آری به صنافير و تيران .... خير به حلايب وشلاتين

امروزه جهان عرب شاهد تحولات شگفت انگيزي است كه اگر ده سال قبل در باره انها پيشگويي مي شود ، براي بسياري از تحليلگران و نخبه هاي سياسي و خبري ، وقوع اين اتفاقات  باورپذير نبود ، حوادث و تحولات عظيم و گسترده اي مانند آنچه كه در ليبي بعد از سقوط قذافي و وضعيت بي سر ساماني داخلي اين كشور و بر سركار بودن دو دولت و ....  ، و يا جنگي كه با كمك تروريستهاي چند مليتي به كشور سوريه تحميل گرديد و چنان اين كشور آباد و باستاني را ويران كردند كه بنابر گفته رايزن فرهنگي سابق ما در اين كشور ، اگر جنگ خاتمه يابد و سي سال آينده تمام درآمدكشور سوريه  صرف بازسازي آن شود باز هم بعيد است كه به وضعيت اول آن باز گردد  و يا حمله نظامي عربستان سعودي و چندين كشور عربي ديگر به كشور ضعيف و آشفته يمن كه خود سالها درگير مشكلات داخلي خود بود و چنان اين كشور را و زيرساختهاي آن را ويران كردند و دهها هزار نفر را كشته و مجروح ساختند ، اتفاق افتاد يا تغيير در روابط سياسي فرهنگي و اقتصادي بسياري از كشورها به ويژه برخي از كشورهاي عربي با جمهوري اسلامي ايران مانند سودان و ... و آخرين موضوعي كه بسياري را شگفت زده كرد ، واگذاري دو جزيره صنافير و تيران از سوي كشور مصر به عربستان بود كه با اعتراضات داخلي گسترده اي روبروشد و در مقابل برخي از مصريها تلاش كردند تا با ارائه دلايل مختلف حاكميت عربستان را بر اين دو جزيره اثبات كنند ، در كنار اين اعتراض ها و مخالفت ها و موافقت ها ، كشور سودان نيز تلاش جديدي براي باز گرداندن جزيره حلايب آغاز كرد جزيره اي كه در سال 1995 ميلادي در يك اقدام نظامي كشور مصر آن را به خاك خود ملحق كرد . و از آن روز تا كنون مسئولين سوداني از راههاي آرام و بدون تشنج تلاش مي كنند اين جزيرهء مهم و استراتژيك را از مصر باز گردانند اما تاكنون موفق نشدند .

 از سوي ديگر  عبد الفتاح سیسی وزیر دفاع وقت مصر و رئيس جمهور كنوني در اولین مصاحبه خود بعد از ساقط کردن محمد مرسی رئیس جمهور  سابق مصر ، گفت : مهمترین موضوعی که ذهن ما را مشغول خود کرده ، مسئله حلایب بود زیرا که این منطقه بخشی از کشور مصر است ( و بازگرداندن آن به سودان )به امنیت ملی ما ضربه می زند . وی ادامه داد : در آخرین جلسه شورای عالی نیروهای مسلح مصر با حضور محمد مرسی رئیس جمهور در روز 12 آپریل گذشته ، شایعاتی مبنی برکناری وزیر دفاع و مسایل دیگری مربوط به امنیت ملی مانند پروژه کانال سوئز و موضوع حلایب مطرح شد که در این جلسه فرماندهان ارتش به مرسی اعلام کردند که کشور در خطر است و بايد کاری در راستای درخواستهای مردم انجام داد تا مشکل فرو کش کند . البته در همان زمان در سایت رسمی حزب و عدالت ( بخش سیاسی اخوان المسمین ) نقشه ای از کشور مصر منتشر شد که حلایب در آن بخش از خاك مصر نبود ، و با توجه به اينكه در این جلسه فرماندهان مخالف بازگرداندن حلایب به سودان حضور داشتند ، لذا پس از سفر مرسی به سودان تلاش براي سرنگوني مرسي به بهانه خيانت به مصر در رابطه با تحويل دادن جزيره حلايب به سودان ، شروع شد و اين تلاشها به كودتاي عبد الفتاح سيسي بر عليه محمد مرسي انجاميد .

 اين اتفاق مهم در كشور مصر بيانگر اهميت و حساسيت مردم و ارتش مصر نسبت به حفظ حاكميت بر خاك اين كشور مي باشد ، اما در مدت كوتاهي بعد از بر روي كار آمدن سيسي در مصر ، همين ارتش و همين مخالفان باز گرداندن حلايب به سودان ، در يك تعارض آشكار با منافع ملي خود ، توافق كردند كه دو جزيره بسيار مهم و حساس تيران و صنافير كه در دهانه خليج عقبه قرار دارند ، به عربستان واگذار كنند ،  دو جزيره اي كه يكي از بند هاي توافق نامه ننگين كمپ ديويد بر حاكميت غير نظامي مصر بر اين دو جزير تاكيد دارد .

به نقل از نشريه الحدث وزارت امور خارجه سودان طي اطلاعيه اي اعلام كرد كه بازگرداندن دو جزيره تيران و صنافير ، تاثير منفي بر حق حاكميت سودان بر حلايب و شلاتين ندارد و سودان همه اقدامات و تلاشهاي ديپلماتيك را خواهد كرد تا حاكميت سودان را در منطقه حلايب و شلاتين ثابت كند . و از دولت مصر دعوت كرد همانگونه كه با عربستان سعودي مذاكره كرد ، با سودانيها نيز وارد مذاكره شود تا تكليف حاكميت منطقه حلايب و شلاتين و سواحل متعلق به ان مشخص گردد . و در غير اين صورت سودان به دادگاه بين المللي روي خواهد آورد .

