آخرین خاکریزها
حبيب ا... سياري
محور اصلی دفاع ازخرمشهر به عهده تکاوران نیروی دریایی بود که با شجاعت تمام با وارد‌آوردن ضربات مهلكي بر پيكر ارتش متجاوز، نيروهاي دشمن را از همان روزهاي اول در محور شلمچه‌‌ـ نهر خين و پل‌نو زمين گير كردند.
تجاوز ارتش عراق ، با تمام توان و استعداد انجام گرفت. مقصود رهبران عراق از تجاوز اين بود كه با شكست نظامي ايران به اهداف خود که مهم‌ترین آنها شامل لغو قرارداد 1975 الجزاير، تجزيه استان خوزستان و در نهايت براندازي نظام جمهوري‌اسلامي دست يابند. اهميت و جايگاه خوزستان در استراتژي تهاجمي عراق، موجب شد توان اصلي ارتش عراق بر اين منطقه متمركز شود. لشكرهاي 1 مكانيزه و 10 زرهي ارتش عراق با پيشروي در منطقه غرب رودخانه كرخه، فاصله 80 كيلومتري مرز تا رودخانه را طي چهار روز پشت سر گذاشتند. در محور بستان ـ سوسنگرد لشكر9 زرهي ارتش عراق در همان خيز اول بستان را اشغال كرد و سوسنگرد و حميديه را محاصره كرد و به نزديكي اهواز رسيد.
پيش‌دستي نيروي دريايي
نیروی دریایی با پیش بینی تهاجم عراق، قبل ازحمله این کشور به مرزهای میهن اسلامي‌با اعزام یک گردان ازتکاوران بوشهر درصدد تقویت پایگاه دریایی خرمشهر برآمد.گردان یکم تکاوران دریایی بوشهر که به خوبی سازماندهی شده و از آموزش کافی برخوردار بود با تجهیزات مربوط، درسپیده دم اول مهرماه 1359با آمادگی کامل وارد آبادان شد.پس ازهماهنگی با ستاد اروند که مسئولیت کلی منطقه را به عهده داشت و توجیه اطلاعاتی، عناصر این گردان درنقاط از پیش تعیین شده مسقر شدند.
ظهر همان روز اولین درگیری این گردان با دشمن که از مرز شلمچه وارد خرمشهر شده وتا پل نو جلو آمده بود، شروع شد. در آغاز تهاجم عراق، مدافعان شهر شامل عناصري از منطقه سوم دريايي خرمشهر، گردان 165 مكانيزه از تيپ يكم لشكر 92 و گردان 151 پياده نیروی زمینی ارتش با استعداد 50 درصد و همچنین عناصري از گردان ژاندارمري مرز ساحلي خسروآباد، سپاه پاسداران آبادان و خرمشهر و نيروهاي مردمي بودند.
این یگان‌ها فاقد سلاح مناسب جنگ زرهی بوده وتوان رزمي‌همه یگان‌های فوق به دلیل اینکه ازروزهای قبل از آغاز رسمي‌جنگ زیر سنگین‌ترین آتش‌های توپخانه ای وهواپیماهای دشمن قرارگرفته بودند، حتی درحد یک گردان سازمان یافته ومجهز نبود. درچنین شرایطی گردان تکاوران دریایی شجاعانه و بی محابا به کمک آنها شتافت. پس ازچهار روز درگیری شدید دشمن وادار به عقب نشینی شده وتکاوران موفق به آزادسازی شلمچه شدند به طوری که درهمان شب پنجم ضمن تصرف پاسگاه شلمچه عراق ، 21 نفراز نیروهای عراق را به اسارت گرفته وشب را درپاسگاه شلمچه عراق به صبح رساندند.
در روز پنجم دشمن با یک گردان کماندویی و پشتیبانی سنگین آتش توپخانه اقدام به حمله كرد وجاده خرمشهر به شلمچه را زیرآتش شدید توپخانه قرارداد و از رسیدن هرگونه تدارکات و مهمات به مدافعان جلوگیری کرد وآنها به ناچار تا 2 کیلومتری پل نو تغییر موضع دادند. اما مقاومت دلیرانه تکاوران نیروی دریایی باعث کندشدن حرکت دشمن و زمینگیر شدن نیروهای عراقی شد.
