متن و حاشیه ۳۵ سالگی جشنواره فیلم فجر

مراسم افتتاحیه‌ی فیلم فجر با حضور علی مهدیان آخرین آتش‌نشان نجات یافته پیش از فروریختن ساختمان پلاسکو برپا شد.

به گزارش ایسنا، آیین افتتاح جشنواره‌ی فیلم فجر در حالی دقایقی کوتاه بعد از ساعت ۱۹ شامگاه ۹ بهمن ماه در برج میلاد برپا شد که جمعیت زیادی در طبقه همکف سالن‌های همایش‌های برج حضور داشتند و عده‌ای در گوشه‌های سالن به دنبال جا می‌گشتند.

صالحی امیری وزیر ارشاد، محمد مهدی حیدریان قائم مقام وزارت ارشاد، حبیب ایل بیگی معاون اداره نظارت و ارزشیابی و ایوبی رییس سازمان سینمایی از مسئولان حاضر بودند.

احسان کرمی مجری این آیین بود که با پخش سرود جمهوری اسلامی و تلاوت دسته جمعی گروهی از قاریان برنامه آغاز شد.

آتش نشان حاضر در برنامه با لباس آتش‌نشانی حاضر شده بود و طبق گفته‌ی مجری برنامه، او با خواهش فراوان و در حالیکه محل حادثه را ترک کرده بود به مراسم افتتاحیه آمده، به شرطی که کسی در افتتاحیه برای او دست نزند.

در ابتدای برنامه، احسان کرمی به درگذشت کاظم افرندنیا، بازیگر سینما و تلویزیون اشاره کرد و درخواست کرد تا حاضران صلواتی قرائت کنند.

تبریک محمد حیدری برای سال نو سینمای ایران

محمد حیدری دبیر جشنواره‌ی فیلم فجر به عنوان اولین سخنران،با یادی از آتش‌نشان‌ها و جان فشانان میهن برای سینمای ایران،سالی پررونق آرزو کرد و سال نو سینمای ایران را تبریک گفت.

تقدیر از خانواده شهید کنعانی

در بخش بعدی مراسم افتتاحیه‌ی فیلم فجر،کلیپی از فاجعه رخ داده شده در ساختمان پلاسکو پخش شد که موسیقی فیلم «روز واقعه» ساخته‌ی مجید انتظامی هم همزمان در این کلیپ پخش می‌شد، در این کلیپ از شهدای نیروی انتظامی هم یاد شد و بطور مشخص از عباس کنعانی شهید نیروی انتظامی هم نامبرده شد.

سپس با حضور وزیر ارشاد،رییس سازمان سینمایی و حجت‌الاسلامی مازنی رییس کمیسیون فرهنگ و رسانه از خانواده شهید عباس کنعانی تجلیل شد و لوح تقدیری به خانواده این شهید اهدا شد.

تقدیر از آتش‌نشان نجات یافته از حادثه پلاسکو

در ادامه از «علی مهدیان» به عنوان نماینده  آتش‌نشانان دعوت شد تا به روی سن بیاید. سپس با حضور مهدیان روی صحنه، لوحی به یادگار از سوی جشنواره فیلم فجر تقدیم او شد.

مهدیان پس از حضو روی سن طبق خواسته‌اش با سکوت حاضرانی که به احترام او ایستاده بودند روبرو شد و بعد با درخواست مجری و کسب اجازه از این آتش‌نشان، حاضرای او را تشویق کردند.

این آتش‌نشان پس از دریافت لوح تقدیر خود گفت: من صحنه‌هایی را در آنجا دیدم و گل‌هایی را دیدم که پرپر شدند، ولی حضور همه شما و مردم غیرتمند و تمام ارگانها در حین آواربرداری که مثل تفحص شهدا بود، باعث تسلای خاطر ما بود.

