جوابیه موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی به یک خبر

در پی درج خبری با عنوان «جذب ارز به نرخ فروش «قانونی» میراث محیط زیست!»، موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی توضیحاتی ارسال کرده که وفق قانون مطبوعات عینا درج می‌گردد.

به گزارش «تابناک»، در این جوابیه که به امضای مصطفی بابایی، رئیس اداره روابط عمومی این موسسه رسیده، آمده است:

با عنایت به اهتمام موسسه رازی به مسائل زیست محیطی، در حال حاضر بیشترین میزان سم گیری از مارها توسط کارشناسان مربوطه، در زیستگاه طبیعی این جانوران انجام می گیرد و پس از سم گیری در همان محل مارها رهاسازی می شوند. درصد کمی از سم گیری نیز در بخش جانوران سمی موسسه رازی انجام می شود که مارهای نمونه گیری شده پس از قرنطینه یک ماهه و انجام انواع تست های سلامت و بیماری ها (جهت رصد و تشخیص احتمالی بیماری های جانوران سمی در مناطق مختلف کشور) یک مرتبه سم گیری شده و سپس با راهنمایی و نظارت کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست به طبیعت بازگردانده می شوند.

ذکر این نکته ضروری است که سم تولیدی مارهای تولید مثل شده در محیط غیر طبیعی طبق دستورالعمل های سازمان بهداشت جهانی فاقد ویژگی های لازم جهت تولید پادزهر می باشد و به همین دلیل مارها پس از یک مرتبه سم گیری به منظور تهیه پادزهر  به آغوش طبیعت بازمی گردند. بنابراین پرورش آنها در اسارت، فاقد هر گونه منطق علمی می باشد که چنین نکته ای هم در تفاهم نامه فی مابین موسسه رازی و سازمان حفاظت محیط زیست ذکر نشده است.

تفاهم نامه مذکور به همت و پیش قدمی موسسه رازی با تفکر ارزشمندی این گنجینه طبیعی کشور جهت استفاده از تجربیات و اطلاعات سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه های مختلف از جمله رهاسازی اصولی این جانوران در مناطق مناسب با همکاری و نظارت کارشناسان ادارات حیات و تنوع زیستی و موزه و ذخایر ژنتیکی این سازمان بوده است.

در ضمن طبق دستور العمل های سازمان بهداشت جهانی، بی ضررترین و مرسوم ترین روش سم گیری، تحریک فیزیکی ملایم کیسه های زهر می باشد (مشابه سازی خروج زهر در حالت طبیعی ِگزش مار) و موسسه رازی نیز از همین روش بی ضرر که اکنون در پیشرفته ترین مراکز جهانی نیز انجام می شود، جهت استحصال سم استفاده می نماید.

نویسنده در بخشی از این مطلب از صادرات سرم های درمانی موسسه رازی به کشور عراق و چند کشور دیگر سخن گفته است؛ این در حالیست که اولویت این موسسه نجات جان هزاران هموطن عزیز از خطر مرگ حتمی در اثر گزش این جانوران می باشد و صدور تعداد محدودی از آمپول های مارگزیدگی به کشور عراق به جهت آمادگی استفاده در مراسم های مختلف از جمله بزرگترین همایش انسانی در اربعین حسینی است.

در جایی دیگر، به کاهش شدید جمعیت مارهای کشور اشاره شده است. پیش از پاسخ به این مطلب باید نکته ای را به نگارنده محترم یادآور شد که هر اظهار نظری باید رسمی باشد و مباحث را باید به صورت متقن و علمی پیش برد. لذا در حال حاضر هیچ گزارش رسمی دال بر کاهش جمعیت مارها در کشور وجود ندارد. علاوه بر این، وزارت محترم بهداشت و درمان و آموزش پزشکی به عنوان سفارش دهنده میزان مورد نیاز سرم های ضد مار گزیدگی در کشور، هر ساله آمار نیاز خود را بر اساس آمار سالانه گزش در کشور اعلام می نماید که به عنوان نمونه سفارش سال 93 نسبت به سال 92، افزایشی حدود 50 درصد داشته است که این نکته خود به روشنی رشد میزان جمعیت این جانوران را با توجه به افزایش میزان گزش در کشور نشان می دهد.

از سویی، بر اساس گزارش وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ایران پس از کشور مکزیک بیشترین آمار گزش را در جهان به خود اختصاص داده است؛ بنابراین با این وجود، کاهش مرگ و میر در کشور تنها در سایه تلاش محققان و دانشمندان موسسه رازی و کیفیت ممتاز سرم های درمانی این موسسه به دست آمده است.

موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی به عنوان یکی از بزرگترین افتخارات علمی کشور، تنها مرکزی است که با داشتن بخش خاص جانوران سمی با سابقه بیش از نیم قرن، بیش از هر مرکز دیگری به اهمیت حفظ حیات گونه های جانوری واقف است و تلاش محققان این مرکز علمی، برای بقای نسل جانوری است که سلامت هر یک به صورت چرخه ای زنجیر وار به هم متصل است. تالیف ده ها کتاب در زمینه جانوران سمی در کشور، مطالعه و طبقه بندی پراکندگی و گونه های جانوران سمی کشور و خدمت دانشمندان طراز اول جهان همچون دکتر لطیفی در بخش جانوران سمی موسسه رازی خود اثبات کننده این مدعی است.

 نکته مهم دیگر اینکه، در موسسه رازی، سم گیری از مارها تنها از گونه های با فراوانی بالا و آمار گزش قابل ملاحظه در کشور انجام می شود و با وجود اینکه موسسه رازی متولی اصلی این موضوع نیست، اما برای جلوگیری از انقراض گونه های کمیاب، اقدام به ایجاد بانک ذخایر ژنتیکی این جانوران نموده است.

این موسسه همواره با سازمان حفاظت محیط زیست نیز برای حفاظت از حیات وحش در ارتباطی تنگاتنگ بوده و از هیچ تلاشی برای کمک به حفظ اکوسیستم کشور دریغ نکرده و نخواهد کرد.

 جالب تر اینکه نویسنده محترم در پایان مطلب پر ابهام خود، برای موسسه رازی نسخه پیچیده و این موسسه را به تغییر رویکرد و "ورود به عرصه هایی همچون تولید واکسن بیماری طاعون دام های کوچک" دعوت کرده است؛ غافل از اینکه پایه و اساس شکل گیری موسسه رازی که امروز مرز 90 سالگی را پشت سر گذاشته، مبارزه با بیماری طاعون بوده و تنها تولید و تامین کننده واکسن طاعون نشخوارکنندگان کوچک در کشورمان، همین موسسه است.

امید است هر آنکه خود را دلسوز حیات وحش و محیط زیست می داند و نگران به خطر افتادن حیات گونه های جانوری است، در تحلیل های خود جانب انصاف را رعایت کرده و تلاش و مجاهدت 90 ساله محققان عزیز کشورمان در این موسسه علمی و تحقیقاتی و دیگر مراکز ارزشمند را نادیده نگیرد.