بازيکنان فوتبال به ندرت افرادي نابغه تلقي ميشوند، اما طبق آنچه تيهري هانري در سال 2005 گفت: براي ورود به ورزش و به خصوص فوتبال بايد باهوش بود.
به گزارش سايت فيفا، علاوه بر اين بسياري از بازيکنان گذشته و حال ثابت کردهاند که فوتبال و هوش رابطه تنگاتنگي دارند.
برخي از بازيکنان مانند رومارين بلانگ کامروني داراي مدرک استادي در کنترل امور اقتصادي و ژان آليان بومسانگ داراي گواهي دانشگاهي در رشته رياضيات با وجود درخواستهاي متعدد براي بازي و شرکت در تمرينات، به تحصيلات خود ادامه دادهاند.
بازيکنان ديگري مثل اوتو رهاگل مربي آلماني الاصل يوناني يا ديويد جيمز دروازهبان انگليسي هم شهرت خود را به خاطر علاقه وافر به هنر يا سياست به دست آوردهاند.
** قشر خاکستري در خدمت سفيدپوشان
گرچه تيم فوتبال رئال مادريد اسپانيا با ترکيب جديدش در فصل جديد دوباره کانون توجه شده اما کودتاي واقعي فلورنتينو پرس رييس اين باشگاه شايد به خدمت گرفتن دو شخصيت بارز در کادر خود يعني يورگ والدانو به عنوان مدير فوتبال و مانوئل پلگريني به عنوان سرمربي باشد.
پلگريني داراي مدرک مهندسي عمران از دانشگاه کاتوليک سنتياگو است و والدانو فارغ التحصيل فلسفه است که آثار بسياري در مورد ورزش به رشته تحرير درآورده و علاقه زيادي به مطالعه دارد.
وي که قهرماني در جام جهاني 1986 را در کارنامه دارد، ميگويد: خيلي مطالعه ميکنم. شايد به اين خاطر است که به تنهايي عادت دارم. وقتي کسي را براي صحبت کردن نداشته باشيد، بهترين همراه يک کتاب خوب است.
در رختکن رئال مادريد کريستوف متزلدر هم هست که زبان سروانتس را بهتر از بسياري از اسپانيولها صحبت ميکند.
اين مدافع آلماني بدون شک از مسابقه هوش با رقيب جديدش يعني "استبان جرانرو" که يک متخصص روان شناسي است، لذت خواهد برد.
رئال مادريد سابقه طولاني از بازيکنان تحصيل کرده دارد به طوريکه "خوزه مارتينز سانچس" معروف به پيري با کسب 10 عنوان قهرماني در ليگ و سه قهرماني در جام حذفي باشگاههاي اسپانيا از سال 1964 تا 1980، به رشته پزشکي روي آورد و عضو کادر پزشکي رئال در دهه 1980 شد.
** پزشکان و سياستمداران
پيري اولين نفري نبود که پايش را در کفش جراحان کرد. "کارلوس بيلاردو" سرمربي تيم ملي آرژانتين از سال 1983 تا 1990 و قهرمان جام جهاني در مکزيک نيز در دوران فوتبال خود در رشته پزشکي تحصيل کرد و تخصص زنان گرفت.
يکي ديگر از بازيکنان اهل آمريکاي جنوبي دکتر سوکراتس و يکي از بزرگترين بازيکنان تاريخ فوتبال برزيل است که 22 گل در 60 بازي ملي خود که بيشتر آنها کاپيتان بوده، در کارنامه دارد.
او که امروزه همچنان يکي از شخصيتهاي با نفوذ برزيل است به محض خداحافظي از فوتبال، پزشک شد و در حال حاضر نيز به طور مرتب در مسائل مختلف از فوتبال گرفته تا سياست اظهار نظر ميکند.
اين در حاليست که سياست هم به عنوان مشغله دوم، محبوبيت بسياري در بين فوتباليستها دارد و پائول بريتنر از آلمان پيشتاز اين مسير است.
بازيکن سابق بايرن مونيخ دو بار در سالهاي 1974 و 1982 در مسابقات فينال جام جهاني گل زد و از آن به بعد به عنوان انسان رک و صريحي که ترسي از اعلام مواضع خود ندارد، شهرت پيدا کرده است. او اکنون به خاطر باورهاي هوشمندانه خود شناخته ميشود همچنان که قبلا به خاطر شاهکارهايش در زمين معروف بود.
