از وام دولت‌های روس و انگلیس به ایران تا افتتاح واحد جدید پتروشیمی در شیراز

به گزارش تابناک اقتصادی، تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ای است تمام نما از رویدادهای اقتصادی که در گذشته رخ داده است و بیانگر ریشه های تاریخی بسیاری از واقعیت های امروز ایران و جهان است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی بیست و دومین روز اردیبهشت ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.

22 اردیبهشت 1289، دولت‌ های روس و انگلیس پیشنهاد نمودند که حاضر هستند، هر یک دویست هزار لیره به دولت ایران وام بدهند، مشروط بر اینکه قرارداد 1907 به مرحله اجرا درآید.

22 اردیبهشت 1311، مجلس شورای ملی پس از بحث و مذاکرات زیاد سرانجام با یک بند از یک لایحه دولت درباره صادرات «مروارید» مخالفت کرد. در این جلسه که به ریاست دادگر و یک ربع قبل از ظهر تشکیل شد گفته شد: کمیسیون اقتصاد ملی با حضور رئیس کل تجارت،‌لایحه نمره 23100 دولت راجع به صدور مروارید از سرحدات ایران را مطرح نمود و نظر به اینکه مروارید یک متاع سبک وزن و گران قیمتی است اگر دادن تصدیق صدور در مقابل آن مجاز باشد، احتمال همه قسم قاچاق و بالاخره موجب ضرر عمده برای موازنه تجارت خواهد شد بنابراین با موافقت رئیس کل تجارت قرار شد این قسمت از ماده حذف شود و فقط برای توسعه و تجارت مروارید از بندر لنگه، دریافت عوارض ورودی و صدوری از آن موقوف شود. بنابراین ماده واحده به طریق ذیل تصویب شد که باید در کمیسیون قوانین مالیه نسبت به معافیت عوارض مزبور مذاکره نمود و راپورت آن را به مجلس تقدیم دارند: ماده واحده: ورود و صدور کلیه مرواریدی که در خلیج‌فارس صید می‌شود از هر نقطه، چه از داخله و چه خارجه به بنادر و جزایر ایران از مقررات قانون انحصار تجارت آزاد است و نیز ورود و صدور مروارید از پرداخت هرگونه حقوق و عوارض معاف است و فقط صادرکنندگان مکلف هستند در موقع صدور(صادرات) اظهارنامه معمولی گمرک را تسلیم نمایند.

همچنین در جلسه ای که در اتاق تجارت تهران در این روز برگزار شد راجع به امور شرکت تجارتی و مقدمات این کار گفت ‌وگو شده و به قرار معلوم بعضی از نمایندگان کمپانی ‌ها در تهران نیز برای خرید سهام شرکت مزبور، داوطلب شده‌ اند. تنزل قیمت برنج خبر دیگری است که برای عامه مردم در آن سال‌ ها خبر خوشی به حساب می ‌آید. دلیل این امر از قرار معلوم به صادر نشدن برنج از بازارهای شمالی باز می ‌گردد. به این ترتیب سی کیلو برنج در سال 1311 معادل سه تومان و هفت قران شده است. زراعت چای هم در این سال، به واسطه مساعد بودن هوا و استقبال زیادی که از کشت و زرع و ایجاد مزارع چای شده، در وضع خوبی به سر می ‌برد. اداره کل تجارت هم با توجه به روند کاهش و افزایش مدام قیمت ‌ها دست به کار شده و شروع به تهیه مقدمات اجرای قانون تثبیت قیمت ‌ها کرده است. در تجارت یک ماهه انگلیس برخلاف ایران که واردات بر صادرات فزونی گرفته بود، تقلیل فاحشی در واردات و ترقی زیادی در صادرات صورت گرفته است. در آلمان نیز مجلس این کشور مذاکراتی را درباره غرامات جنگ جهانی اول شروع کرده است. تمام سخنرانان در این جلسه بر عدم امکان پرداخت غرامت ‌ها تاکید کرده و به صراحت از اظهارات رییس ‌جمهور آلمان که عدم پرداخت غرامت‌ ها را در کنفرانس لوزان مطرح کرده، تشکر کرده ‌اند.

