راهبرد سیاست های تجاری ایران در سال 95

اقتصاد ایران در سال 95 نیازمند اقدام عملی برای رفع موانع دست و پاگیر در عرصه تولید و صادرات است.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، موانعی که بخش مهمی از آن داخلی است ، به عبارت دیگر بهبود فضای کسب و کار شاه بیت رونق اقتصاد ایران در سالی است که اقتصاد مقاومتی ، اقدام و عمل نام دارد.

در این میان نقشه راه بازرگانی داخلی و خارجی ریل گذار راهی است که باید پیموده شود تا در پایان سال اقدامات عملی و ملموس فعالان بخش های دولتی و غیر دولتی ترسیم کننده فضایی جدید برای اقتصاد کشور باشد ، فضایی که راه اندازی کسب و کار به ساده ترین شیوه میسر باشد ، واردات و صادرات کشور در چارچوب سیاست کلی دروزایی و برنگری انجام شود و بانک ها در خدمت تولیدات صادرات گرا باشد ، مدینه فاضله ای که قطعا در یک سال شکل نمی گیرد اما باید سهم یکساله ان اجرایی شود.

در همین چارچوب معاونت اول رئیس جمهور به عنوان فرمانده ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در ابلاغیه ای تکالیف هر یک از دستگاه های اجرایی را تعیین کرده است.

به همین بهانه ولی اله افخمی رئیس سازمان توسعه تجارت در گفتگویی اختصاصی با خبرگزاری صداوسیما ؛برنامه ها و رویکرد وزات صنعت معدن و تجارت را برای تحقق اهداف ترسیم شده در بخش بازرگانی داخلی و خارجی کشور در سال 95 و تسهیلات ایجاد شده برای بهبود فضای کسب و کار تشریح کرده است.

* تسهیل فضای کسب و کار

رئیس سازمان توسعه تجارت می گوید : دولت در تلاش است فضای کسب وکار را به گونه ای تسهیل کند که فعالان اقتصادی به اختصاص منابع دراین فعالیت ها علاقمند شوند و فعالیت ها سودآور باشد.

وی می افزاید: فعالان اقتصادی زمانی به اختصاص منابع در فعالیت های اقتصادی تشویق می شوند که بکارگیری منابع مالی صرفه بیشتری درمقایسه با سپرده منابع در بانکها داشته باشد.

افخمی راد اضافه کرد: تسهیل فضای کسب و کار و فراهم کردن شرایطی که تولید از صرفه اقتصادی برخوردار و سرمایه گذاری برای تولید صرفه اقتصادی داشته باشد از وظایفی است که در بعدکلان برعهده دولت است.

* نقش آفرینی بانکها

افخمی راد گفت : فعال شدن بانک ها موضوع دیگری است که دولت باید به آن توجه کند، بانک به عنوان عامل مهم و اصلی در کاهش هزینه های نقل و انتقال پول و کمک به سرمایه گذاری به حساب می آید.

وی افزود: اگر بانک ها در صحنه تجارت بین الملل حضور نداشته باشند فعالان اقتصادی نمی توانند در عرصه رقابت با رقبای خارجی حضور موفقی داشته باشند.

رئیس سازمان توسعه تجارت گفت: بعد از برجام اقدامات خوبی درحوزه بانکی صورت گرفته و بانک های خارجی متعددی آمادگی خود را برای همکاری با ایران اعلام کردند البته باید بپذیریم که هنوز بانک های بزرگ به شکل عملیاتی در عرضه فعالیت های اقتصادی با ایران وارد نشدند.

* تلاش برای ارتباط با بزرگان خارجی

افخمی راد بابیان اینکه دراین باره تلاش هایی در حال انجام است ، افزود: اگر بانک های بزرگ مانند قبل از زمان تحریم در فعالیت های اقتصادی و تجارت خارجی ایران حضور فعال داشته باشند قطعاً تسهیل عمده ای درتجارت خارجی فراهم می شود.

وی همچنین گفت: باید بپذیریم بخش خصوصی توانمندی که از نظر ساختار و نهادهای مورد نیاز برای گفتمان با شرکت های خارجی درمقیاس بزرگ باشند درحوزه سرمایه گذاری و صادرات و واردات بسیار کم داریم.

افخمی راد افزود: زمانی که شرکت ها خارجی به ایران می آیند و می خواهند با طرف بخش خصوصی خود در ایران مذاکره کنند می بینیم اختلاف دو طرف بسیار ز یاد است از این رو بخش خصوصی ما باید بتواند خود را توانمند کند.