ژرژ وهآ بازيکن ديگري است که روي به سياست آورد. اين بازيکن اهل ليبري در فرانسه و ايتاليا به عناوين قهرماني در مسابقات ليگ رسيد و در سال 1995 جايزه بهترين بازيکن سال اروپا را به خود اختصاص داد سپس در سال 2005 نامزد رياست جمهوري کشورش شد و 40/4 درصد آرا را به دست آورد.
پهله افسانهاي نيز که در سالهاي 1958، 1962 و 1970 قهرمان جام جهاني شد از سال 1994 تا 1998، وزارت ورزش برزيل را بر عهده گرفت اما همزمان در سال 1992 به عنوان سفير حفاظت از محيط زيست سازمان ملل انتخاب شده بود.
** فوتبال به عنوان يک حرفه
تعدادي از بازيکنان ديگر، اقتصاد را به سياست ترجيح دادند از جمله "پل لو گوئن" که بعد از شروع دوران بازيگري خود در سال 1984 گفت: ميخواهم اقتصاد بخوانم. اگر به بازي در دسته يک ادامه بدهم ممکن است مشکلاتي برايم پيش بيايد. من تحصيل را به اندازه فوتبال دوست دارم.
سرمربي سابق پاري سن ژرمن و رنجرز نه تنها مدرک دانشگاهي خود را گرفت بلکه در سال 1996 به همراه پاري سن ژرمن به قهرماني در جام در جام برندگان اروپا رسيد و به کمتر از چهار عنوان قهرماني در ليگ فرانسه رضايت نداد.
اوليور بيرهوف مهاجم سابق تيم ملي فوتبال آلمان و آرسن ونگر سرمربي اسطورهاي آرسنال هم مدارج علمي در زمينه اقتصاد دارند اما کسي که از اين بابت گوي سبقت را از هر دوي آنها ربوده، حسن حرمت الله است.
اين فرانسوي مراکشي الاصل در دهه 1970 به عضويت تيم فوتبال لانس فرانسه درآمد و سپس در دو باشگاه TSC کازابلانکا و ويداد کازابلانکا مربي شد. او علاوه بر دکتراي اقتصاد، دکتراي اقتصاد سياسي و تحليلي هم دارد و در رشته توسعه اجتماعي نيز مدارجي را کسب کرده است.
"خوآن پابلو سورين" ملي پوش آرژانتيني را هم که در 28 ژوييه همين ماه کفشهايش را آويزان کرد، ميتوان از نوابغ فوتبال بر شمرد.
وي يکبار در مصاحبهاي گفته بود، همزمان با اولين بازي ملياش، هنگام بازگشت به خانه در اتوبوس توانست خواندن کتابي را به پايان برساند.
بعد از او "ايوان هاسک" است که به زبانهاي چک، اسلواکي، آلماني، انگليس، فرانسه، عربي و ژاپني مسلط است و همچنين در دانشگاه پراگ حقوق خوانده است و از همانجا دانشنامه وکالت دارد.
او اکنون به عنوان مربي تيم چک و رييس اتحاديه فوتبال کشور خود مشغول فعاليت است.
بازيکنان بسيار ديگري هم هستند که علاوه بر درون زمين، در خارج از زمين نيز موفق بودهاند از جمله ژان لوک ساسوس شيميدان از فرانسه، روبن باراخا فيزيوتراپ و خوآن مانوئل ماتا فارغ التحصيل تربيت بدني از اسپانيا، "گرنوت روهر" زبانشناس از آلمان، جرارد هوليه معلم انگليسي سابق از فرانسه و گودني برگسان حقوقدان ايسلندي.
شاکا هيسلوپ نيز که دوران بازيگري موفقي را از سال 1992 تا 2007 سپري کرده قبلا کارمند ناسا بوده است.
البته هميشه لازم نيست براي نابغه بودن درس خواند. "ويکاش دهوراسو" در اين باره معتقد است: رسانهها همشه بايد برچسبي روي شما بزنند.
بازيکن سابق تيم ملي فرانسه گفته است: صفات مختلفي مثل با مزه، با انگيزه، خجالتي و باهوش وجود دارد و به نظر ديگران من از دسته آخري هستم. اين مساله هرگز هنگامي که در زمين بودم، به من کمک نکرد اما در اواخر دوران بازيگريام به کمکم آمد. فکر ميکنم دوران بعد از فوتبال طولانيتر است دوران درون زمين است.
دهوراسو بعد از خداحافظي از فوتبال در برنامههاي اجتماعي و سياسي بسياري شرکت کرده و بارها در برنامههاي تلويزيوني ظاهر شده است.