گردان یکم تکاوران و دیگر رزمندگان که درخرمشهر درحال نبرد با دشمن متجاوز بودند به دلیل وسعت منطقه خرمشهر و هجوم وسیع دشمن، به جای دفاع کلاسیک و استقراردرمواضع ثابت و مستحکم به تاکتیک دفاع متحرک همراه با عملیات ضربتی و چریکی روی آوردند. یگان‌ها به گروه‌های 6 الی 10 نفره تقسیم شدند و با دریافت 200 قبضه موشک‌انداز آرپی جی هفت، اقدام به تشکیل گروه‌ها وتیم‌های شکارتانک كردند.حضور نیروهای مردمي‌وجوانان غیور محلی دراین تیم‌ها کمک بسیاربزرگی بود.
با انتخاب این تاکتیک تکاوران دریایی موفق شدند درهمه‌جا حضورداشته باشند وضربات موثری به دشمن وارد كنند، به‌ویژه شکارچیان تانک که دروجب به وجب منطقه عملیات حضور داشته و دشمن درهیچ‌جا از آسیب آنها در امان نبود. اتخاذ این تاکتیک باعث شد كه دشمن در راهبرد و طرح‌های عملیاتی خود تجدید نظر كند؛ به‌طوری‌که در روز هفتم مهر از پیشروی در مسیر جاده شلمچه منصرف شد ومسیر خود را از شمال نهر عرایض به سمت جاده اهواز –خرمشهر تغییر داد.
(نهرعرایض شاخه‌ای از رود اروند است که ازآن برای آبیاری مناطق کشاورزی غرب خرمشهر استفاده مي‌شود).واحد‌های زرهی دشمن که چاره ای جز عبور از نهر عرایض نداشتند ازطریق احداث پل نظامي‌توسط مهندسی سپاه سوم ارتش عراق توانستند در روز دهم مهرماه نیروهای خود را از این نهر عبور دهند. دراین مسیر شکارچیان تانک، سنگین‌ترین تلفات رابه یگان‌های زرهی ومکانیزه دشمن وارد کردندکه نتیجه آن تغییر فرمانده لشکرعراقی، احضار او به بغداد وسپس اعدام وی را در بر داشت.
محور اصلي دفاع، در دستان نداجا
محور اصلی دفاع ازخرمشهر به عهده تکاوران نیروی دریایی بود که با شجاعت تمام با وارد‌آوردن ضربات مهلكي بر پيكر ارتش متجاوز، نيروهاي دشمن را از همان روزهاي اول در محور شلمچه‌‌ـ نهر خين و پل‌نو زمين گير كردند. پس از پيوستن گردان دانشجویان دانشگاه افسری نیروی زمینی، تكاوران پايگاه دريايي منجيل،گروهان دريافران داوطلب اعزامي از پايگاه دريايي تهران، يك گروهان تفنگدار دريايي از بوشهر و رزمندگان بسيجي در مدت 34 روز با خلق زيباترين صحنه‌هاي ايثار و شهادت از حريم خرمشهر، شهري كه نيروي دريايي در آن ريشه دارد، كوچه به كوچه و خانه‌به‌خانه دفاع كرده به‌گونه‌اي كه موجب شگفتي وحیرت دشمنان شد. این مقاومت و پایداری در حالی صورت گرفت که سخت‌ترين شرايط به علت دشواری دسترسی به خرمشهر و محاصره زميني جزيره آبادان ازلحاظ آماد و پشتيباني در زمینه‌های مختلف وجود داشت.
درس ايثار
در اين رويارويي، در مقابل هجوم وحشيانه دشمن سراپا مجهز به انواع سلاح‌هاي سبك و سنگين، جواناني با حداقل تجهيزات جنگي به مقابله برخاستند. حماسه اين رشيد مردان که نه تنها براي حفظ مرز و بوم بلكه براي حفظ و صيانت از اسلام و انقلاب نوپاي اسلامي كشور، به پا خاستند، چنان رقم خورد كه هرگز مادر دهر در پيشينه اين مرز و بوم به چشم نديده است. دفاع سرسختانه غيور مردان کشور در برابر هجوم زميني و هوايي انبوهي از لشكريان مجهز به انواع جنگ افزارها و برخوردار از حمايت‌هاي بي دريغ مادي و معنوي كشورهاي عربي وغربی جزيي از تاريخ زرین اين كشور و به عنوان برگي درخشان از درس اخلاق و ايثار برای جهانيان محسوب مي‌شود.
این مدافعان تمام تلاش خود را برای توقف و کند كردن پیشروی سه تیپ ارتش عراق به‌کار بستند و با وارد آوردن تلفات سنگین به دشمن، مدت 34 روز طرح تصرف یک روزه خرمشهر را به تاخیر انداختند؛ به گونهای كه يكي از افسران عراقی پس از اسارت گفته بود: «ما مدافعان خرمشهر را يك تيپ تكاور دريايي تقويت شده با پشتيباني يگان‌هاي زرهي تصور مي‌كرديم».
