ادامه سیاست های شكست خورده ریاض؛
جدال گازی عربستان علیه ایران با حمایت از خط لوله تاپی در مقابل آی.پی
عربستان پس از ناكامی در جلوگیری از افزایش صادرات نفت ایران در پساتحریم، در ادامه تلاش ها برای سنگ اندازی در مسیر بازگشت تهران به جایگاه پیشین در بازار جهانی انرژی، قصد دارد مانع رسیدن گاز كشورمان به شبه قاره هند شود.
عربستان پس از ناكامی در جلوگیری از افزایش صادرات نفت ایران در پساتحریم، در ادامه تلاش ها برای سنگ اندازی در مسیر بازگشت تهران به جایگاه پیشین در بازار جهانی انرژی، قصد دارد مانع رسیدن گاز كشورمان به شبه قاره هند شود.
به گزارش ایرنا، عربستان كه از توافق برجام و رفع تحریم ها ایران ناخرسند است، تلاش های زیادی را با هدف جلوگیری از احیای اقتدار ایران در بازار جهانی انرژی انجام داده كه تاكنون ناموفق بوده است.
عربستان كه به خوبی می داند ایران مهمترین رقیب منطقه ای اش در بازار انرژی است، به هر ریسمانی چنگ می زند تا مانع احیای اقتدار تهران در عرصه اقتصادی و انرژی شود كه از مهمترین آنها می توان به تلاش برای جلوگیری از رفع تحریم های نفتی ایران در مذاكرات ایران و 1+5 اشاره كرد.
پس از ناكامی در جلب رضایت آمریكا و سایر اعضای گروه 1+5 برای عدم توافق با ایران، ریاض نفتكش های خارجی را تهدید كرد كه در صورت بارگیری نفت ایران، اجازه امضای قرارداد با عربستان را ندارند. همچنین ریاض با ارائه تخفیف های قابل توجه به خریداران اروپایی و آسیایی تلاش كرد كه مانع خرید نفت ایران توسط آنها شود.
آخرین نمونه كارشكنی های نفتی عربستان علیه ایران در نشست فروردین ماه امسال «بررسی فریز نفتی» در دوحه (قطر)مشاهده شد؛ قرار بود در آن نشست تولیدكنندگان اوپك و غیراوپك با تثبیت میزان تولید نفت جهان در سطح ماه ژانویه (دی- بهمن) موافقت كنند اما به دلیل كارشكنی عربستان این نشست شكست خورد.
دلیل اصلی شكست نشست دوحه، كارشكنی عربستان و متحدانش و اصرار آنها بر حضور ایران در طرح فریز نفتی اعلام شده است؛ در واقع عربستان تلاش داشت كه از طرح فریز نفتی به عنوان ابزاری برای اعمال فشار به ایران استفاده كند.
اما همه این دسیسه های نفتی عربستان با دیپلماسی انرژی ایران و اعتماد بازیگران اروپایی و آسیایی به نقش كشورمان، به شكست انجامیده است. افزایش تولید نفت ایران از 2.8 میلیون بشكه به 3.8 میلیون بشكه در روز و افزایش صادرات نفت از یك میلیون به 2.1 میلیون بشكه در روز در فاصله كوتاهی پس از رفع تحریم ها به خوبی نشان دهنده شكست سیاست های ریاض علیه ایران است.
به تازگی عربستان تمایل خود برای سنگ اندازی در مقابل تحكیم جایگاه ایران در بازار صادرات گاز نشان داده و شواهد از تلاش این كشور برای جلوگیری از صادرات گاز ایران به شبه قاره هند (پاكستان و هند) حكایت دارد.
ایران قصد دارد گاز خود را به دو كشور پاكستان و هند صادر كند اما عربستان تلاش دارد با حمایت از خط لوله صادرات گاز تاپی (از تركمنستان به هند)، انگیزه این كشورها برای واردات گاز از ایران را كاهش دهد.
خط لوله گازی تاپی (تركمنستان - افغانستان - پاكستان - هند) یك خط لوله ١٠٧٨ مایلی است كه قرار است گاز تركمنستان را به هند ترانزیت كند. هزینه اجرای این طرح بین 7.5 میلیارد تا ١٠ میلیارد دلار برآورد می شود.
بر اساس طرح اولیه، این خط لوله ظرفیت تحویل ٩٠ میلیون مترمكعب در روز گاز یا ٣٠ میلیارد مترمكعب در سال را دارد.
خط لوله تاپی از میدان گازی دولت آباد تركمنستان آغاز می شود و موازی با بزرگراه هرات، از افغانستان به قندهار خواهد رسید و پس از آن در پاكستان از شهر كویته به مولتان هند امتداد می یابد.
تركمنستان قصد دارد كه كنسرسیوم ساخت خط لوله گازی تركمنستان-افغانستان-پاكستان-هند موسوم به خط لوله تاپی را تا ماه سپتامبر (شهریور) انتخاب كند. از مشكلاتی كه برای احداث این خط لوله وجود دارد، معضل مالی است كه گفته می شود عربستان تمایل دارد این مانع را برطرف كرده و برای ساخت این خط لوله سرمایه گذاری كند.
بر این اساس، محمدوف رئیس جمهوری تركمنستان اعلام كرده است كه این طرح فرصت خوبی برای مشاركت شركت های عربستانی است. رئیس جمهوری تركمنستان همچنین از تشكیل كمیته مشترك میان دو كشور و نقش آن در تقویت روابط اقتصادی وتجاری دو جانبه خبر داده است.
در واقع خط لوله تاپی، رقیب خط لوله آی.پی (صادرات گاز ایران به پاكستان)است. ایران، هند و پاكستان در دهه 1990 میلادی قرارداد ساخت خط لوله صلح كه بعدها به آی.پی تغییر كرد را امضا كردند؛ بر اساس این طرح قرار بود كه گاز ایران به شبه قاره هند صادر شود.
ساخت این خط لوله به دلیل مشكلات سیاسی و تحریم تاكنون محقق نشده و قرار است كه با رفع تحریم ها، سرمایه گذاران چینی در این طرح سرمایه گذاری كنند. بنابراین، ساخت خط لوله تاپی از آسیای میانه به شبه قاره هند با حمایت مالی عربستان می تواند، رقیبی جدی برای آی.پی به شمار برود.
البته باید توجه داشت كه با وجود اینكه تحقق خط لوله تاپی می تواند تاثیر منفی در قیمت و حجم گاز صادراتی ایران به پاكستان و شبه قاره هند داشته باشد و قدرت چانه زنی كشورمان را كاهش دهد، اما مساله مهم این است كه بر سر راه ساخت این خط لوله، مشكلات امنیتی گسترده ای وجود دارد.
خط لوله تاپی باید از مناطق ناامن افغانستان عبور كند كه طالبان در آنجا نفوذ دارد؛ در واقع آنچه انگیزه كشورهای ذینفع در این پروژه را تاكنون سست كرده، نگرانی امنیتی مربوط به این طرح است.
برخی كارشناسان صنعت نفت پیش بینی می كنند كه بازی سیاسی عربستان با خط لوله تاپی، نتیجه ای جز شكست برای ریاض به دنبال نداشته باشد.
