عصر اقتصاد: اصلاح بانکی یا تطهیر بانک‌ها

شاید کلید اصلی رفع این نقیصه در تعیین تکلیف الگویی است که باید دنبال کنیم یعنی آیا ما بدنبال بانکداری بدون ربا هستیم یا بانکداری اسلامی.

در بانکداری بدون ربا کار چندانی با محصولات و روش های بانکداری نداریم و فقط باید تلاش کنیم این محصولات و روش ها به ربای با تعریف اولیه آلوده نباشد، در این صورت ما به بانکداری بدون ربا دست پیدا می کنیم که پول را در نقش چهارم آن یعنی (کالا بودن) می پذیرد و بعنوان یک رقیب قدرتمند در مقابل اقتصاد مولد صف آرایی می کند و با ظواهر عقود اسلامی می تواند سود های فراتر از سود شناخته شده بانک های بین المللی را از مردم و تولید کنندگان دریافت کند.

اما در بانکداری اسلامی با تکیه بر نظریه (تعمیم ربای شهید ایت ا... دکتر بهشتی) باید جایگاه ماموریت پول در معیشت و فعالیت های اقتصادی روشن شود و براساس آن عملیات بانکی تعریف گردد.

بدیهی است در این باور نقش کالایی پول و فعالیت سوداگرانه بانکی محل ایراد خواهد بود و بانک ها نه به عنوان یک بنگاه خرید و فروش پول بلکه بعنوان یک واحد خدمات مالی اقتصادی با کارمزدهای محدود به تامین پشتوانه های سرمایه ای مردم و انجام نقل و انتقالات ایمن و قابل اطمینان وجوه بپردازند

راقم این سطور براساس تجربه اطمینان دارد که اصلاح طلبان قانون بانکداری بدون ربا مانند گذشته با این توجیه که اجرای چنین طرحی به آسانی میسر نیست، نظام بانکی را بهم می ریزد و قادر به لینک شدن به بازار پولی بین المللی نیست از پرداختن ریشه ای به حل مشکل بانکی در کشور تن نخواهند داد و کماکان به اقدامات رفرمیستی روی خواهند آورد که مطمئنا در آینده نه چندان دور مشکلات جدی تری را دامن گیر اقتصاد مولد خواهد کرد.
با همین برداشت به ناچار توصیه می شود حداقل در اصلاح بانکداری بدون ربا به مشکلات و خواسته های مردم و فعالان اقتصاد مولد توجه جدی شود که حداقل قدم هایی را در رفع مشکلات اصلی بانکی بردارند. والfا اصلاحاتی که در پیش است مانند آنچه که در مجلس نهم در روزهای پایانی خود تهیه کرده بود آنچه که اتفاق می افتد این است که با حفظ منافع بانک ها، دیگر سودجویی و زیاده خواهی آنان را قانونی بدانیم و به بانک ها کنایه ربا نزنیم.