یک هفتم تمام سفاین است. در نتیجه این بحران، بالغ بر 100 هزار نفر ملاح و 300 هزار نفر از عملجات بندری محکوم به بیکاری شده‌اند. سال گذشته (1931) مقدار حمل‌ و نقل بحری نسبت به سال 1913 حدود 20 درصد کاهش داشت. بسیاری از کمپانی ‌های کشتیرانی ورشکست شده‌ اند از جمله در انگلیس کمپانی «کیلیسنت» که دارای دو و نیم تن ظرفیت است، ورشکست شده است.

8 تیر 1328، "ويليام دوگلاس" كانديداي رياست جمهوري آمريكا براي بررسي اوضاع اجتماعي و اقتصادي ايران وارد تهران شد.

8 تیر 1330، اوراق و اسنادي كه توسط «ريچارد سدان» نماينده شركت نفت انگليس و ايران به منزل وي منتقل شده بود توسط نيروي انتظامي كشف و مهر و موم شد.

8 تیر 1332، کارگران کوره ‌پزخانه به علت پایین بودن دستمزد اعتصاب کردند.

8 تیر 1333، لایحه پشتوانه اسکناس با قید دو فوریت تقدیم مجلس شد.

8 تیر 1336، آمریکا یک ناوچه 85 تنی به ایران اهدا کرد.

3 تیر 1337، قرارداد شركت ملي نفت و كمپاني كانادايي «سپفاير پتروليوم ليميتيد» به تصويب مجلس شوراي ملي رسيد. به موجب اين قرارداد كمپاني مذكور حق بهره ‌برداري از نفت در دو منطقه خليج فارس در مساحت يك هزار كيلومتر مربع را به دست آورد.

3 تیر 1338، حسین مکی نماینده تهران در مجلس شورای ملی در این روز در نطق طولانی خود به موضوع یکی از پرداخت ‌های وام توسط بانک صنعتی اشاره کرد و گفت: بنده شنیده ‌ام که بانک صنعتی به شخصی 47 هزار تومان وام داده و قرار است آن شخص ماهی 3 هزار ریال (300 تومان) پس دهد و من نمی‌ دانم این پول تا چند سال دیگر مستهلک خواهد شد، ولی بنده برای اینکه این قضیه مشمول مرور زمان نشود، اسناد آن را تهیه کرده ‌ام و درباره آن اعلام جرم می ‌کنم تا مورد رسیدگی قرار گیرد. او همچنین در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در سال 1317 اسکناس ‌‌هایی با عکس رضاشاه امضای امیر خسروی توسط بانک ملی چاپ شده و به جریان افتاد و بعد که ابتهاج روی کار آمد (مدیرعامل بانک ملی شد) همین اسکناس ‌ها با تغییر کلیشه و امضا به جریان افتاد و تنها غرض از این تغییر که باعث شد چندین میلیون از پول این ملت به جیب آن کمپانی انگلیسی که چاپ اسکناس به عهده اوست برود، این بود که امضای ابتهاج در ذیل اسکناس ‌ها باشد که این تغییر برای مردم نفعی نداشته ولی ممکن است این فکر پیش آید که برای سفارش‌ دهنده نان و آبی موجود بوده است!

8 تیر 1344، وزارت آموزش و پرورش در وضع تحصیلی کشور تغییراتی ایجاد و نظام آموزشی جدید را اعلام کرد. به موجب نظام جدید آموزشی تحصیلات ابتدایی و متوسطه به سه دوره تقسیم شد.

8 تیر 1345، قرارداد دولتین ایران و شوروی در مورد ایجاد تاسیسات ذوب ‌آهن و تاسیسات لوله ‌کشی گاز در ایران در تهران امضا و مبادله شد. همچنین در این روز قانون تشکیل شورای داوری به تصویب نهایی رسید.

8 تیر 1349، ایران مقادیری وسایل کشاورزی از رومانی خرید.

8 تیر 1353، ایران بهای نفت را افزایش داد و اعلام شد که بهای نفت خام سبک ایران 7/10 سنت و نفت سنگین 5/10 سنت در هر بشکه افزایش یافت.

8 تیر 1354، دولت سهم خود را برای صندوق بازنشستگی دو برابر کرد.

8 تیر 1356، شرکت نفت اعلام کرد که تولید نفت خام ایران در سه ماه سال 1977 مجموعا به 5 میلیون و 741 هزار بشکه رسید.

8 تیر 1365، ترمينال بزرگ صادرات نفت جزيره لارك با عنوان ترمينال والفجر 2 در يك مراسم رسمي افتتاح و مورد بهره برداري قرار گرفت. از اين ترمينال چند نفتكش به طور همزمان مي توانند بارگيري كنند.

8 تیر 1370، براي اولين بار كميسيون مشترك اقتصادي ايران و آلمان تشكيل شد.

منابع: موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی و روزنامه دنیای اقتصاد