بیم و امیدها به آینده اقتصاد ایران
با وجود عملکرد مثبت بخش های کشاورزی و خدمات، سهم عمده نفت در رشد اقتصادی شش ماهه اول امسال، کاهش شدید 26.7 درصدی تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در 4 سال اخیر و رشد منفی بخش معدن نگرانی‌ها را نسبت به آینده اقتصاد ایران بیشتر می‌کند.
با وجود عملکرد مثبت بخش های کشاورزی و خدمات، سهم عمده نفت در رشد اقتصادی شش ماهه اول امسال، کاهش شدید 26.7 درصدی تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در 4 سال اخیر و رشد منفی بخش معدن نگرانی‌ها را نسبت به آینده اقتصاد ایران بیشتر می‌کند.
به گزارش فارس، جزئیات رشد اقتصادی شش ماهه اول امسال در قالب جداولی توسط مرکز آمار ایران به معرض نمایش درآمده است.
براساس این آمارها، رشد اقتصادی بخش کشاورزی در شش ماهه اول امسال 5.9 درصد، گروه صنعت 9.1 درصد و خدمات 5 درصد است. رشد اقتصاد بدون نفت هم 4.5 درصد و با احتساب نفت 6.5 درصد است.
اما بررسی دقیق تر این ارقام نشان می دهد مرکز آمار همانند گزارش سه ماهه اول امسال ارقام رشد بخش نفت را در درون بخش معدن و بخش معدن را در درون گروه صنعت قرار داده است.
در شش ماهه اول امسال استخراج نفت و گاز طبیعی 53.8 درصد رشد داشته و که رشدی کم نظیر است. در حالی که رشد گروه صنعت 3.7 درصد و رشد گروه سایر معادن (معدن بدون نفت) منفی 4.7 درصد بوده است.
اما دخل و تصرفاتی به این شکل در رشد بخش کشاورزی و خدمات انجام نشده و این بخش ها رشدهای تقریبا مناسب 5.9 درصد و 5 درصد را به ثبت رسانده‌اند.
| عنوان | 6 ماهه 95 | سال 94 | سال 93 | سال 92 |
| گروه کشاورزی | 5.9 | 5.3 | 5.5 | 3.5 |
| کشاورزی | 6.1 | 5.5 | 5.4 | 3.3 |
| ماهیگیری | 0.4- | 2.3 | 6.1 | 6.6 |
| گروه صنعت | 9.1 | 1.5- | 3.6 | 2.4- |
| معدن | 53.8 | 1.6 | 4.3 | 5.3- |
| استخراج نفت و گاز طبیعی | 74.9 | 3.6 | 4.8 | 9.1- |
| سایر معادن | 4.7- | 3.3- | 2.8 | 5.9 |
| صنعت | 3.7 | 0.3- | 7.6 | 1.7- |
| تامین آب، برق و گاز طبیعی | 7.2 | 3.2 | 9.1 | 2.9 |
| ساختمان | 9.7- | 13.5- | 16.1- | 5.3- |
| گروه خدمات | 5 | 0.2 | 0.5 | 1.6- |
| عمده و خرده فروشی، هتل و رستوران | 3.2 | 0.1 | 3.5 | 1.8 |
| حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات | 6.8 | 6.5- | 6 | 7.2 |
| واسطه گری مالی | 11.1 | 0.4- | 15.6- | 7.1- |
| مستغلات، کرایه و خدمات کسب و کار | 3.8 | 1.2 | 9.4- | 12.5- |
| امور عمومی، آموزش، بهداشت و مددکاری | 5.8 | 6.9 | 7.9 | 3.2 |
| خدمات اجتماعی، شخصی و خانگی | 11.2 | 2.5 | 2- | 2.4- |
| جمع ارزش افزوده رشته فعالیت‌ها | 6.4 | 0.3 | 2 | 1.3- |
| محصول ناخالص داخلی (به قیمت بازار) | 6.5 | 0.7 | 1.9 | 1.8- |
| محصول ناخالص داخلی بدون نفت | 4.5 | 0.6 | 1.8 | 1.5- |
*بررسی رشد اقتصادی 11 سال اخیر
با این فرض که رشد اقتصادی شش ماهه اول امسال در شش ماهه دوم هم در همین حدود باشد، می‌توان روند رشد اقتصادی 11 سال اخیر را بررسی کرد.
