فارغالتحصيلي آن هم پس از امتحانات نفسگير پايان ترم يا شركت در جلسه دفاع در برابر استاداني كه در بسياري موارد به جاي دانشجو به يكديگر نمره ميدهند، يك روي سكه است و دوندگيهاي پس از آن و چانهزني بر سر بدهكار بودن يا نبودن به دانشگاه يك روي ديگر.
به نوشته «جام جم»، روند فارغالتحصيلي از دانشگاه آزاد آنقدر دانشجويان را خسته ميكند كه برخي از آن به بدترين دوران عمرشان ياد ميكنند.
بخشنامههاي نابهنگام
مدتي است افزايش تعداد واحدهاي درسي در برخي رشتههاي دانشگاه آزاد، آن هم در نيمسال آخر تحصيلي منجر به سردرگمي دانشجوياني شده كه براي فارغالتحصيلي برنامهريزي كردهاند، عدهاي بعد از پايان واحدها قصد دارند به سربازي بروند، بعضيها ميخواهند ازدواج كنند، برخي در پي فرصت شغلي مناسب هستند و گروهي هم همه چيز را براي خروج از كشور مهيا كردهاند، اما يكباره صدور بخشنامهاي جديدكه اعلام ميكند دانشجويان مجبورند 20 واحد ديگر را بگذرانند، نه تنها همه برنامههاي آنها را نقش بر آب ميكند كه بار مالي 5/1 ميليون توماني هم به خانوادههايشان تحميل ميكند.
جمعي از دانشجويان كارشناسي ناپيوسته دانشگاه آزاد به تازگي خبر دادهاند كه با وجود گذراندن تمام واحدهاي تعيين شده كه تعداد آن در ابتداي ورود به دانشگاه 70واحد بود، طي بخشنامه جديد دانشگاه آزاد اسلامي مجبور به گذراندن 20 واحد ديگر هستند كه در اينصورت تحصيل آنان بيش از يك ترم ديگر ادامه خواهد داشت.
يكي از دانشجويان كارشناسي ناپيوسته كامپيوتر در واحد ايذه دراينباره ميگويد: ورودي سال85 هستم كه بايد تاكنون فارغالتحصيل ميشدم، اما بهدليل بيماري يك ترم از مرخصي تحصيلي استفاده كردم، حالا بخشنامهاي صادر شده كه بايد 20 واحد ديگر را بگذرانم. جواب مدير گروه اين است كه اشتباه كردهام و مرا ببخشيد، در حالي كه تاسف او هيچدردي را از من دوا نميكند.
براساس اين خبر، بخشنامه افزايش تعداد واحدهاي درسي مربوط به دانشجويان ورودي سال 87 است كه به ازاي آن عنوان كارشناسي كامپيوتر به مهندسي تغيير ميكند در حالي كه براي دانشجويان ورودي قبل از 87 به رغم اجبار در گذراندن 20 واحد اضافي اين تغيير در عنوان رشته صورت نميگيرد.
دانشجويان واحد ايذه ميگويند، اين بينظمي ناشي از سليقه شخصي مدير گروه است و بسياري از واحدهاي ديگر دانشگاه با اين بخشنامه مشكلي ندارند.به نظر ميرسد ضعف اهرمهاي نظارتي دانشگاه آزاد در برخي شهرستانها در چگونگي اجراي بخشنامههاي ارسال شده دليل سردرگمي دانشجويان است.
ميزان بدهي، يك سكه 25 توماني
تعدد واحدهاي دانشگاه آزاد از يك سو و متفرقبودن ساختمانها از سوي ديگر عاملي در تشتت كاري اين دانشگاه و البته فارغالتحصيلان است چون روند امضا گرفتن دانشجويان از مراكز و بخشهاي مختلف گاهي هفتههاي متوالي طول ميكشد و آنها ناچارند براي گرفتن يك امضا از اين سو به آن سوي شهر بروند.
يكي از فارغالتحصيلان كارشناسي ارشد دانشگاه آزاد درباره مشكلات خود ميگويد: فهرستي از بخشهاي مختلف دانشگاه را دستمان ميدهند كه بايد تاييد كنند ما به آن بخشها بدهكار نيستيم. در اين فهرست حتي اسامي بخشهايي ديدهميشود كه در دوران تحصيل حق ورود به آنجا را هم نداشتيم، نمونهاش سايت دانشگاه است. اين نشان ميدهد مسوولان دانشگاه با يكديگر هماهنگ نيستند.
