تحلیل یک «سکانس پلان» 147 دقیقه‌ای در حاشیه یک دعوای شخصی و غیبت فراستی

مهمانان اولین میزگرد هفت درباره سینمای سیاسی در این زمینه، مهدی کرم پور و مهدی آذرپندار هستند. نکته جالب اینکه کرم پور با وجود سابقه کارگردانی، تجربه ساخت فیلم سیاسی ندارد و صرفاً در یکی از فیلم‌‎های اخیرش که توسط حوزه هنری تحریم شد، اشاره گذری به یکی از چالش‌های سیاسی دوران معاصر ایران کرده بود.

کد خبر: ۶۴۳۶۱۴

تاریخ انتشار: ۰۵ آذر ۱۳۹۵ - ۲۲:۳۵ 25 November 2016

برنامه سینمایی «هفت» با موضوعیت سینمای سیاسی پی گرفته شد؛ اما همچون سایر مباحث به دلیل اشتباه در انتخاب مهمانان برنامه، تا حدودی به بی‌راهه رفت و بحث‌ها جنبه شخصی پیدا کرد. در ادامه یک فیلم متفاوت مورد بررسی قرار گرفت و این برنامه اندکی در مسیر طبیعی قرار گرفت اما جالب ترین اتفاق، حذف میز نقد در این قسمت از برنامه «هفت» و غیبت معنادار مسعود فراستی بود.

به گزارش «تابناک»؛ برنامه سینمایی «هفت» این هفته در ساعت 22:30 با پخش گزارش حضور شماری از سینماگران ایران در راهپیمایی عظیم اربعین حسینی آغاز شد. برخی سینماگران کشورمان در این گزارش از شگفتی‌شان نسبت به عظمت چنین حرکتی و وسعت حضور شیعیان در سالگرد چهلمین روز واقعه کربلا، سخن به میان آوردند.

پس از بازگشت دوربین به استودیو، بهروز افخمی تأکید کرد، برنامه این هفته و هفته آینده «هفت» به سینمای سیاسی اختصاص یافته است. افخمی با اشاره به حواشی ساخت فیلم سیاسی در ایران، وعده داد که به علل ایجاد این حواشی و دلیل ساخت محدود فیلم‌های سینمایی در این برنامه پرداخته خواهد شد.

مهمانان اولین میزگرد هفت درباره سینمای سیاسی در این زمینه مهدی کرم پور و مهدی آذرپندار هستند. نکته جالب اینکه کرم پور با وجود سابقه کارگردانی، تجربه ساخت فیلم سیاسی ندارد و صرفاً در یکی از فیلم‌‎های اخیرش که توسط حوزه هنری تحریم شد، اشاره گذری به یکی از چالش‌های سیاسی دوران معاصر ایران کرده بود.

مهدی آذرپندار خبرنگار سینمایی که در چند سال اخیر از سوی دوستانش کوشیده شده به عنوان منتقد و متخصص معرفی شود نیز چهره برجسته‌ای در این حوزه نیست و بر این مبنا مشخص نیست طرفین گفت وگویی با موضوع «سینمای سیاسی» بر چه مبنایی انتخاب شده‌اند؟ هر دو مهمان برنامه که اساساً در این حوزه فعالیت نکرده‌اند، فیلم‌های سیاسی را با سینمای ایدئولوژیک و سینمای اجتماعی سیاه، اشتباه گرفتند و در ادامه نیز بحث به بی‌راهه رفت.

بررسی سینمای سیاسی با مهمانان غیرمتخصص در «هفت»

کرم پور درباره تعریفش از سینمای سیاسی گفت: اساسا زمانی که از سینمای سیاسی صحبت می کنیم، در واقع درباره نقد قدرت صحبت می کنیم. به یاد ندارم در تاریخ سینمای ایران هیچ زمان فرصت و اجازه این داده شده باشد تا نقد حاکمیت صورت گرفته باشد. هرچند سینمای پروپاگاندا و در جهت تبلیغ سیاست های حکومت بوده است و از سوی مقابل سینمایی که کارش غر زدن بوده است نیز بوده است.

آذرپندار نیز گفت: این به ساختار حکومت ها هم بستگی دارد. اگر دولتها برخواسته از دل مردم باشند اشکالی ندارد در حمایت از حکومت نیز فیلم بسازید. البته راه نقد همیشه باز است. فیلمی مثل «آژانس شیشه ای» به هیچ وجه اپوزیسیون نیست، پوزیسیون است اما حرف مردم را می زند و نقد می کند و بسیار هم مورد توجه قرار گرفت و موفق بود.

در ادامه افخمی چنین جمع بندی کرد: پس بطور کلی فیلم سیاسی فیلمی است که رویکرد انتقادانه داشته باشد و نظر به اصلاح داشته باشد.

بدین ترتیب تعریف تازه ای از سینمای سیاسی ارائه شد که هیچ ارتباطی با سینمای سیاسی ندارد!

بهترین بخش در برنامه این هفته پیرامون موضوع سیاسی، ویدیویی بود که پیش از گفت و گویی دو دوست افخمی پخش شد و حسن حسینی به عتوان یک کارشناس به بررسی تاریخچه سینمای سیاسی پرداخت و تعریف نسبتاً دقیقی درباره سینمای سیاسی جهان و ریشه‌هایش ارائه کرد. در نهایت این بحث همان گونه که مشاهده شد، به یک دعوای شخصی و توهین و اتهام زنی طرفین به همدیگر بدل شد و بهروز افخمی نیز که در چند سال اخیر علاقه ویژه‌ای به کشف توطئه پیدا کرده، به سمت یکی از مهمانان تمایل پیدا کرد و در نهایت این بحث بدون هیچ حاصل و خروجی برای مخاطب به پایان رسید.