22 اردیبهشت 1313، علی‌اکبر داور، وزیر مالیه به کنترات کلیه مستخدمین بلژیکی گمرکات خاتمه داد و به طور کلی امور گمرکات ایران به مامورین ایرانی واگذار شد و دکتر محمدحسین سجادی به عنوان اولین مدیر ایرانی گمرک منصوب شد.

22 اردیبهشت 1330، مهندس حسیبی به معاونت وزارت دارایی انتخاب شد و از طرف دولت به عنوان قائم‌ مقام دارایی و نماینده دولت در کمیسیون مختلط معرفی شد.

22 اردیبهشت 1339، قانون تاسیس سازمان بنادر و کشتیرانی به تصویب رسید.

22 اردیبهشت 1341، در جراید اعلام شد که شهرداری تهران قصد دارد مبارزه گسترده‌ ای را با آلودگی ‌های شهر، از جمله نقاط پرمگس آغاز کند. 

همچنین در این روز مهندس ناصر معتبر، مدیرعامل کفش ملی در مصاحبه ‌ای که با مطبوعات انجام داده، به شهرداری تهران پیشنهاد کرده است برای کمک به کارخانه‌ های تولید داخلی اجازه دهد واحدهایی مثل کفش ملی در بسیاری از نقاط پر رفت‌ وآمد شهر کیوسک ‌هایی برای عرضه محصولات خود داشته باشد تا به این وسیله محصولات این نوع کارخانه‌ ها ارزان ‌تر و بدون واسطه و به طور مستقیم از تولید به مصرف به دست مردم برسد. او گفته است در حال حاضر در این کارخانه که محل آن در سرآسیاب مهرآباد تهران (پشت فرودگاه مهرآباد) است انواع کفش تمام چرمی، چرمی، تخت لاستیک، تمام لاستیک و کتانی تولید می‌شود. به گفته او قدرت تولید کارخانه کفش ملی روزانه 12هزار جفت و در سال متجاوز از 3 میلیون و 600 هزار جفت کفش است که البته در حال حاضر به طور متوسط بیش از هشت هزار جفت تولید نمی ‌شود. او اضافه کرده است: شرکت‌ سهامی کفش ملی در محوطه وسیعی در حدود 14 هزار مترمربع که 12 هزار مترمربع آن زیربنا است و دارای 500 کارگر و 58 کارمند و 5 متخصص خارجی است، خود را آماده صدور محصولات خود به خارجه می‌بیند ولی به دلیل نبودن تسهیلات کافی قادر به این کار نیست.

22 اردیبهشت 1345، دولت آلمان 8 میلیون تومان از تعهدات زمان جنگ را به ایران پرداخت.

22 اردیبهشت 1351، در جراید اقتصادی کشور اعلام شد در مراسمی که در محل کارخانه جنرال تایر و رابر ایران برگزار شد، اولین مرکز آزمایش لاستیک در خاورمیانه، به وسیله دکتر مختار، معاون وزارت اقتصاد گشایش یافت. در این مراسم ابتدا‌ مهندس پناهی عضو هیات مدیره شرکت سهامی جنرال تایر و رابر ایران از طرف هیات ‌مدیره،‌ کارمندان و کارگران به کلیه مدعوین خیر مقدم گفت و شمه‌ ای در مورد فعالیت‌های 10 ساله گذشته و برنامه‌ های آینده جنرال تایر بیان کرد، سپس مرکز آزمایش لاستیک افتتاح شد و مدعوین ضمن بازدید قسمت‌ های مختلف کارخانه، به طرز کار ماشین‌ های این مرکز آشنا شدند.

22 اردیبهشت 1353، واحد جدید پتروشیمی شیراز آغاز به کار کرد.

منبع: آرشیو روزنامه دنیای اقتصاد