از کشف نخستین چاه نفت در ایران تا عرضه 32 هزار دستگاه تراکتور به کشاورزان

به گزارش تابناک اقتصادی، تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ای است تمام نما از رویدادهای اقتصادی که در گذشته رخ داده است و بیانگر ریشه های تاریخی بسیاری از واقعیت های امروز ایران و جهان است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی پنجمین روز خرداد ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.

5 خرداد 1287، برابر با 26 مه 1908 میلادی در حالی كه تلاش برای اكتشاف نفت به یاس و ناامیدی کشیده شده بود، نخستین چاه نفت ایران در شهرستان مسجد سلیمان از شهرهای استان خوزستان در عمق 600 متری زمین به نفت رسید و نفت تا ارتفاع 25 متر از سطح زمین فوران كرد.

5 خرداد 1313، وزارت امور خارجه خطاب به نخست وزير اعلام کرد كه از طرف دولت شوروي تقاضاي ثبت املاك دولت مذكور شده است، اما از آن جهت كه جز قرارداد مدرك ديگري دال بر مالكيت خود ندارند، جريان ثبت املاك آنها با مشكل مواجه شده است. همچنين درباره تخريب بناي كنسولگري شوروي در بندر جز و مطالبه زمين ديگري در قبال ملک تخريب شده هم مطالبي ارائه شده است. در انتهاي گزارش، وزارت امور خارجه اظهارنظر كرده است كه قرارداد مودت، خود سند قطعي مالكيت عمارات سفارتخانه و كنسولگري ‌هاي شوروي است و براي ثبت آنها نيازي به مدارك ديگر نيست و درباره ملك شوروي در بندر جز هم قوانين گويا وجود دارد. پس از اين توضيحات وزارت خارجه، خواستار بررسي و صدور دستور نخست وزير شده است. در تاريخ 8 خرداد پاسخ اين نامه به وزارت امور خارجه ارسال و در آن دستورالعمل ‌هاي لازم ارائه شد.

5 خرداد 1341، بحث اقتصادی جالبی- که در آن شرایط رونق هم داشته است- در برخی از رسانه ‌ها که یکی از آنها روزنامه اطلاعات بود منعکس شد. این روزنامه در صفحه اول خود خبر از تجدید نظر در شیوه ‌های فروش کارخانه‌ های دولتی داد. در این خبر آمده است: یکی از اعضای عالی رتبه و قدیمی و باسابقه دستگاه قضایی کشور که اطلاعات اقتصادی وسیعی دارد در این باره گفت: اولین نکته این است که لااقل پنج خریدار از میان 10 خریدار کارخانجات دولتی عبارتند از: اداره فرهنگ بندر [انزلی]، اداره تعلیمات حرفه ‌ای تبریز، بانک ملی ایران، سازمان امنیت و شیلات و اینها سازمان‌ ها و اداره ‌هایی است که یا کاملا دولتی است یا سهام آن متعلق به دولت است و این گونه آیا فروش کارخانه ‌های تحت اختیار وزارت صنایع و معادن به سازمان ‌های دیگر دولتی نقض غرض نیست؟! و همان مخارج و هزینه ‌های سابق از طرف یک اداره یا سازمان دولتی دیگر، در نهایت امر جزو بودجه دولتی منظور نمی ‌گردد؟ به عقیده او، به نظر می ‌رسد که وزارت صنایع و معادن بار را از شانه راست به شانه چپ منتقل کرده است. او ادامه داد: اما نکته ‌ای که بسیار حائز اهمیت است کیفیت و نحوه فروش کارخانه‌ ها است و طبق تصویب ‌نامه ‌های دولت وقت، وزارت صنایع و معادن باید کارخانه ‌ها را از طریق مزایده بفروشد، لکن اگر یک ماه از تاریخ انتشار آگهی مزایده گذشت و مشتری پیدا نشد، وزارت صنایع و معادن می ‌تواند مستقیما و بدون آگهی با علاقه‌ مندان و خریداران وارد مذاکره شود.

5 خرداد 1355، فرخ نجم‌آبادی وزیر صنایع و معادن در گزارشی کوتاه به رسانه ‌های عمومی اعلام کرد که صندوق معادن ایران رسما فعالیت خود را آغاز کرده است. جراید نیز نوشتند این صندوق با سرمایه اولیه 450 میلیون ریال تاسیس شد و برای کمک به معدنکاران و فعالیت ‌های معدنی ایران شروع به کار کرد. 

در گزارش دیگری که در جراید کشور در این روز به چاپ رسید گفته شد که با شکل گرفتن «شرکت هواپیمایی خدمات ویژه» و به‌کارگیری هواپیماهای کوچک تک ‌نفره که «تراشکارماندر» نام داشتند نخستین دور از خدمات ویژه هواپیمایی ایران از جمله سمپاشی مزارع آغاز شد. 

5 خرداد 1360، وزیر کشاورزی در شیراز به خبرنگاران گفت: امسال 32 هزار دستگاه تراکتور به کشاورزان عرضه می ‌شود. آقای سلامتی یادآور شد در سال 58 تعداد 10 هزار دستگاه به کشاورزان دادیم. در سال 60 تعداد آنها به 13 هزار دستگاه رسید و امسال در نظر داریم 32 هزار دستگاه تراکتور به کشاورزان بدهیم. او به خبرنگاران وعده داد که برای امسال یک میلیون و 350 هزار تن کود باید بین کشاورزان توزیع شود که این مقدار پارسال یک میلیون و 200 هزار تن بود. 

منابع: آرشیو روزنامه دنیای اقتصاد