وی افزود: این تشویق‌ها برای آنهایی بود که رفتند. آن‌هایی که سه ساعت و نیم آن ساختمان را نگه داشتند تا چند صد نفر وقت خارج شدن از ساختمان داشته باشند و این برای ما افتخار است. الان فقط از همه شهروندان خواهش می‌کنم که ایمنی‌ها را رعایت کنند تا چنین حوادثی تکرار نشود.

تقدیر از محمد کاسبی با حضور مظفری و همایون ارشادی

اولین بزرگداشت مراسم افتتاحیه فیلم فجر به «محمد کاسبی» (بازیگر سینما) اختصاص داشت که این بخش با پخش یک کلیپ آغاز شد.

کاسبی پس از تقدیر توسط مجید مظفری و همایون ارشادی و دریافت یک سیمرغ و لوح تقدیر گفت: جشن بزرگ خانواده عزیز سینما بر همه مبارک باشد و برای همه آرامش درون و سعادت از خدا خواستارم.

سپس همسر این هنرمند نیز  روی صحنه آمد و با اهدای لوحی از او نیز تقدیر شد.

اظهارات ایوبی درباره‌ی ترانه علیدوستی و اطمینان به سینمای امید در جشنواره پیش رو

در ادامه حجت‌الله ایوبی رییس سازمان سینمایی سخنرانی کرد.

رییس سازمان سینمایی وزارت ارشاد گفت: من هم تحت تاثیر بخش اول برنامه و تقدیر از آتش‌نشان‌ها و مرزبان‌ها قرارگرفتم و چقدر خوب شد که منتظرالمهدی که خودشان از مرزبان‌ها هستند، کمک و راهنمایی کردند که در این جشن از مرزبانان یاد کنیم.

او با عرض تسلیت و قدرداتی از همدلی مردم در حادثه پلاسکو اینگونه سخنانش را ادامه داد: سینماگرانی که یک سال تلاش کردند، حالا در این جشنواره آثارشان حضور دارد و سال ۹۶ سال درخشان‌تری در تاریخ سینمای ما خواهد بود.

وی با تشکر از دبیر جشنواره برای تلاش‌هایش یادآور شد: امسال چهارمین سالی است که در خدمت شما هستم و آخرین جشنواره فیلم دولت یازدهم را برگزار می‌کنیم. سالهای اول چقدر فضای تلخی بود و من چقدر باید شمس و مولانا می‌خواندم تا آن دوران را پشت سر بگذاریم.

ایوبی یادآور شد: سینما  بر صندلی اتهام نشسته بود و مخاطبان سینما زیر خط فقر بودند. خیلی سال‌های سختی بود، اصلا سوال بود که سینما برای چه؟! اما الان سینما یک مطالبه است. اطمینان می‌دهم دهه ۸۰، دهه شکوه سینمای ایران است، سینمای امید تحقق پیدا کرده است. سینماگرانی که  دوست دارید، سینمای ایران سربلند باشد امسال وقتی فیلم‌ها رادیدم باور کنید، تمام سختی این چهار سال از تنم به در رفت و گفتم خدا را شکر که عمرم را برای شما گذاشتم.

او در ادامه خطاب به صالحی امیری وزیر ارشاد گفت: امسال سال تثبیت جوان‌هاست و آنها در پناه و چتر بزرگان سینما تربیت یافتند. در فیلمهای اجتماعی امسال امید موج می‌زند و این فیلم‌ها بی‌نظیر هستند. آنها مشفقانه به مسائل نگاه کردند و این طور نبوده که غُر بزنند.

وی با اشاره به فیلمهای دفاع مقدسی خوبی که ساخته شده اضافه کرد: در سینمای امروز گیشه و اندیشه باهم پیش می‌روند و پیشاپیش اطمینان می‌دهم که همه مدیران و رهبر معظم انقلاب که نسبت به سینما نگرانی‌هایی داشتند، خوشحال خواهند شد.

