جناح های سیاسی انگیزه کمتری برای انتخابات دارند

انتخابات مرحله دوم در 21 استان و برای 69 کرسی باقیمانده مجلس شورای اسلامی دوره دهم سه روز دیگر برگزار خواهد شد. این تعداد کرسی نمایندگی، نشان از اهمیت دور دوم انتخابات دارد.

به گزارش «تابناک»، دو جناح اصولگرا و اصلاح‌طلب درصدد هستند با حضور حداکثری خود، تا جایی که می‌توانند نتایج انتخابات را به نفع خود کنند. این مرحله از انتخابات، رقم زننده بسیاری از مناسبات سیاسی در کشور خواهد بود و به ‌نوعی مرحله دوم سرنوشت اکثریت و حتی رئیس مجلس آینده و هیأت‌رئیسه را مشخص خواهد کرد.

بنا بر این گزارش، پس از انتخابات هفتم اسفندماه، تقریباً هر دو جناح سیاسی کشور، ادعای پیروزی در انتخابات را داشتند. اصلاح‌طلبان با استناد به نتایج انتخابات در تهران و برخی کلان‌شهرها بر این باور بودند که توانسته‌اند اکثریت مجلس را به دست آورند. اصولگراها نیز با استناد به پیروزی‌های خود در شهرهای کوچک‌تر، ادعای اکثریت متعلق را دارند.

اما با توجه به نتایج هفتم اسفند گذشته، بر خلاف دوره‌های قبل که تقریباً یکی از جناح‌های کشور اکثریت مجلس را در دست داشته است، این بار افراد مستقل بیشتری به مجلس راه ‌یافته‌اند؛ بنابراین، اگر فراکسیون اکثریتی هم با این وضعیت در مجلس شکل گیرد، شکنندگی بیشتری خواهد داشت.

با این ‌حال، دو اردوگاه سیاسی کشور برای اینکه بتوانند اکثریت خود را تثبیت کنند، نیاز به دور دوم انتخابات دارند. به همین دلیل است که با نزدیک شدن به زمان برگزاری دور دوم انتخابات، بار دیگر تکاپوهای انتخاباتی خود را بیشتر کرده‌اند.

بزرگان هر دو جناح نیز به اهمیت دور دوم انتخابات واقف هستند، به گونه ای ‌که محمدرضا باهنر، نایب‌رئیس مجلس نهم، پیروزی اصلاح‌طلبان یا اصولگرایان را منوط به نتایج دور دوم انتخابات و ترکیب هیأت‌رئیسه مجلس دهم می‌داند. حداد عادل، سخنگوی ائتلاف بزرگ اصولگریان نیز با تأیید سخنان باهنر همه‌ چیز را منوط به دور دوم دانسته است.

محمدرضا عارف نیز در باب اهمیت این انتخابات بیان داشته است، اگر جریان اصلاحات بخواهد موفق شود، باید ۶۰ درصد از ۶۹ کرسی در مرحله دوم انتخابات مجلس را از آن خود کند؛ بنابراین، اهمیت و تأثیرگذاری دور دوم انتخابات برای هر دو جناح کشور می‌تواند آینده اکثریت مجلس را رقم بزند.

در همین راستا، در روزهای گذشته و با شروع زمان تبلیغات انتخاباتی اصلاح‌طلبان، لیست جدید نامزدهای خود را اعلام کردند. اصولگرایان نیز از روز گذشته تلاش خود را بیشتر کرده‌اند؛ اما این گروه اعلام کرده‌اند که لیست خود را برای این دور تغییر نداده‌اند و همچنان از لیست قبلی حمایت خواهند کرد.

اما نکته‌ این است که انتخابات مجلس در دور دوم بیشتر مربوط به حوزه‌های تک نماینده است. در این حوزه‌ها اکثر مردم بنا به ویژگی‌ها و شناخت فردی که از کاندیداها دارند رأی می‌دهند و  چون معمولاً مؤلفه‌های خاص خودشان را دارند، چندان قابل پیش‌بینی نیستند.

بنابراین چیزی به‌ عنوان لیست دیگر مطرح نیست و فهرست‌های انتخاباتی کارایی چندانی در تعیین نماینده‌ها برای دور دوم را نخواهند داشت؛ بنابراین، مؤلفه جناح‌بندی سیاسی در مراکز استان‌ها و تهران را نمی‌توان به حوزه‌های تک‌نفری تعمیم داد. در برخی حوزه‌ها رقابت بین دو نفر است که اتفاقاً اختلاف دیدگاه اندکی نیز با یکدیگر دارند، لذا مردم در این حوزه‌ها بیشتر روی ویژگی‌های منفی و مثبت افراد تصمیم‌گیری خواهند کرد.

از سوی دیگر، تجربه سال‌های گذشته و انتخابات در دوره‌های قبلی، نشان می‌دهد که معمولاً در دور دوم انتخابات مشارکت به ‌طور معنی‌داری کاهش می‌یابد و افراد کمتری در آن شرکت می‌کنند.

البته این موضوع از نگاه دو جناح کمی متفاوت است. اصلاح‌طلب‌ها به مشارکت بیشتری نیازمند هستند، و برای اینکه بتوانند آرای بیشتری را کسب کنند، نیازمند جذب آرای خاکستری هستند؛ بنابراین، طبیعی به نظر می‌رسد که جریان اصلاح‌طلب برای به دست آوردن بیشتر آرا، سعی در بالا بردن مشارکت مردم کند و زمانی جریان اصلاح‌طلب موفق می‌شود که بتواند تعداد شرکت‌کنندگان را افزایش دهد. اصلاح‌طلبان باید حجم بالایی از شرکت‌کنندگان را پای صندوق‌های رأی بیاورد.

اما از آنجا‌ که فعالیت اصولگرایان در این دوره از انتخابات نسبت و اصلاح‌طلب‌ها کمتر شده است، دو تحلیل وجود دارد؛ نخست اینکه اصولگرایان به دلیل شکستی که در دور اول در شهرهای بزرگ خورده‌اند، به ‌کل روحیه خود را از دست‌ داده‌اند و امیدی به پیروزی در دور بعد ندارند.

از طرف دیگر جناح اصولگرا به ‌واسطه رأی سنتی خود تمایل زیادی برای بالا بردن میزان مشارکت ندارد، و از آنجایی‌ که به‌ صورت طبیعی میزان مشارکت در دور دوم کمتر است کفه ترازو را به نفع خود سنگین‌تر می‌بینند، شاید همین موضوع باعث شده تا تلاش خود را کمتر کنند، البته منتقدان این نوع تفکر بر این باورند که این تفکر همان تفکری است که باعث شکست اصولگراها در دور اول شده است.

حال باید منتظر ماند و دید، مردم استان‌هایی که باید در انتخابات دور دوم شرکت ‌کنند، ترجیحشان به کدام گروه بیشتر است، آیا مطابق انتخابات گذشته مردم ترجیح می‌دهند که نماینده‌ای همراه دولت را وارد مجلس کنند یا در این دوره تجربه جدیدی را رقم خواهند زد.