علاوه بر بروكراسي شديد حاكم بر روند فارغالتحصيلي دانشجويان، حرفهاي ديگري هم دارند.يكي از آنها ميگويد: «بعداز آن همه دوندگي، امور مالي مدعي بود 25 تومان بدهكارم و خندهدار است كه بايد 25 تومان به حساب بانكي دانشگاه واريز ميكردم.»
ديگري اضافه ميكند: «البته اين دليل شفافيت مالي دانشگاه نيست، چون در زمان فارغالتحصيلي من گفته شد 500 هزار تومان بدهكارم و تا اين مبلغ را نپردازم، نميتوانم فارغالتحصيل شوم، در حالي كه با ارائه اسناد و مدارك معلوم شد حتي 35 هزار تومان هم از دانشگاه طلبكارم كه براحتي گفتند اشتباه شده، اما هيچ وقت طلبم را ندادند.»
به گفته برخي دانشجويان، ساختار اداري مالي اين دانشگاه آنقدر ضعيف است كه اگر يكي از فيشها گم شود، كارمندان نميتوانند به او كمكي كنند.
مدرك شما كپك زده است
يكي از فارغالتحصيلان دانشگاه آزاد كه دوره كارشناسي را سال 76 و كارشناسي ارشد را سال 78 به پايان رسانده، چندي پيش براي دريافت ريزنمرات خود به يكي از ساختمانهاي اداري اين دانشگاه مراجعه كرد و دريافت كه در بخش بايگاني قسمتي از پروندهها به دليل وجود رطوبت و احتمالا آبگرفتگي كپك زده است، وي ميگويد: «بخشي از نمرات پرونده تحصيليام قابل خواندن نبود. بعد از كلي زحمت در دوبارهخواني نمرات، مسوول مربوط گفت به جاي گذراندن 137 واحد در دوره كارشناسي يك واحد كم دارم و تعداد واحدهاي من 136 واحد است و اگر نتوانم ثابت كنم همه واحدها را پاس كردهام، بايد تابستان يك واحد را بگذرانم! تصور كنيد پس از 12 سال و بعد از فارغالتحصيلي در دوره كارشناسي ارشد بايد سر كلاس ليسانس مينشستم! سرانجام ثابت كردم اشتباه از واردكننده تعداد واحدها به كامپيوتر بوده وبه جاي درس 3واحدي، 2 واحد ثبت كرده است.»
لطفا زودتر تسويه كنيد
«لطفا زودتر با دانشگاه تسويه كنيد، چون ممكن است تمام مدارك شما به جاي ديگري منتقل شود كه ديگر نتوانيد پيدا كنيد»! اين جمله يكي از كاركنان امور فارغالتحصيلان دانشگاه به يك فارغالتحصيل است كه نشان ميدهد پراكندگي مكاني و نقل و انتقالات مداوم چه دشواريهايي ميتواند براي دانشآموختگان ايجاد كند.
اين شتاب در حالي افراد را به تعيين تكليف سريع فرا ميخواند كه براي فارغالتحصيلي قوانين دائم در حال تغيير است. يك بار فرمت پاياننامه بايد با ورد2007 گاهي هم 2003 ارائه شود و تعداد نسخهها يكبار 5 و بار ديگر 7 جلد است.
دانشگاه آزاد با بيش از 5/1 ميليون دانشجوي در حال تحصيل، 5/2 ميليون دانشآموخته 30 هزار پرسنل و 24 هزار استاد و سرانجام 350 واحد دانشگاهي ناچار به اصلاح ساختار اداري و مالي است. افزايش ظرفيت دانشگاههاي دولتي و كاهش تعداد داوطلبان ورود به دانشگاه آزاد در سال جاري نشان ميدهد كه فضاي رقابت بين دانشگاه آزاد و دولتي جديتر شده و اگر دانشگاه آزاد انجام برخي اصلاحات را مدنظر قرار ندهد، در اين رقابت جاخواهد ماند.