در اين بيانيه ، سودان بر شكايتي كه از سال 1958 در سازمان ملل مطرح كرده است و مرتب اين شكايت را تكرار مي كند ، تاكيد كرده است . ( در تاريخ 18 فوريه 1985م جمال عبد الناصر نيروي نظامي به اين منطقه ارسال كرد و پس از مدت كوتاه و پس از اعتراض سودان ، نيروهاي خود را از آنجا خارج كرد ) . همچنين ابراهيم غندور وزير خارجه سودان نيز در يك گفتگوي مطبوعاتي گفت : سودان در اينده مذاكره با مصر در رابطه با دو شهر حلايب و شلاتين را آغاز خواهد كرد . و راه حل اين مسئله يا از طريق گفتگو و يا روي اوردن به دادگاه بين المللي مي باشد .
ملاحظات و پيشينهء تاريخي درخواست سودان از مصر  :
- درياي سرخ دو ساحل دارد كه يكي را ساحل عربي ( عربستان و اردن ) و ديگري را ساحل افريقايي (مصر و سودان ) مي نامند و منطقة حلايب ( با مساحت 20580 كيلوم تر مربع )در ساحل آفريقايي اين دريا و در مرز دو كشور مصر و سودان واقع است كه شامل سه شهر ( حلايب ، شلاتين و ابو رماد ) مي باشد و اكنون توسط كشور مصر اداره مي گردد و سالهاي متمادي منطقه محل نزاع بين دو كشور مصر و سودان است و افرادي از قبايل البشارين ، الحمدواب ، الشنيتراب و العبابده  در آن منطقه زندگي مي كنند . 
- در سال 1899م و دوره حكومت دو گانه مصر و انگليس بر سودان ، مرزهاي بين دو كشور مصر و سودان ترسيم شد كه مناطق شمالي عرض جغرافيايي 22 را به مصر واگذار كرد و منطقه حلايب ضمن اين سرزمين بشمار مي رود ، و بعد از سه سال يعني در سال 1902 م اشغالگران انگليسي منطقه حلايب را از مصر گرفته و به سودان سپرد زيرا كه فاصله اين منطقه به خارطوم نزديكتر فاصله آن از قاهره مي باشد . ( استعمارگران در اكثر كشورهاي عربي نقات اختلاف مرزي ايجاد كرد كه حلايب يكي از انها است ) . اين منطقه از آن تاريخ به بعد به عنوان بخشي از سرزمين سودان اما از نظر اداري توسط مصريها كه آن زمان سودان را به همراه انگليس اشغال كرده بودند ، اداره مي شد . در سال 1992 هنگامي كه يك شركت كانادايي از سوي دولت سودان قصد داشت براي نفت يابي در سواحل مجاور حلايب به جستجو بپردازد ، دولت مصر مانع اين كار شد و شركت كانادايي منطقه را تا زمان رفع اختلاف ترك كرد . و همين امر مجدد اختلافات بين دو كشور را شدت بخشيد و سودان در سال 1993 ميلادي بر عليه مصر در سازمان ملل اقامه دعوا كرد با پاسخ خشن مصريها روبرو شد و بارها هواپيماهاي مصري در آسمان حلايب به پرواز در امدند تا اينكه مجدداً سودان در 1994 شكايت خود را در سازمان ملل مطرح كرد و اين امر تا كنون چندين بار تكرار شده است . در سال 1995 بعد از اينكه حسني مبارك رئيس جمهور مصر در كنفرانس وزاري خارجه كشورهاي افريقايي در آديس آبابا ، با مذاكره دو طرف سوداني و مصري در رابطه با حل مشكل حلايب مخالفت كرد و پس از ترور نافرجام مبارك در كنفرانس سران آفريقايي در آديس آبابا  در همان سال ، رئيس جمهور مصر به ارتش اين كشور دستور داد حلايب را تصرف كنند و نيروهاي سوداني از انجا اخراج كنند . اما بخشي از نيروهاي نظامي سوداني تاسال 2000 م در حلايب ماندند و در اين سال از اين منطقه عقب نشيني كردند و تا كنون منطقه حلايب توسط مصريها اداره مي شود و نمايندگاني از اين منطقه در مجلس مصر حضور دارند .
- جزیره تیران : اين جزيره رسماً تابع کشور عربستان سعودی است و در ورودی تنگه تیران قرار دارد و خلیج عقبه را از دریای سرخ جدا می‌کند.
مساحت اين جزیره بالغ بر 80 کیلومتر مربع است.
- جزيره صنافير : این جزیره مجاور جزیره تيران و مساحت آن حدوداً 33 کیلومتر مربع مي باشد ، قبل از جنگ شش روزه در سال 1967م از سوی "ملک فیصل" در اختیار جمال عبدالناصر،‌ رئیس جمهور وقت مصر قرار گرفت تا مصر از این جزایر در جنگ علیه رژیم صهیونیستی استفاده کند.
- همچنين مسئولين كنوني و سابق و اسبق مصري اعتقاد به حاكميت بر اين دو جزيره نداشتند و علاوه بر رئيس جمهوري كنوني عبد الفتاح سيس كه اين دو جزيره را در سفر اخير ملك سلمان به عربستان تحويل داد ، انور سادات رئيس جمهور سابق مصر نيز بعد از امضاي قرارداد ننگين كمپ ديويد كه بنابر اين قرار داد مي بايست مصر اين دو جزيره را از دست اشغالگران صهيونيستي تحويل گيرد ، هيچ تلاشي براي گرفتن اين دو جزيره از رژيم صهيونيستي نكرد و معتقد بود كه اين دو جزيره عربستاني است و بايد كشور عربستان اين دو جزيره را از رژيم صهيونيستي آزاد كند .