رییس سازمان سینمایی در ادامه با بیان اینکه مفهوم قدرت تغییر کرده است، به واکنش ترانه علیدوستی درباره‌ی اسکار اشاره کرد و گفت: وقتی در فیلمی مثل «فروشنده» یک بانوی نخبه ایرانی اعلام تحریم اسکار را می‌کند و بعد در رسانه‌های خارجی هم بازتاب آن را می‌بینم، باید بگویم که سینماگران ما مرزداران فرهنگ ما هستند چنانچه وقتی عباس کیارستمی‌ها و اصغر فرهادی‌ها آثار سینمای ایران را به جهان عرضه می‌کنند، موجب شگفتی همه می‌شوند، آن هم در شرایطی که  کشورهای منطقه عقیم هستند.

بزرگداشت غلامرضا موسوی

سپس دومین بزرگداشت مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم فجر به «غلامرضا موسوی»، تهیه‌کننده سینما اختصاص داشت که با پخش کلیپی آغاز شد.

برای بزرگداشت «غلامرضا موسوی»، «فرشته طائرپور» و «محمدمهدی دادگو» به روی صحنه آمدند.

در بخش دوم تقدیر از پیشکسوتان سینمای ایران فرشته طائرپور به روی صحنه رفت تا از غلامرضا موسوی تجلیل کند.

در این بخش احسان کرمی، مجری افتتاحیه جشنواره فیلم فجر یادی از دنیا فنی‌زاده که چندی پیش بر اثر سرطان از دنیا رفت، کرد. غلامرضا موسوی که همراه همسرش به روی صحنه آمد و گفت: طبیعتاً به رسم ادب باید اول از ریاست جشنواره آقای ایوبی، محمد حیدری دبیر جشنواره و شورای برگزاری آن تشکر کنم.

این تهیه‌کننده سینما ادامه داد:زمانی که می‌خواستم کارم را شروع کنم نزد آقای بهشتی رفتم و گفتم: بزرگواری کنید شرایطی فراهم کنید که سه تن از دوستان من که در حال ساختن فیلم هستند این کار را انجام دهند. آقای بهشتی به من گفت؛ چرا به صورت تعاونی فیلم نمی‌سازی. من که تا آن زمان برداشتم از تعاونی همان تعاونی مصرفی که برنج توزیع می‌کرد بود، گفتم متوجه منظورتان نمی‌شوم؟! سپس او توضیح داد که همه دوستان می‌توانند سرمایه بگذارند و کار را شروع کنند. به این ترتیب من نخستین کارم را به عنوان کار تهیه‌کنندگی آغاز کردم.

او ادامه داد: باید یادی از مدیرانی مثل آقای مرادخانی، مسعود شاهی و محمدمهدی حیدریان کنم که همچنان نیز مدیریت حوزه‌های هنری را برعهده دارند و به لطف آن‌ها اولین فیلم‌ام ساخته شد.

این تهیه‌کننده اضافه کرد: من بیشتر کار صنفی را پیگیری می‌کردم زیرا در موقعیتی بودیم که انقلاب شده بود و همه‌چیز نظم انقلابی داشت و مثل سابق نبود. به همین دلیل درصدد راه‌اندازی صنف شدیم. از طرفی مجبور بودیم خودمان را تحمیل کنیم و از حضور دوستانی مثل بهشتی و انوار کمک بگیریم، البته من این مشکلات را یک بار دیگر در دولت دهم تجربه کردم اما این بار انقلاب نشده بود، متأسفانه خانه سینما تعطیل شد و ما باید حرص می‌خوردیم.

موسوی با تشکر از واکنش اخیر ترانه علیدوستی اعلام کرد: من باید از طرف خود و همکارانم از این بانو تشکر کنم و کلاهم را به احترام او از سر بردارم. طبیعتاً در مرحله بعد نیز باید از همسرم تشکر کنم که در طول سی و پنج سال زندگی مرا تحمل کرد.

ابلاغ سلام رییس جمهور توسط وزیر ارشاد

در ادامه صالحی امیری وزیر ارشاد، سلام رییس جمهور را ابلاغ کرد.