وی اضافه کرد: اگر می خواهیم بخش خصوصی ما با خارجی ها مشارکت کند باید بخش خاصی را در شرکت خود ایجاد کند و این بخش توانمندی مذاکرات با طرف خارجی را داشته باشد و مقررات سرمایه گذاری و بازار هدف صادراتی را بشناسد و اگر شرکت ها نتوانند دفتر نمایندگی دائر و خدمات پس از فروش ارائه و علائم تجاری خود را ثبت کنند قطعاً نمی توانند در بازار آنها حضور یابند و ماندگار شوند.

رئیس سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه برندهای مانند سامسونگ و ال جی در صحنه های مختلف حضور دارند ، گفت:‌ پرسش اینجاست در کشورهای همسایه چند برند خوب ایرانی توانست پا بگیرد البته علت هم برخوردار نبودن بخش خصوصی از توانمندی های لازم برای ساماندهی فعالیت ها در بازار هدف صادراتی است.

* بازاریابی پاشنه آَشیل بازارهای صادراتی

افخمی راد گفت: بخش خصوصی باید از بازاریابان مطرح استفاده کند و اگر در داخل کشور قابل تامین نیست از بازاریابان خارجی در بازارهای صادراتی استفاده کند ، چه ایرادی دارد شرکت های که در صادرات مشکل دارند بازاریاب خارجی متخصص استخدام کنند.

وی اضافه کرد: بخش خصوصی باید توانمندی خود را تا حدی ارتقا دهد که اگر نگوییم با برندی بزرگ مقیاس خارجی قادر به رقابت است حداقل درحد متوسط های بین الملل امکان رقابت و گفتگو را برای کار، تولید مشترک و حضور در بازار ثالث داشته باشد.

افخمی راد گفت : اتاق های بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی در سراسر ایران در این بخش وظیفه سنگینی دارند از این رو امیدواریم این اتاق ها با بکارگیری معیارهای علمی و اقتصادی و با کمک دولت ترتیبی اتخاذ و شرکت ها را تقویت کنند تا این شرکت ها برای حضور در بازار های خارجی توانمند شوند.

* مقررات زدایی

وی افزود: هر قدر مقررات در تجارت افزایش باید و هر قدر و مقدار اسناد مورد نیاز برای انجام یک فعالیت واردات و صادرات زیاد شود ، هزینه تجارت افزایش می یابد و زمان تجارت طولانی تر و رقابت در عرصه تجارت بین الملل سخت تر می شود.

افخمی راد با بیان اینکه وظیفه ما شناسایی مواضع و چگونگی کاهش اسناد لزوم برای واردات و صادرات است ، گفت : می شود اسناد موجود را درحوزه واردات به 50 درصد وضع موجود کاهش داد که موجب کاهش هزینه ها در زمان تجارت می شود.

* بروکراسی زدایی در تجارت

افخمی راد افزود: دراین باره گام های اساسی برداشتیم و بطور نمونه درثبت سفارش که نخستین گام برای آغاز فعالیت تجارت خارجی است ترتیبی اتخاذ کردیم که برای ثبت سفارش بیش از 60 درصد اقلام وارداتی نیازی به مراجعه حضوری به سازمان توسعه تجارت و سازمان های صنعت، معدن و تجارت استانی نیست فعالان می توانند مستقیم از طریق sabtaresh سامانه ثبت آرش به ثبت سفارش اقدام و اسناد خودرا از این طریق به گمرک منتقل و به واردات اقدام کنند.

وی اضافه کرد: در بخش صادرات با مجموعه اقدامات به عمل آمده تعداد و اسناد مورد نیاز معادل نیمی از اسناد درخواستی در واردات است درعین حال اقداماتی در دست اجرا داریم تا این اسناد را نیز کاهش دهیم .

* فرصت برابر برای همه درتجارت

رئیس سازمان توسعه تجارت گفت: هم اکنون انحصاری برخاسته از قانون و مقررات در صادرات و واردات کالا نداریم یعنی هر فردی می تواند اقدام به واردات کالا کند البته باید مستندات ومدارک موردنیاز برای انجام این فعالیت را ارائه کند.

