آینده مبهم طرح تحول اقتصادی عربستان از نگاه نیویورك تایمز
نیویورك تایمز در سرمقاله روز پنجشنبه خود در مورد آینده مبهم طرح تحول اقتصادی عربستان نوشت این كشور ظاهرا 'به دنبال نو شدن' است.البته تاكنون در عربستان طرح های اصلاحی متعددی ارائه شده كه كه نتایج موفقی به همراه نداشته است.
نیویورك تایمز در سرمقاله روز پنجشنبه خود در مورد آینده مبهم طرح تحول اقتصادی عربستان نوشت این كشور ظاهرا 'به دنبال نو شدن' است.البته تاكنون در عربستان طرح های اصلاحی متعددی ارائه شده كه كه نتایج موفقی به همراه نداشته است.
نیویورك تایمز نوشت:' محمد بن سلمان' نایب ولیعهد 30 ساله عربستان یك سال بعد از تكیه زدن بر مسند رهبری این پادشاهی , بسرعت به سمت ایجاد تحولی انقلابی در اقتصاد عربستان روی آورده است.
برخی از مهمترین بخش های این گزارش به شرح ذیل است:
طرح كلی این برنامه در روز دوشنبه این هفته رونمایی شد و بشدت در داخل و خارج كشور مورد استقبال قرار گرفت .حال این سوال بزرگ مطرح است كه آیا این شاهزاده بی تجربه و پسر پرقدرت پادشاه عربستان 'ملك سلمان ' واقعا می تواند برنامه ای را كه نوید آن را داده است با موفقیت اجرا كند یا نه.این طرح ' تصویر عربستان در سال 2030 ' نام دارد و مشخص ترین ویژگی آن كاسته شدن از میزان وابستگی عربستان به فروش نفت است. این وابستگی اقتصاد عربستان را بشدت در مقابل افت قیمت جهانی نفت آسیب پذیر كرده است.
گسستن رابطه تنگاتنگ نفت و اقتصاد بدون آنكه نیازی باشد تا استانداردهای فعلی معیشتی مردم به هم بریزد, جزء اركان مهم این برنامه است.
در راستای اجرای طرح تحول اقتصادی, دولت 'محمد بن سلمان' در برنامه دارد كه بخشی از سهام شركت بزرگ نفتی 'آرامكو' را بفروشد و درآمد حاصله را به یك صندوق سرمایه گذاری مردمی تزریق كند .زز دیگر طرح های این برنامه ایجاد تحول در خدمات مهم حیاتی نظیر آموزش و پرورش ؛ بهداشت و درمان , فرودگاهها و بخش خصوصی است.
با اجرای این برنامه به نحو چشمگیری از سطح اتكاء عربستان به نفت كاسته و اقتصاد كشور متنوع خواهد شد و برای تولید برق از انرژی های جدید از جمله انرژی خورشیدی و بادی نیز بهره گرفته خواهد شد.
نوسازی بخش دفاعی كوچك كشور و گشودن بازار عربستان به روی بهترین استعدادها و بهترین سرمایه گذاران جهانی هم از دیگر تدابیر اندیشیده شده در این برنامه است .
یكی از طرحهای فوق العاده درخشان این برنامه ایجاد اشتغال برای اكثریت قاطع جوانان زیر 30 سال است .
بسیاری از جوانان عربستانی كه همه نیرو و استعدادهایشان زیر سایه درآمدهای نفتی به تباهی رفته است، فاقد تحصیلات لازم و مهارت های فنی و اخلاق حرفه ای برای كار در بخش خصوصی اند .
شاهزاده جوان در برنامه طرح تحول اقتصادی اش , آموزش و پرورشی را طراحی كرده است كه طبق نیاز بازار عمل می كند. این طرح فوق العاده حائز اهمیت است و كاملا مغایر با آموزش و پرورش كنونی است كه بر محور دین و مذهب استوار است.
این اصلاحات دلگرم كننده به نظر می رسد اما موضوع این است كه دولت عربستان در گذشته هم برنامه های اصلاحات نسبتا مشابهی را عرضه كرده منتها نتایج چندان موفقی از آن بدست نیاورده است.موانع موجود بر سر این راه فراوان است.
شاهزاده سعودی كه مسئولیت وزارت اقتصاد عربستان را هم در اختیار دارد و ضمن آن از حمایت قوی و شفاف پدر نیز برخوردار است؛ معلوم نیست آیا می تواند منافع خاندان سلطنتی را كه در تناقض آشكار با منافع جامعه تجاری كشور و نهادهای اعتقادی و در كل با مردم است ، مدیریت كند .
شاهزاده محمد كه خیلی زود به جایگاه متعالی سیاسی در كشور دست یازید؛ پیروزمندانه اقتدار و رفعت مقامی را كه ذاتا اختصاص به بزرگان خاندان سلطنتی از جمله شاهزاده ' محمد بن نایف ' ولیعهد اختصاص داشت را قبضه كرده است .
طبیعی است كه رقبای او در خاندان سلطنتی كه آرزومندند در جایگاه پدر سالخورده نایب ولیعهد بنشینند،تلاش كنند به نحوی تمام ابتكار عمل های شاهزاده 'محمد بن سلمان' را تباه كنند .
مانع دیگر این است كه معلوم نیست آیا پادشاهی آل سعود با حاكمیت مطلقه استبدادی اش این قابلیت را دارد كه یك سیستم نظارتی و ساختاری قانونی برای بخش خصوصی بزرگ كشور ایجاد كند یا خیر.
تجارت بین الملل مشتاق است بداند آیا قوانین عربستان روشن و شفاف است و دعواهای تجاری امكان آن را دارد كه بر رویه قانونی حل و فصل شود یا نه .
اكثر صاحبان تجارت و سرمایه مایل نیستند در كشوری سرمایه گذاری و تجارت كنند كه وهابیون بر تمام شئونات دینی و زندگی عادی مردم احاطه دارند و همه مخالفان نظام حاكم را از دم تیغ می گذرانند و اعدام می كنند.
نیویورك تایمز در انتها نتیجه گیری می كند: با این اوصاف ,به نظر می رسد این طرح یك ابتكار عمل است .در كشوری كه زنان در آن شهروند درجه دو حساب می شوند و شیعیان در قوانین محسوب نمی شوند و كارگران خارجی هیچ جایگاهی در جامعه و هیچ حق و حقوق اجتماعی ندارند ؛ اگر این اصلاحات انجام شود، قرار است زنان در این طرح عظیم از فرصت هایی برابر بهره مند شوند و مشاركت آنها در ورزش تشویق می شود , ضمن آنكه بستری فراهم می شود تا به خارجی ها هم كارت سبز اهدا شود . البته این برنامه اقتصادی هرگز حقوق بنیادین و آزادی های همه مردم را به رسمیت نمی شناسد، بلكه نوید می دهد كه فرهنگ و تفریحات جزء لاینفك یك جامعه سالم است .به نظر می رسد كه شاهزاده محمد به این شعور رسیده است كه اگر كشور ناكارآمد او طالب آینده ای بهتر است ؛ به این تغییرات احتیاج دارد و این كمترین شرط اولیه كار است.
منبع: ایرنا