تجاوز ارتش عراق ، با تمام توان و استعداد انجام گرفت. مقصود رهبران عراق از تجاوز اين بود كه با شكست نظامي ايران به اهداف خود که مهم‌ترین آنها شامل لغو قرارداد 1975 الجزاير، تجزيه استان خوزستان و در نهايت براندازي نظام جمهوري‌اسلامي دست يابند. اهميت و جايگاه خوزستان در استراتژي تهاجمي عراق، موجب شد توان اصلي ارتش عراق بر اين منطقه متمركز شود. لشكرهاي 1 مكانيزه و 10 زرهي ارتش عراق با پيشروي در منطقه غرب رودخانه كرخه، فاصله 80 كيلومتري مرز تا رودخانه را طي چهار روز پشت سر گذاشتند. در محور بستان ـ سوسنگرد لشكر9 زرهي ارتش عراق در همان خيز اول بستان را اشغال كرد و سوسنگرد و حميديه را محاصره كرد و به نزديكي اهواز رسيد.
پيش‌دستي نيروي دريايي
نیروی دریایی با پیش بینی تهاجم عراق، قبل ازحمله این کشور به مرزهای میهن اسلامي‌با اعزام یک گردان ازتکاوران بوشهر درصدد تقویت پایگاه دریایی خرمشهر برآمد.گردان یکم تکاوران دریایی بوشهر که به خوبی سازماندهی شده و از آموزش کافی برخوردار بود با تجهیزات مربوط، درسپیده دم اول مهرماه 1359با آمادگی کامل وارد آبادان شد.پس ازهماهنگی با ستاد اروند که مسئولیت کلی منطقه را به عهده داشت و توجیه اطلاعاتی، عناصر این گردان درنقاط از پیش تعیین شده مسقر شدند.
ظهر همان روز اولین درگیری این گردان با دشمن که از مرز شلمچه وارد خرمشهر شده وتا پل نو جلو آمده بود، شروع شد. در آغاز تهاجم عراق، مدافعان شهر شامل عناصري از منطقه سوم دريايي خرمشهر، گردان 165 مكانيزه از تيپ يكم لشكر 92 و گردان 151 پياده نیروی زمینی ارتش با استعداد 50 درصد و همچنین عناصري از گردان ژاندارمري مرز ساحلي خسروآباد، سپاه پاسداران آبادان و خرمشهر و نيروهاي مردمي بودند.
این یگان‌ها فاقد سلاح مناسب جنگ زرهی بوده وتوان رزمي‌همه یگان‌های فوق به دلیل اینکه ازروزهای قبل از آغاز رسمي‌جنگ زیر سنگین‌ترین آتش‌های توپخانه ای وهواپیماهای دشمن قرارگرفته بودند، حتی درحد یک گردان سازمان یافته ومجهز نبود. درچنین شرایطی گردان تکاوران دریایی شجاعانه و بی محابا به کمک آنها شتافت. پس ازچهار روز درگیری شدید دشمن وادار به عقب نشینی شده وتکاوران موفق به آزادسازی شلمچه شدند به طوری که درهمان شب پنجم ضمن تصرف پاسگاه شلمچه عراق ، 21 نفراز نیروهای عراق را به اسارت گرفته وشب را درپاسگاه شلمچه عراق به صبح رساندند.
در روز پنجم دشمن با یک گردان کماندویی و پشتیبانی سنگین آتش توپخانه اقدام به حمله كرد وجاده خرمشهر به شلمچه را زیرآتش شدید توپخانه قرارداد و از رسیدن هرگونه تدارکات و مهمات به مدافعان جلوگیری کرد وآنها به ناچار تا 2 کیلومتری پل نو تغییر موضع دادند. اما مقاومت دلیرانه تکاوران نیروی دریایی باعث کندشدن حرکت دشمن و زمینگیر شدن نیروهای عراقی شد.
گردان یکم تکاوران و دیگر رزمندگان که درخرمشهر درحال نبرد با دشمن متجاوز بودند به دلیل وسعت منطقه خرمشهر و هجوم وسیع دشمن، به جای دفاع کلاسیک و استقراردرمواضع ثابت و مستحکم به تاکتیک دفاع متحرک همراه با عملیات ضربتی و چریکی روی آوردند. یگان‌ها به گروه‌های 6 الی 10 نفره تقسیم شدند و با دریافت 200 قبضه موشک‌انداز آرپی جی هفت، اقدام به تشکیل گروه‌ها وتیم‌های شکارتانک كردند.حضور نیروهای مردمي‌وجوانان غیور محلی دراین تیم‌ها کمک بسیاربزرگی بود.
