چگونه دولت ايران در سال 63 ناامني هاي خاورميانه را پيش بيني كرد؟

در مورد ناامني هاي كنوني خاورميانه، يكي از سؤالات آن است كه ريشه اصلي اين ناامني ها چيست؟ مرور تاريخ گذشته، نشان از آن دارد كه دولت ايران در خرداد سال 63 صريحاً نسبت به وقوع چنين رويدادهاي ناگواري به كشورهاي عرب منطقه هشدار داده بود؛ هشداري كه نه تنها از سوي آنها جدي گرفته نشد، بلكه اقدامات فراواني بر خلاف آن انجام شد.

سي و دو سال پيش، در چنين روزي دولت ايران ضمن اينكه از كشورهاي عرب به ويژه شوراي همكاري خليج فارس درخواست كرد كه خود را از جنگ ايران و عراق دور نگه دارند، همچنين هشدار داد، در صورت دخالت آنها بايد منتظر عواقب کار خود باشند. حمايت بي چون و چراي كشورهاي عربي از صدام و آنچه در ادامه رخ داد، به خوبي گوياي آن است كه رهبران گذشته كشورهاي عربي چه نقشي در ناامني هاي كنوني منطقه داشتند.

به گزارش «تابناك»، دولت جمهوري اسلامي ايران در 7 خرداد 1363 و در جريان درگيري در جنگ ايران و عراق، زماني كه نشانه هاي مشخصي از حمايت كشورهاي عربي از رژيم متجاوز و جنايتكار صدام را ديد، در قالب يك بيانيه، همه كشورهاي عرب به ويژه اعضاي شوراي همكاري خليج فارس را نسبت به حمايت از دولت عراق مورد خطاب قرار داد و هشدار داد، اگر كشورهاي عرب منطقه خود را از جنگ دور نگه ندارند، در ادامه بايد منتظر عواقب دخالت هاي خود باشند.

در اين بين، شوراي همكاري خليج فارس كه سه سال پيشتر يعني در 25 مي 1981 با محوريت ضديت با انقلاب اسلامي ايران شكل گرفته بود در ادامه و جريان جنگ ايران و عراق از هيچ گونه حمايتي از عراق دريغ نكرد و كشورهايی نظير عربستان، كويت، امارات، قطر و... حمايت هاي مختلفي را در زمينه كمك تسليحاتي، مالي و در اختيار قرار دادن بنادر و پايگاه هاي نظامي به عراق انجام دادند.

در رابطه با حمايت هاي بي چون و چراي كشورهاي عربي از عراق، اسناد فراواني وجود دارد که يكي از آنها، كتاب «عراق از جنگ تا جنگ/صدام از این جا عبور کرد» است. در بخش شصت و ششم اين كتاب، كه در واقع مصاحبه اي است با برخي فرماندهان ارشد نظامي رژيم صدام، آمده است: «مصر به ما صد تانك ساخت روسيه داد. سودان، يمن و اردن چند تيپ نظامي براي آموزش و همكاري به عراق فرستادند. كشورهاي حاشيه جنوبي خليج فارس نيز به ما كمك مالي كردند و اجازه دادند ما تسليحات نظامي خود را از سرزمين آنها عبور دهيم».

به اين موارد بايد كمك هاي عديده دولت وقت كويت را نيز اضافه كرد كه جداي از كمك هاي مالي همچنين با حركت دادن كشتي هاي نفتكش خود با پرچم آمريكا عملاً فضايي را ايجاد كرد كه جاي پاي كشور آمريكا در خليج فارس محكم شد و از سوي ديگر نيز اين كشور بسياري از بنادر دريايي خود را در اختيار عراق قرار داد.

با اين حال، آنچه در ادامه اقدامات شوراي همكاري خليج فارس و ديگر كشورهاي عرب حامي رژيم صدام رخ داد آن بود كه عراق بدون اينكه به خواسته هاي خود از جنگ با ايران دست يابد، مجبور شد آتش بس را با شرايط قرارداد 1975 الجزاير بپذيرد. ميان كشورهاي عربي نوعي تفرقه و اختلاف پيش آمد و صدام بدون هيچ گونه قدرداني از حمايت هاي بي دريغ كويت و ديگر كشورهاي عرب به اين كشور حمله كرد و اين كشور را به تصرف خود درآورد.