تحلیل یک «سکانس پلان» 147 دقیقه‌ای در حاشیه یک دعوای شخصی و غیبت فراستی

در ادامه این برنامه، شاهد یک گفت و گوی خوب درباره یک تجربه سینمایی متفاوت بودیم و عوامل فیلم «جاودانگی» درباره این فیلم سینمایی صحبت کردند؛ فیلمی که یک «سکانس پلان» 147 دقیقه‌ای است و با حضور مهدی فردقادری کارگردان سینما، نوروزبیگی تهیه کننده سینما و مارال فرجاد بازیگر این فیلم سینمایی مورد بررسی قرار گرفت. کارگردان این فیلم سینمایی با اشاره به اینکه چندین ماه برای این فیلم سینمایی تمرین شده، تاکید کرد دوازده بار این «سکانس-پلان» به صورت کامل ضبط شده و فیلم از این دوازده فیلمبرداری تدوین شده است. او تأکید کرد، برداشتی که اکنون تماشاگر مشاهده می‌کند، آخرین برداشت است.

فردقادری با بیان اینکه دفتر نوروزبیگی به عنوان مدل قطار در نظر گرفته شده بوده و اتاق‌های دفتر نوروزبیگی به عنوان واگن در نظر گرفته شده بود و یک طبقه نیز به عنوان واگن در نظر گرفته شد. مارال فرجاد بازیگر سینما نیز تأکید کرد این تمرین باعث شده بود که با حضور در قطار، بازیگران احساس متفاوتی نکنند. فرجاد با بیان اینکه هرکس دیالوگ های خودش را می‌دانست، تأکید کرد که فردقادری به بازیگران گفته بود، هر برداشت ممکن است برداشت آخر باشد و به همین دلیل بازیگر تمرکز بالایی داشتند.

نوروزبیگی یک تجاری ساز است، درباره سرمایه گذاری اش در این پروژه گفت: وقتی مهدی فیلمنامه این فیلم را برایم آورد نزدیک به 500 صفحه بود فکر کردم بعید است که یک فیلم سینمایی باشد، چون تقریبا ما این میزان از متن را برای یک سریال داریم. اما با تجربه ای که در فیلم «ماهی و گربه» دیدم، علاقمند شدم در این اثر همکاری کنم و تجربه خوبی بود.

او همچنین با اشاره به سکانس پلان بودن اثر و دشواری ممیزی در چنین جنس آثاری تاکید کرد: درباره ممیزی فیلم، چون فیلم به صورت پلان- سکانس فیلمبراری شده است امکان سانسور و حذف بخشی از فیلم وجود ندارد. هرچند به یکی دو بخش از فیلم اشکال وارد کردند و من خیلی نگران شدم. اما نهایتا با همکاری و لطف دوستان شورای نمایش چشم پوشی کردند تا اساس فیلم زیر سوال نرود. من بعد از این فیلم به این تجربه رسیدم که حتما بار بعد برای ساخت یک سکانس-پلان به شدت دقت می کنم که درگیر ممیزی نشود.

تهیه کننده فیلم سینمایی سلام بمبئی درباره این اثر که با سرمایه شخص دیگری ساخته، نیز عنوان کرد: تجربه همکاری با سینمای هند در پروژه «سلام بمبئی» نیز تجربه بزرگی بود و فیلم سختی بود امیدواریم اکران خوب و پرفروشی داشته باشیم. تقریبا تمام بلیط های سینماهایی که پیش فروش شان آغاز شده است، تمام شده اند و به فروش رسیده اند.

او همچنین درباره افتتاحیه فیلم «سلام بمبئی» و بلیت 300 هزار تومان آن نیز گفت: الحمدلله به فروش رفت. دیدم واقعا می شود که اگر مخاطب احساس کند هم فیلم می بیند و هم برنامه های متنوع دیگر برگزار شود، استقبال می کند و این اتفاق خوبی است. هرچند دلهره داشتم اما الحمدلله استقبال شد. به هرحال باید بخشی هزینه های میلیاردی سفر مدعوین خارجی فیلم تامین شود. الان چیزی در حدود 180 میلیون تومان از هزینه مراسم از این طریق تامین شده است. برخی دوستان پیشنهاد دادند که دوشب این نمایش را در برج میلاد ادامه دهیم، که من مخالفت کردم و گفتم دردسر می شود.

پرسش این برنامه، از این قرار بود که «به نظر شما چرا تعداد آثار تولیدی در حوزه سینمای سیاسی در ایران پایین است؟ چرا تعداد آثار تولیدی در حوزه سینمای سیاسی در ایران پایین است؟ ۱. ایجاد حاشیه برای فیلم و فیلمساز 21% ۲. ظرفیت نقدپذیری پایین سیاستمداران 62% ۳. احتیاط سینماگران در موضوعات بحث برانگیز 12% ۴. عدم تخصیص بودجه کافی از سوی نهادهای دولتی 2% ۵. استقبال پایین تماشاگران از آثار سیاسی 3%»