با انتخاب این تاکتیک تکاوران دریایی موفق شدند درهمه‌جا حضورداشته باشند وضربات موثری به دشمن وارد كنند، به‌ویژه شکارچیان تانک که دروجب به وجب منطقه عملیات حضور داشته و دشمن درهیچ‌جا از آسیب آنها در امان نبود. اتخاذ این تاکتیک باعث شد كه دشمن در راهبرد و طرح‌های عملیاتی خود تجدید نظر كند؛ به‌طوری‌که در روز هفتم مهر از پیشروی در مسیر جاده شلمچه منصرف شد ومسیر خود را از شمال نهر عرایض به سمت جاده اهواز –خرمشهر تغییر داد.
(نهرعرایض شاخه‌ای از رود اروند است که ازآن برای آبیاری مناطق کشاورزی غرب خرمشهر استفاده مي‌شود).واحد‌های زرهی دشمن که چاره ای جز عبور از نهر عرایض نداشتند ازطریق احداث پل نظامي‌توسط مهندسی سپاه سوم ارتش عراق توانستند در روز دهم مهرماه نیروهای خود را از این نهر عبور دهند. دراین مسیر شکارچیان تانک، سنگین‌ترین تلفات رابه یگان‌های زرهی ومکانیزه دشمن وارد کردندکه نتیجه آن تغییر فرمانده لشکرعراقی، احضار او به بغداد وسپس اعدام وی را در بر داشت.
محور اصلي دفاع، در دستان نداجا
محور اصلی دفاع ازخرمشهر به عهده تکاوران نیروی دریایی بود که با شجاعت تمام با وارد‌آوردن ضربات مهلكي بر پيكر ارتش متجاوز، نيروهاي دشمن را از همان روزهاي اول در محور شلمچه‌‌ـ نهر خين و پل‌نو زمين گير كردند. پس از پيوستن گردان دانشجویان دانشگاه افسری نیروی زمینی، تكاوران پايگاه دريايي منجيل،گروهان دريافران داوطلب اعزامي از پايگاه دريايي تهران، يك گروهان تفنگدار دريايي از بوشهر و رزمندگان بسيجي در مدت 34 روز با خلق زيباترين صحنه‌هاي ايثار و شهادت از حريم خرمشهر، شهري كه نيروي دريايي در آن ريشه دارد، كوچه به كوچه و خانه‌به‌خانه دفاع كرده به‌گونه‌اي كه موجب شگفتي وحیرت دشمنان شد. این مقاومت و پایداری در حالی صورت گرفت که سخت‌ترين شرايط به علت دشواری دسترسی به خرمشهر و محاصره زميني جزيره آبادان ازلحاظ آماد و پشتيباني در زمینه‌های مختلف وجود داشت.
درس ايثار
در اين رويارويي، در مقابل هجوم وحشيانه دشمن سراپا مجهز به انواع سلاح‌هاي سبك و سنگين، جواناني با حداقل تجهيزات جنگي به مقابله برخاستند. حماسه اين رشيد مردان که نه تنها براي حفظ مرز و بوم بلكه براي حفظ و صيانت از اسلام و انقلاب نوپاي اسلامي كشور، به پا خاستند، چنان رقم خورد كه هرگز مادر دهر در پيشينه اين مرز و بوم به چشم نديده است. دفاع سرسختانه غيور مردان کشور در برابر هجوم زميني و هوايي انبوهي از لشكريان مجهز به انواع جنگ افزارها و برخوردار از حمايت‌هاي بي دريغ مادي و معنوي كشورهاي عربي وغربی جزيي از تاريخ زرین اين كشور و به عنوان برگي درخشان از درس اخلاق و ايثار برای جهانيان محسوب مي‌شود.
این مدافعان تمام تلاش خود را برای توقف و کند كردن پیشروی سه تیپ ارتش عراق به‌کار بستند و با وارد آوردن تلفات سنگین به دشمن، مدت 34 روز طرح تصرف یک روزه خرمشهر را به تاخیر انداختند؛ به گونهای كه يكي از افسران عراقی پس از اسارت گفته بود: «ما مدافعان خرمشهر را يك تيپ تكاور دريايي تقويت شده با پشتيباني يگان‌هاي زرهي تصور مي‌كرديم».
