این روزها به سه مفهوم «بنگاه»، «سیستم»، و«نهاد»، بیش از گذشته میاندیشم. درتمام لایههای جامعه ما بنگاهداری آن هم به شکل بسیار سنتی آن وجود دارد. گویی به جای تبدیل بنگاههای معطوف به سیستم و گسترش باند پهنای رسالت سیستمها، دستان پنهان و آشکاری وجود دارد که بر آن است تا سازمانهای معظم را به بنگاه، و بنگاهها را به ورشکستگی بکشاند.
این روزها و با نگاه به جغرافیای معرفت یعنی دانشگاه و بنگاهداری دانشگاهی در ایران مانند بسیاری دیگر از گسترهها سخت آزارم میدهد. دانشگاه آزاد در این میان دانشگاهی متکی بر شانههای مردمی است که در تمامی جهان از لحاظ احترام به علم نمونهاند. امروز دانشگاه آزاد نه تنها از سوی مجامع رسمی قدرت به عنوان یک نهاد مردم نهاد مورد توجه قرار نمیگیرد که در ادامه روزگارانی که کشور کابوس سیاستزدگیهای ملی را به جای تدبیر علمی در اداره امور شاهد بود، شاهد ظلمی مضاعف است. وقتی آیتا...هاشمی از«آینده برداشتن کابوس کنکور» میگفتند، بسیاری با تعجب به این ادعا مینگریستند. تنها اگر به نقش دانشگاه آزاد اسلامی در عدم خروج میلیاردها دلار سرمایه انسانی و مالی به خارج کشور و پیامدهای آن در این چند دهه بنگریم؛ نظام بسیار به این دانشگاه بدهکار خواهد بود. در دوران «کابوس بزرگ»، شاهد سیاست بازی معطوف به شکستن کمر صبر رئیس این دانشگاه بودیم که بیمحابا در مقام تمثیل به مانند تحریمهای غرب نه تنها کمر این مرد صبور را نشانه گرفت که آینده آموزش عالی در این کشور را به برزخ رنج کشاند. هر وزارتخانه و هر سازمانی هر قوهای از قوا، برای گرفتن مدرک دانشگاهی،انشاءا... نه برای اعضای نورچشمی خود و دادن بورسیه در دانشگاههای دولتی! دانشگاهی برافراشت. این همه تلاش در ساخت و پرداخت یک آموزش علمی مردمنهاد با رقابت با دانشگاههای متکی بر معادن و ذخائر نفتی، از یک سو و الگوگیری از دانشگاه آزاد اسلامی در فضای مثبت ناشی از موفقیتهای فزاینده آن در دوران نخست مدیریت دکتر عبدا... جاسبی با مدیریت برادر وزیر علوم وقت در دانشگاه آزاد اسلامی؛ در این دوران کابوس گونه خوش رنگ و لعاب تودهگرایانه در درون دانشگاه آزاد اسلامی، با هم، هم آغوش شدند. وزارت علوم و عزیزان کوشای این وزارتخانه را هم در خود فرو برد. باید آشکارا بگویم که سیاستگذاریها در این گستره برای برخورد لجبازانه با رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی شکل گرفت.این روزها اساتید دانشگاه آزاد اسلامی و اعضای هیات علمی این دانشگاه، تلاش روزافزون تیم جدید مدیریتی دانشگاه آزاد اسلامی از حضراتآیات هاشمی، خمینی و دکتر حمید میرزاده رئیس، معاونان و همگی دلسوزان خانواده بزرگ این دانشگاه را شاهد هستند. ولی در عین حال در زیرپوست جامعه ملی هنوز برخورد سیاسی با دانشگاه آزاد اسلامی را شاهد هستند و با امضای بالغ بر ۱۲۰۰ امضا بر آن شدند تا از رئیسجمهور دولت تدبیر و امید مسئولانه و با نهایت احترام بخواهند تا به این نکته بیندیشند که تا فرصت باقی است خانواده بزرگ و موثر دانشگاهیان کشور در دو بخش دولتی و غیردولتی را به گونهای سازماندهی کنند که شاهد انقلاب علمی عظیم به دست همه آنها و با همکاری و رقابت توامان و عادلانه آنها در یک محیط سالم باشیم. این درخواست بد یا خطرناکی است؟ جناب روحانی حداقل تلاش شما در این زمینه آن است که دستور صریح وسریع صادر فرمایید که در دو محیط دانشگاههای دولتی و آزاد تمامی دانشگاههای کشور دستهبندی شوند و دانشگاههای دولتی از گرفتن دانشجو با اخذ وجه خودداری و مدیریت تولید دانش در خارج از این حیطه را در گستره دانشگاه آزاد اسلامی - ملی ساماندهی و سازماندهی نمایند، وگرنه علم در این مملکت به دام بیتدبیری فرو خواهد رفت. کشوری که ادراک متکی بر دریافتهای عالمانه دانش نداشته باشد تمدنساز نخواهد شد، بلکه به سرعت رو به زوال خواهد رفت. سایه همه بزرگان دلسوز مردم ایران بر سر خانوادههایشان مستدام وتلاشهایشان مقبول حضرت حق.
* استاد دانشگاه