اگر تاریخ فوتبال ایران را بررسی کنیم، شاید حتی یک مورد را هم پیدا نکنیم که در آن مجموعهای با نام «کمیته فنی» نقش مهم و مؤثری داشته باشد. چه در فدراسیون فوتبال و چه در رده باشگاهی! مثال مهم و واضحش علی پروین در پرسپولیس اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود است که هر بار مدیر فنی یا چیزی شبیه به این شد همه به چشم آلترناتیو مربی خارجی تیم به او نگاه میکردند که بعد از چند نتیجه ضعیف جای او را روی نیمکت پرسپولیس بگیرد. در تیم ملی هم اوضاع از این بدتر بود. اگر در باشگاههای بزرگ مسئولان کمیته فنی نیمنگاهی به نیمکت داشتند در تیم ملی این پست همیشه در کلیشهایترین حالت خود تعریف میشد.
به گزارش «تابناک»، مرتضی محصص که چندین و چند سال است بعد از تشکیل کمیته فنی فدراسیون فوتبال، اتوماتیکوار بر صندلی ریاست آن مینشیند، روز گذشته از تشکیل جلسه سه ماهه اعضای کمیته فنی و توسعه فدراسیون فوتبال خبر داد و اعلام کرد، تنها احکام اعضای این کمیته به زودی صادر خواهد شد، وگرنه آنها کار خود را از سه ماه پیش آغاز کرده اند. اینکه البته کار آنها دقیقا چه بوده هنوز مشخص نیست اما از رویکرد فدراسیون فوتبال به این کمیته در تاریخ میتوان نتیجه گرفت که این کمیته در فرمالیتهترین حالت ممکن قرار دارد. بر خلاف جریان حرفهای فوتبال که کمیتههای فنی در فدراسیونهای مختلف در جایگاه حساس و استراتژیکی قرار دارند و نقش اتاق فکر و مغز متفکر و طراح فوتبال آن کشور را تشکیل میدهند در ایران بنا به شرایط خاص حاکم بر مدیریت آن، این کمیته هیچ گاه مهم و تأثیرگذار نبوده و تنها برای پر کردن یکی از جعبههای نمودار ساختار سازمانی فدراسیون تشکیل شده است.
نگاهی به اتفاقات یک دهه فوتبال ایران و تغییر و تحولات مهم آن نشان میدهد، این کمیته علیرغم اسم دهنپرکنش، هیچ نقش مهم و تأثیرگذاری در تصمیمات فوتبال ایران نداشته و همیشه تصمیمات در جای دیگری گرفته میشده است. در فوتبالی که یک رئیسجمهور شخصا برای تغییر سرمربی تیم ملی تصمیم میگیرد، دیگر چه جایگاهی برای کمیته فنی و اعضایش؟
با اعلام اسامی اعضای کمیته فنی فدراسیون فوتبال، این کمیته با ترکیبی تازه کارش را آغاز خواهد کرد. طی احکامی جداگانه چهرههایی مثل محمد احسانی، جلال طالبی، فریدون معینی، محمود یاوری و محمد خبیری به عنوان اعضای این کمیته منصوب شدند و فرهاد مجیدی ستاره سابق فوتبال ایران به دلیل عدم شرکت در جلسات از جمع اعضا کنار گذاشته شد. دلیل حذف مهاجم پیشین تیم ملی فوتبال و کاپیتان استقلال تنها یک مسأله بوده و آن هم غیبتهای طولانیمدت مجیدی است. وی که در حال حاضر کلاسهای مربیگریاش را در خارج از کشور دنبال میکند، به دلیل حضور در این کلاسها در جلسات کمیته فنی و توسعه غیبت داشت تا به این ترتیب نامش از بین اعضای اصلی کمیته یادشده حذف شود. مجیدی در صورتی که کلاسهای مربیگری را پشت سر بگذارد و به ایران بازگردد، با درخواست رئیس کمیته فنیوتوسعه میتواند در جلسات حاضر شود و تجربیاتش را در اختیار اعضای کمیته فنی بگذارد.
با وجود این ترکیب سایر اعضا چندان امیدوارکننده نیست. ترکیبی با چند عضو مسن که بیش و کم سابقه نسبتا قابل قبولی در فوتبال ایران دارند. جلال طالبی و محمود یاوری سابقه سرمربیگری تیم ملی را دارند و خبیری سالها عضو ایرانی کمیتههای مختلف AFC بوده است. فریدون معینی نیز که دیگر عضو این کمیته است، بازیکن سابق پرسپولیس و مربی سابق فوتبال ایران بوده است. در بین اسامی نام محمد احسانی نیز جلب نظر میکند؛ چهرهای که با وجود آنکه سابقه روشنی در فوتبال ندارد، از اعضای کارآمد کمیتههای مختلف فدراسیون فوتبال در دوره کفاشیان بوده است.
مهمترین نکته در مورد این کمیته، متوسط سنی بالای اعضای آن است. محمد احسانی، جلال طالبی، فریدون معینی، محمود یاوری و محمد خبیری که به عنوان اعضای این کمیته منصوب شدهاند، همگی بالای 60 سال دارند. جلال طالبی که در امریکا اقامت دارد، 73 ساله است و در جام جهانی 1998 سرمربی تیم ملی ایران بود. محمود یاوری که در دهه 1360 نیز در کمیته فنی فدراسیون فوتبال حضور داشت، 76 ساله است. فریدون معینی دیگر عضو کمیته فنی متولد 1325 است و 69 سال دارد. احسانی و خبیری دو عضو دیگر کمیته فنی نیز فاصله سنی چندانی با طالبی و یاوری و معینی ندارند. به این ترتیب فدراسیون فوتبال حالا یک کمیته فنی مسن دارد که با میانگین سنی بالای 65 سال قرار است به فوتبال ایران کمک کند؛ کمیتهای که در آن جایی برای جوانان نیست. در حالی این نکته جلب توجه میکند که فرهاد مجیدی به دلیل شرکت نکردن در جلسات کمیته فنی، از این جمع کنار گذاشته شده تا تنها عضو جوان کمیته فنی هم از این کمیته خارج شود. پیش از مجیدی هم هومن افاضلی یکی از جوانهای کمیته فنی بود که او نیز مدتی است کمیته فنی را ترک کرده است.
نکته مهم اما اینجاست که با توجه به سابقه طولانی مدیریت فوتبال ایران و واضح و مبرهن بودن اینکه کمیته فنی هیچ جایگاه مهمی در فوتبال ما ندارد، چرا برخی مدیران و مربیان بزرگ و پا به سن گذاشته ایران حاضر به همکاری و حضور در این کمیته میشوند؟ مربیان و مدیرانی که همهشان هم از میان افراد پا به سن گذاشته و البته محافظهکاری انتخاب میشوند که خدایی ناکرده برای فدراسیون مشکلاتی ایجاد نکنند. آدم فرهیخته و فوتبالشناسی مثل محصص یا جلال طالبی چرا راضی میشوند تا در کمیتهای تشریفاتی فعالیت کنند؟