روزنامه کسب و کار ومالیات بر مسکن

بحثی که این روزها درباره ادامه‌دار شدن رکود در بازار مطرح می‌شود، موضوع مالیات بر خانه‌های خالی و آثار آن بر بازار این کالای مهم سرمایه‌ای را کانون توجه کارشناسان و مردم کرده است.
اگرچه مالیات بر خانه‌های خالی به عنوان یک ابزار متعادل‌کننده بازار در بسیاری از کشورهای جهان روشی مقبول محسوب می‌شود اما به باور من نمی‌توان این نسخه را برای بازار مسکن تمام کشورها و از جمله ایران شفابخش دانست.
 اگر هدف از مالیات بر خانه‌های خالی این باشد که ورود نقدینگی به بازار مسکن تحت کنترل درآید و از معاملات سوداگرانه و واسطه‌گری‌هایی که به افزایش قیمت بی‌رویه منتهی می‌گردد جلوگیری شود، شرایط بازار مسکن کشورمان در حال حاضر به گونه‌ای نیست که بخواهیم بر مسیر ورود نقدینگی به این بازار مانع جدیدی ایجاد کنیم چرا که این روزها نقدینگی از بخش مسکن گریزان است.هم بخش ساخت و‌ساز و هم خرید و فروش با رکود مواجه‌اند و بازار مسکن به گواهی فعالان و کارشناسان، دوران کم سابقه‌ای از رکود را سپری می‌کند. گرچه علائمی از تحرک بازار به چشم می‌خورد اما نمی‌توان افزایش اندک معاملات را دلیل قطعی بر پایان رکود تلقی کرد. وزیر راه و شهرسازی، پیشنهاد افزایش سقف تسهیلات مسکن را ارائه کرده و وام خریدخانه اولی‌ها به 160 میلیون تومان افزایش داشته است که به روشنی کمبود نقدینگی در این بازار را نشان می‌دهد و منطقی نیست در حالی که خواستار ورود نقدینگی به بازار هستیم با مالیات، ورود نقدینگی به بازار را محدود کنیم.  موافقان مالیات بر خانه‌های خالی استدلال می‌کنند که این مالیات فقط ثروتی را هدف می‌گیرد که حاصل تورم اقتصادی در بخش مسکن است حال آنکه اگر قرار باشد برای رونق بخشیدن به بازار فقط به تقاضای واقعی نظر داشته باشیم و تقاضای سرمایه‌ای را نادیده بگیریم این بازار رونق نمی‌گیرد. نظر کارشناسان در موارد مختلف مثل افزایش یا ثابت ماندن سقف تسهیلات یا ورود و عدم ورود دولت به بحث ساخت مسکن با هم متفاوت است اما همه بر این نکته اتفاق نظر دارند که قدرت خرید متقاضیان واقعی در حال حاضر با قیمت ملک تناسبی ندارد پس چگونه است که انتظار داریم افرادی که توان خرید مسکن ندارند بازار را از رکود خارج کنند؟
 نکته دیگر اینکه سیاست‌های مالیاتی باید در مواردی به اجرا درآید که اقتصاد کشور حالت رکودی نداشته باشد و در زمان فعلی با اینکه پیشنهاد مالیات بر خانه‌های خالی اثر بازدارنده واقعی بر معاملات نمی‌گذارد اما اثر روانی آن غیر قابل انکار است. مشکل اصلی بازار مسکن در حال حاضر مهار تقاضاهای سرمایه‌ای نیست بلکه عدم تعادل عرضه و تقاضای موثر است و متولیان و کارشناسان باید به دنبال راهکارهای حمایت از عرضه و تقویت تقاضای موثر باشند در غیر این صورت با ابزارهای مالیاتی به سراغ بازار مسکن رفتن چیزی شبیه از چاله درآمدن و به چاه افتادن است. مالیات بر خانه‌های خالی را نمی‌توان به کلی مردود دانست اما وضع این مالیات نیازمند کارشناسی بیشتر است و تا آثار آن به‌طور کامل بررسی و تحلیل نشده، نباید آن را به صورت یک راهکار مثبت و موثر برای خروج از رکود مطرح کرد.