ريشه حملات و آغاز تنش ميان اعراب و رژيم صدام نيز آن بود كه عراق در جريان جنگ با ايران، بدهي هاي فراواني به اعراب متحمل شد. براي مثال تنها 30ميليارد دلار به كويت بدهكار شد. صدام در اين مقطع استدلال كرد كه چون جنگ با ايران به نفع اعراب بوده است، آنها بايد بدهي هاي خود را به عراق ببخشند. عدم پذيرش اين نكته از سوي كشورهاي عربي و به ويژه كويت سبب حمله صدام به كويت و بروز جنگ خليج فارس شد كه در آن بيش از 21 كشور جهان از جمله عربستان سعودي، بحرين، كويت، قطر، عمان و... شركت كردند.

حمله رژيم صدام به كويت و شكل گيري جنگ خليج فارس، مداخله آمريكا در بيرون راندن نيروهاي صدام از خاك كويت، تحريم هاي سنگين آمريكا عليه مردم عراق در سال هاي پس از جنگ خليج فارس و تضعيف قدرت مالي اقتصادي عراق، حمله آمريكا به عراق در سال 2003 و حجم بالاي خسارات آن و... را مي توان از جمله ابتدايي ترين عواقب ناگواري دانست كه دولت ايران در سال 1363 نسبت به وقوع آنها به اعراب هشدار داد و آنها را پيش بيني كرد.

اما اين همه ماجرا نبود و در ادامه و پس از اشغال عراق توسط آمريكا در سال 2003 به دليل نبود تمركز قدرت سياسي نظامي و شكل گيري يك حكومت ضعيف در عراق، گروه هاي تروريستي و مخالف كه هسته اصلي آنها را فرماندهان ارشد رژيم صدام شكل مي دادند به سرعت در عراق رشد كردند و در ادامه گروه هاي تروريستي خطرناكي نظير داعش شكل گرفت.

بنا بر آنچه آمد، مي توان گفت: اصلي ترين ريشه ي مشكلاتي نظير شكل گيري گروه هاي تروريستي در عراق و سوريه، نا امني هاي کنونی خاورميانه و رنج هايي كه در سال هاي اخير بر جهان عرب رفته است، همان حمايت هاي بي دريغ كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس از رژيم صدام و در جريان جنگ ايران و عراق است.

نكته قابل ذكر ديگر در اين زمینه، آن است كه رفتار و تصميم هاي سال هاي اخير شوراي همكاري خليج فارس همچنان نشان مي دهد، آنها بدون توجه به سياست هاي گذشته خود، امروزه نيز با حمايت هاي مالي، تسليحاتي و سياسي از گروه هاي تروريستي منطقه و مجموعه اي از اقدامات ضد ايراني مسير گذشته را ادامه مي دهند و با اقدامات خود بر افزايش تنش، نا امني و جنگ در منطقه تأكيد دارند.

فهرست زیر فقط بخشی از اقداماتی است که این شورا از آغاز تأسیس تا کنون علیه ایران و ایرانیان انجام داده اند؛

1-حمايت از سياست هاي ضد ايراني عربستان در اعزام حجاج ايراني به عتبات
2-ادعاهاي ضد ايراني شوراي همكاري خليج فارس در مورد جزاير سه گانه ايراني
3-تلاش در جهت ايجاد اختلال در روند مذاكرات هسته اي ايران
4-تروريست اعلام كردن حزب الله لبنان
5-سركوب شيعيان در بحرين با تصور حمايت ايران از آنها
6-متهم كردن ايران به حمايت از فعاليت هاي تروريستي
7-حمايت تسليحاتي مالي از تروريست ها در سوريه براي كاهش نفوذ ايران
8-تلاش براي فعال كردن گروه هاي تروريستي در جنوب شرق ايران
9-بسترسازي حضور آمريكا در خاورميانه و جذب حمايت هاي اين كشور عليه ايران
10-حمايت هاي گسترده از عراق در دوران هشت سال دفاع مقدس
 
امروز هم چون سالیان نه چندان دور، ایرانیان را بنا بر همکاری و همگرایی در منطقه گذاشته اند؛ می خواهند که مقدرات این منطقه توسط کشورهای همین منطقه رقم بخورد؛ اما هنوز هم کشورهایی همسایه دست دوستی ایران را نپذیرفته اند و در حالی که منطقه از محاسبات اشتباه آنان در سال های گذشته در آتش و خون است، عبرت نگرفته اند.