افخمی راد افزود: طبیعی است در امر واردات قیمت تمام شده و کیفت کالا می تواند بسیار تعیین کننده باشد لذا آن دسته از فعالان اقتصادی که قادرند بر اساس تجربه و امکانات، کالای مورد نظر خود را با قیمت ارزان تر و کیفیتی بهتر در اختیار مردم قرار دهند، شرایط مناسب تری در بازار خواهند داشت.

وی گفت: در امر صادرات باید توجه کنیم با وجود اینکه هیچ انحصاری در صادرات وجود ندارند اما زیاد شدن دست فعالان اقتصادی و افرادی که مهارتی در تجارت خارجی ندارند برای کشور زیان به همراه دارد به طور نمونه در صادرات سیمان به عراق بیش از 25 واحد صنعتی به صورت مستقیم اقدام کردند که آسیب رقابت ناسالم بوجود آمده دراین بازار ، متوجه کشور است زیرا عرضه کنندگان برای بقا در این بازار با حداقل سود حتی ضرر و زیان ، کالای خود را صادرمی کنند.

* حمایت از صادرکنندگان پیشتاز

رئیس کل سازمان توسعه تجارت گفت: باید تعداد صادر کنندگان کالا به کشوری خارجی محدود شود اگر این امکان از نظر قانونی وجود ندارد باید سیاست تشویقی باید به سمتی حرکت کنیم که صادر کنندگان پیشتاز و پایبند به قوانین مقررات در چارچوب خاص مورد حمایت قرار گیرند تا در بازار خارجی ماندگار باشند.

افخمی راد افزود : پیدا کردن بازار خارجی بسیار دشوار و دشوارتر از آن ماندن و استمرار دراین بازار است.

وی گفت : اگر از فعالان پیشتاز و با تجربه حمایت شود این حمایت ها موجب می شود که با قمیت مناسب تر در بازار خارجی حضور یابند طبیعی است که تولید کنندگان و صادرکنندگان بزرگ می توانند و احدهای کوچک را زیر چتر حمایت خود درآورند و با استفاده از ظرفیت های تولید که در داخل کشور وجود دارد مجموعه ای بزرگ مقیاس را تشکیل دهند و راحت تر به صادرات اقدام کنند گه از برنامه های ماست و درسیاست های اقتصاد مقاومتی نیز دیده شده است.

* کنترل واردات کالای لوکس

رئیس سازمان توسعه تجارت گفت : کنترل و مدیریت هدفمند واردات بر اساس تعرفه صورت می گیرد . تعرفه هم ابزاری است که باید در انتخاب آن دقت کرد زیرا اگر تعرفه را بی جهت افزایش دهیم کالا به صورت قاچاق و غیرقانونی به کشور وارد می شود و اگر تعرفه را بی جهت کاهش دهیم تولید کننده داخلی قادر نخواهد بود با کالای وارداتی رقابت کند .

افخمی راد افزود: گاهی اوقات گفته می شود اجازه ورود به کالاهای خارجی داده نشود که این کار موجب می شود قاچاق به کشور سرازیر شود و برخی مجوزهای معمولی یک دفعه از ارزش زیادی برخوردار شود که عاملی در شکل گیری رانت است.

تعرفه دو برابری هفت هزار قلم کالای لوکس

وی گفت‌: برای واردات کالاهای لوکس که با عنوان گروه 10 کالایی نام برده می شود و حدود 1000 قلم کالا از بیش از 7 هزار قلم کالای وارداتی در این گروه قرار دارد تعرفه 2 برابری ( 200 درصدی) وضع می شود.

وی گفت : کسی که توان و علاقه خرید کالایی را دارد هزینه های مربوط را پرداخت می کند ما هم برای کالاهای لوکس عوارض دو برابری وضع کردیم که دولت آن را می گیرد ضمن اینکه از محل این عوارض، دولت به سرمایه گذاری و اشتغال کمک می کند.

افخمی راد افزود: باید منابع مالی را به سمت فعالیت های هدفمند تولیدی در صنعت ،معدن و کشاورزی حتی خدمات هدایت کنیم.

افخمی راد افزود : سال گذشته تعداد خودروهای وارداتی در مقایسه با سال 93 حدود 42 درصد کاهش داشت و کمتر از 5 درصد خودروی ساخت داخل بود.

وی گفت : این میزان واردات خودرو نه تنها لطمه ای به خودروی ساخت داخل نیست بلکه موجب ایجاد فضای رقابتی در جامعه می شود . ضمن اینکه کیفیت خودروهای داخلی رو به بهبود در این ناشی از فضای رقابتی است .