وزیر ارشاد که در مراسم افتتاحیه سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر سخن می‌گفت، مطرح کرد: من به ضرورت تشکیل سازمان نظام صنفی اعتقاد دارم و حداکثر توان خود را برای ایجاد این نهاد به کار می‌گیرم.

سیدرضا صالحی امیری بیان کرد: امروز قبل از اینکه به این مکان بیایم، داشتم فکر می‌کردم که چه پیامی را برای جشنواره بزرگ، نجیب و اهالی با شرافت سینما داشته باشم و از منظر اجتماعی و اخلاقی چه پیامی را برای این جمع بازگو کنم، به همین دلیل چند جمله‌ای را که زبان دل هست یادداشت کرده‌ام تا با شما درمیان بگذارم.

او ادامه داد: امیدوارم آنچه در هدف‌گذاری برای جشنواره سینما داریم محقق شود. من قبل از اینکه به این مراسم بیایم دیداری با رئیس‌جمهور داشتم و حامل ابلاغ سلام ایشان به شما هستم. آغاز به کار جشنواره فجر در آستانه سی و هشتمین انقلاب اسلامی را به اصحاب فرهنگ و هنر، جامعه فرهیخته سینمای ایران و عموم علاقه‌مندان به این هنر ارزشمند تبریک می‌گویم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: جشنواره فیلم فجر یادآور نشاط، تحرک، پویایی و امید است. سینمای ایران امروز زبان گویا و مؤثر جامعه است که در تحولات دهه چهارم انقلاب بیش از هر زمان دیگری رویکرد اجتماعی دارد. به بیان دیگر مسائل اجتماعی در آیینه سینما آشکار است.اقبال گسترده به سینما نشان‌دهنده توجه امروز به این هنر است. چنانچه میزان تولید و فروش در سینما در سال‌های اخیر مؤید این نکته است.

صالحی امیری افزود: ما امروز به خانواده بزرگ سینما که انسان‌های ارزشمند و نادر به مبانی ارزشی هستند فراتر از سرمایه‌گذاری انسان بلکه به مثابه سرمایه اجتماعی نگاه می‌کنیم. ما امروز صیانت از حقوق سینما را وظیفه اصلی خود می‌دانیم، زیرا که نقش این قشر در توسعه فرهنگی نقشی بی‌بدیل است. ما به اصحاب هنر از جمله سینماگران بزرگ اعتماد داریم. ما شما را باور داریم و معتقدیم با کمک شما می‌توانیم به کاهش آسیب اجتماعی، فرهنگ عمومی و توسعه اخلاق نزدیک شویم بنابراین اجازه می‌خواهیم این جشنواره را جشنواره امید و نشاط بخوانیم.

او بیان کرد: حضور جوانان و جویای نام در همه حوزه‌های هنری امید و فردای با نشاط را نوید می‌دهد و این موضوع مسئولیت ما را سنگین‌تر می‌کند. ما وظیفه داریم زیرساخت‌های این صنعت را تقویت کنیم و عدالت را به مثابه تمرکززدایی و شکوفایی علاقه‌مندان این حوزه محقق سازیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنانش گفت: تعامل سینما با نهادهای آموزشی، دینی و طبقه‌های مختلف ما را به درک واقعیت‌های جامعه محقق می‌سازد. از این رو معتقدیم باید همه از عنصر سینما به نحو احسن استفاده کنند.

صالحی امیری در پایان صحبت‌هایش بیان کرد: استمرار حضور موثر جهانی سینمای ایران و تلاش برای پیوستن به شبکه جهانی نشان می‌دهد، ثمر بزرگی به نام سینمای ایران داریم. سینمایی که بیان کاستی‌های اجتماعی را هدف اصلی خود می‌داند، امیدوارم جشنواره امسال محفل گفت‌وگوی همدلی و کانون‌ها و جشنواره‌ امید و نشاط باشد.

آنونس «سیانور» برگزیده شد

در بخش دیگری از مراسم افتتاحیه، جواد جلالی به نمایندگی از هیات داوران و منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما و محمد حیدری دبیر جشنواره‌ی فیلم فجر، جوایز بخش آنونس را اهدا کردند.