همانطور که ارقام زیر نشان می دهد، در 11 سال اخیر بخش کشاورزی 46.4 درصد، بخش صنعت 32.4 درصد، استخراج نفت و گاز طبیعی منفی 14.7 درصد، معدن (بدون نفت) 91.2 درصد و خدمات 38 درصد رشد داشته است.
مجموع رشد اقتصاد ایران از ابتدای سال 85 تا سال 95 (با فرض ثبت همین ارقام تا پایان سال جاری) 35.3 درصد و بدون احتساب نفت 38.7 درصد بوده است.
این ارقام حرکت اقتصاد ایران در 11 سال اخیر را نشان می دهد. بخش کشاورزی، خدمات و معدن در این سال ها رشدهای باثبات تر و بیشتری داشته و تا حدود زیادی از گزند تحریم ها و سایر تحولات اقتصادی به دور مانده اند.
البته از سال 92 تا 95، این حرکت تغییر کرده به طوری که در مدت مذکور رشد بخش نفت به شدت افزایش یافته و بخش معدن در طول 4 سال اخیر فقط 4 درصد رشد کرده اما بخش نفت 72.6 درصد رشد داشته است.
* متوسط رشد اقتصادی از سال 92 تا 95
| عنوان | کشاورزی | صنعت | استخراج نفت و گاز طبیعی | معدن | خدمات | رشد اقتصاد | رشد اقتصاد بدون نفت |
| متوسط رشد از سال 92 تا 95 | 6.4 | 2.3 | 18.55 | 0.17 | 1.02 | 1.8 | 1.35 |
| متوسط رشد از سال 85 تا 95 | 5.05 | 3.5 | 2.08 | 7.06 | 3.2 | 3.5 | 3.4 |
طبق جدول بالا، متوسط رشد بخش نفت در چهار سال اخیر 18.5 درصد، صنعت 3.5 درصد، کشاورزی 6.4 درصد، معدن 17 صدم درصد و خدمات 1.02 درصد بوده است،اما در 11 سال اخیر رشد بخش نفت 2.08 درصد، صنعت 3.5 درصد، معدن 7.06 درصد و کشاورزی 5.05 درصد محاسبه شده است.
این ارقام نشان می دهد (با فرض اینکه همین ارقام رشد تا پایان سال باقی بماند) متوسط رشد اقتصاد ایران در 4 سال اخیر کمتر از متوسط 11 سال گذشته بوده است.
* تشکیل سرمایه ثابت ناخالص
| دوره | تشکیل سرمایه ثابت ناخالص | تشکیل سرمایه در ماشین آلات | تشکیل سرمایه در ساختمان |
| 92 | 10.9- | 14.9- | 5.7- |
| 93 | 5.9 | 26 | 14.7- |
| 94 | 14.4- | 14.9- | 13.5- |
| 6 ماهه 95 | 9.3- | 9- | 9.7- |
| مجموع 4 سال | 26.7- | 16.9- | 37.1- |
به گزارش فارس، ارقام جدول بالا که از جداول مرکز آمار استخراج شده، روند سرمایه گذاری در اقتصاد ایران را نشان می دهد.
با توجه به اینکه تشکیل سرمایه ثابت ناخالص(سرمایه‌های غیرنقدی) به استثنای سال 93 در 4 سال اخیر منفی بوده در مجموع میزان سرمایه گذاری در اقتصاد ایران نسبت به سال 91 به میزان 26.7 درصد کاهش یافته است.
کاهش سرمایه گذاری در بخش ماشین آلات به معنای کاهش سرمایه گذاری در حوزه های صنعتی و معدنی است و کاهش تشکیل سرمایه در ساختمان گویای کاهش سرمایه گذاری در حوزه ساخت و ساز است.
این ارقام دورنمای مناسبی از اقتصاد ایران در سال های آینده را نشان می دهد. ارقام فوق نشان می دهد سیاست گذاری های انجام شده در حوزه اقتصاد نتوانسته سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی را به سرمایه گذاری و تولید بیشتر ترغیب کند که اثرات مخرب و منفی این کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در سال‌های آینده را بیشتر نشان خواهد داد، مگر اینکه تحولی اساسی در رویکرد سیاست گذاران اقتصاد به وجود بیاید.