* حفظ تراز مثبت تجاری

افخمی راد افزود : با فزونی صادرات بر واردات، تراز تجاری مثبت می شود که برای افزایش صادرات ، باید با کاهش هزینه های تولید، تولید اقتصادی را افزایش داد.

وی افزود : اگر صادرکننده ارز حاصل از صادرات را بتواند در بازار رقابتی عرضه کند با اعمال سیاست های خاص نرخ ارز را در بازار آزاد بر خلاف منطق اقتصادی پایین نگه نداریم و اجازه دهیم نرخ ارز با منطقه اقتصادی تعیین شود صادرات کشور افزایش چشمگیری خواهد یافت ممکن است گفته شود تبعاتی مانند افزایش قیمت ها داشته باشد. طبیعی است قدری موجب افزایش قیمت شود اما در طرف مقابل حجم صادرات کشور را افزایش می دهد و این به معنی افزایش تولید ، اشتغال و افزایش درآمد مردم است.

رئیس سازمان توسعه تجارت گفت : در بخش واردات باید علاوه بر واردات و کنترل قیمت مواد واسطه ای و سرمایه ای ، در داخل کشور هم زمینه برای سرمایه گذاری و تولید این کالاها به وجود آید.

* انتقال فن آوری اولویت تعامل خارجی

افخمی راد افزود : با توجه به تمایل کشورهای خارجی برای حضور و سرمایه گذاری در ایران باید به گونه ای عمل کنیم که انتقال فناوری به عنوان یکی از بندهای سیاسی اقتصاد مقاومتی مورد توجه باشد و به جای اینکه بازار مصرف کالاهای خارجی باشیم ترتیبی اتخاذ کنیم که برندهای مشهور خارجی در داخل کشور نه تنها برای عرضه در کشور بلکه برای صادرات کالا به کشورهای همجوار ایران سرمایه گذاری کنند.

وی گفت: ایران با جمعیت پیرامونی بیش از 340 میلیونی امن ترین کشور منطقه و بهترین کشور برای سرمایه گذاری است و همین عامل موجب شده هیات های خارجی عالیرتبه در ایران حضور یابند که حضور رئیس جمهور کره جنوبی و هیات اقتصادی و سیاسی این کشور نمونه آن است ضمن اینکه رویکرد کره ای ها حداقل در بیان و گفتگو عوض شده است و دیگر نمی گویند فقط محصول بفروشیم بلکه می گویند برای مشارکت و سرمایه گذاری کنیم.

افخمی افزود : فعالان اقتصادی با دقت نظر در قراردادهای خود به مقوله سرمایه گذاری و انتقال فناوری و گرفتن بخشی از بازار صادراتی منطقه توجه کنند.

* افزایش10 میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی

رئیس سازمان توسعه تجارت گفت : اهداف موردنظر برای افزایش 10 میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی در مقایسه با سال 94 را کمی کردیم اینکه چه اقلامی ، به چه میزانی و توسط چه صادرکنندگان و در چه کشورهایی صادرات انجام شود ضمن اینکه با تسهیل روابط بانکی، هزینه های نقل انتقال کاهش خواهد یافت.

افخمی راد افزود : علاوه بر این بسته حمایتی از صادرات در حال تهیه است که در آن تسهیلات، ترجیحات و تشویقات برای صادرات مشخص شده است و قادر خواهد بود در فضای مناسب، افزایش 10 میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی را محقق کند.

* سهامداران آمریکایی در دل شرکتهای خارجی

افخمی راد گفت : کره جنوبی ارتباط نزدیکی با آمریکا دارد و در سیاست های اقتصادی کشور هم هیچ وقت توسعه و برقراری روابط اقتصادی با آمریکا منع نشده است و نگفتند که نباید با آمریکا رابطه اقتصادی داشته باشیم. پس از برجام شاهدیم صادرات فرش ما از بهمن 94 روند صعودی دارد که بیشتر آن به آمریکا صادر می شود و هر چند رقم صادرات زیاد نبود اما رشد جهشی دارد.

وی افزود :‌ طبیعی است که نظام اقتصادی کشور کالای مورد نیاز را بخواهد از آمریکا وارد کند اما اگر سهامداران آمریکایی در همکاری کره ای ها با ایران مشکلی ایجاد می کردند سرمایه گذاران کره ای به کشور ما نمی آمدند و آمدن آنها نشان از زمینه همکاری و سرمایه گذاری دارد که ادامه هم خواهد یافت.