در این بخش ضمن تقدیر از مسعود رفیع زاده برای ساخت آنونس «لانتوری»، سیمرغ  و لوح تقدیر به روح الله موحدی برای فیلم «سیانور» اهدا شد.

موحدی نیز جایزه‌اش را به همه عوامل «سیانور» تقدیم کرد، برای تمام سیمرغ‌هایی که نگرفته‌اند.

سیمرغ بهترین طراحی پوستر هم به طاها ذاکر برای فیلم «فصل باران‌های موسمی» تعلق گرفت.

طاها ذاکر در روز تولدش این جایزه را دریافت می‌کرد و آن را به کیانوش عیاری برای فیلم «کاناپه» تقدیم کرد.

در بخش عکس سیمرغ بلورین به مریم تخت‌کشیان برای عکس‌های فیلم «نیم‌رخ‌ها» تعلق گرفت.

سپس علیرضا قربانی ـ خواننده ـ قطعات موسیقی را اجرا کرد.

تقدیر از تورج منصوری

برای تجلیل از تورج منصوری، ایرج رامین‌فر و محمود کلاری روی سن آمدند.

محمود کلاری که برای تجلیل از تورج منصوری به صحنه آمده بود گفت: در مورد این مرد بزرگ حقیقتا یک موقعیت استثنایی دارم. من به تقاضا و اشتیاق بی حد و حصر خودم در این لحظه اینجا هستم. او خیلی بزرگتر از این حرف‌هاست و سهم  بزرگی در زندگی من داشته است.

این فیلمبردار افزود: من وقتی وارد کار شدم، هیچ‌چیز از فیلمبرداری نمی‌دانستم و او اولین استاد و راهنمای من در فیلمبرداری اوست. من با او کار را یاد گرفتم. او بی‌دریغ و با تمام وجود مرا که هیچی نمی‌دانستم تحمل کرد و ذهن پویا و تجربه گرایش به من منتقل شد و اگر امروز جایگاهی داشته باشم، او مرا به اینجا آورده است.

کلاری تاکید کرد: تورج منصوری در ارتقای سطح زیبایی شناختی در سینما نقش زیادی دارد.

تورج منصوری- فیلمبردار - که سومین هنرمندی بود که در مراسم افتتاحیه از او تجلیل می‌شد، به صحنه رفت و خطاب به حاضران گفت: اگر من که از نظر شما آدم مهمی هستم، حرفی بزنم به آن گوش می‌دهید و عمل می‌کنید؟

او که با پاسخ مثبت حاضران مواجه شد، افزود: من خواهش می‌کنم ساختمان پلاسکو را فراموش نکنید و در نظر داشته باشید هوای تهران و شهرهای بزرگ کشورمان ممکن است ساختمان پلاسکوی بعدی باشد پس کمی رعایت کنیم.

شادمهر راستین نیز که همراه شهرام اسدی برای تجلیل از فرهاد توحیدی به صحنه آمده بود بیان کرد: توحیدی در زمان مشکلات خانه سینما پیک صلح بود. فردی مثل توحیدی چرخ دنده سینما را روان می‌کند و تبدیل به کسی می‌شود که هر نویسنده‌ای آن را الگوی خودش می‌کند.

او ادامه داد: فرهاد توحیدی آرتیست است، آقای کیانیان آرتیست است و همه ما آرتیست هستیم و جا دارد ما و همه مسوولان مسائل اجتماعی را رعایت کنیم.

امشب فقط می‌خواهم حرف تلخ بزنم

فرهاد توحیدی بعد از یک کلیپ تمام رشتی به عنوان چهارمین هنرمند که قرار بود در مراسم افتتاحیه از او تجلیل شود به همراه همسرش به صحنه آمد و گفت: امشب فقط می‌خواهم حرف تلخ بزنم. چهل سال از دورانی که من با محمد کاسبی و کوثری همکلاس بودم، می‌گذرد.

او سپس با تشکر از حیدری، ایوبی، همسر، دو پسر و مادرش بیان کرد: برای آنکه موازنه رعایت شود، باید از مادر همسرم نیز که اینجا حضور دارد تشکر کنم. بگذارید یک ذره ریا کنم. بدون چاپلوسی می‌گویم این فرصتی است که به حساب تکریم جشنواره به جایگاه فیلمنامه‌نویسی در سینمای ایران می‌گذارم و برای تمام فیلمنامه‌نویسان است. من این موقعیت را بیشتر از آنِ همکاران نازنین خود می‌دانم.

او افزود: من در میان این همه کوکب‌های درخشان و تصویر علی حاتمی روی پوستر جشنواره، ستاره سوسوزن هم نیستم.

توحیدی بیان کرد: اظهار تاسف می‌کنم از اینکه برخی از بزرگترین سینماگران ایران که فیلم داشتند و در جشنواره نیستند. به خصوص از جای خالی یکی از با فرهنگ‌ترین سینماگران ایران کیانوش عیاری و فیلم «کاناپه» اظهار تاسف می‌کنم.

این نویسنده اضافه کرد: آقای وزیر من خودم را خادم صنعت سینمای ایران می‌دانم و خوشحالم که اعلام کردید تصمیم دارید سازمان نظام صنفی هنر را تشکیل دهید. اگر این کار را انجام دهید، گره‌ای را باز کرده‌اید. به عنوان خادم سینمای ایران آرزومند مراودات صنعتی هستم.

او در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: وقتی صنعت بیاید، انحصارات شکسته می‌شود. از همین جاست که به عنوان یک فعال صنفی می‌گویم که وزارت ارشاد و سازمان سینمایی به موجب قانون، بزرگترین مرجع تصمیم‌گیری است. من مطالبه می‌کنم این حق را به خارج از سینما تفویض نکنید. من مطالبه می‌کنم اقتدار خودتان را به عنوان وزیر ارشاد ناشی از اقتدار هنرمندان کشور بدانید.

توحیدی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به شعر حافظ مبنی بر «یک دست جام باده و یک دست زلف یار / رقصی چنین میانه میدانم آرزوست» اظهار کرد: اگر شما زلف پریشان اهل هنر را ول نکنید، وزیر مقتدری خواهید بود و در میانه میدان حرکات موزون نکنید. امیدوارم سی‌وپنجمین جشنواره فجر با شکوه پیش برود و در دولت دوازدهم توفیق پیدا کنید. با آقای ایوبی و همراهان دیگر سازمان نظام صنفی را راه اندازی کنید.

افتتاحیه سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر با یادی از اصغر شاهوردی و آرزوی سلامتی برای اهالی هنر به پایان رسید.

در حاشیه:

* عده‌ای از حاضران روی پله‌ها نشستند و به نظر می‌رسید،عده‌ای غیر سینماگر و از مردم عادی توانسته‌اند به سالن راه پیدا کنند.

* آتش نشان حاضر در مراسم افتتاحیه که آخرین آتش نشان نجات یافته از آن حادثه است با لباس آتش نشانی در این برنامه حاضر بود.

* در بخشی از این مراسم مجری برنامه از حاضران خواست که صدیقه کیانفر هنرمند باسابقه سینما و تلویزیون را که در سالن حضور داشت را مورد تشویق قرار بدهند.

* در کلیپ بزرگداشت تورج منصوری؛مهدی کرم‌پور،فرهاد آییش،محمود کلاری،مسعود جعفری جوزانی از جمله هنرمندانی بودند که درباره این فیلمبردار صحبت کردند.

* در کلیپ غلامرضا موسوی هم بیژن امکانیان و الناز شاکردوست صحبت کردند.

*پس از پایان بخش موسیقی اعلام شد که دو بخش بزرگداشت باقی مانده است که در حین پخش فیلم تجلیل،جمعی از فیلم‌سازان و حاضران سالن را ترک کردند.