انتشار فرمان محرمانه ملک سلمان پادشاه سعودی نشان میدهد که همزمان با نصف شدن قیمت نفت، پادشاهی سعودی اقدامات ریاضتی بیسابقهای را در دستور کار قرار داده است.
به گزارش «تابناک» و به نقل از گاردین، مطابق اسناد افشا شده، دولت سعودی خرید خودرو و لوازم خانگی توسط نهادهای رسمی را ممنوع کرده و بودجه مسافرت و همچنین اقدامات زیربنایی را به شدت کاهش داده است زیرا دولت با توجه به کاهش قیمت نفت با شدیدترین بحران مالی خود در سالهای اخیر مواجه شده است.
فرمان پادشاه سعودی که خطاب به وزیر اقتصاد این کشور صادر شده است در بر گیرنده جزئیات اقدامات ریاضتی در همه وزارتخانههای دولتی است. اقتصاد عربستان تحت فشار شدید کاهش قیمت نفت قرار دارد که منجر به کسری بودجهای برابر با 20 درصد تولید ناخالص ملی در سال 2015 شده است.
متن افشا شده که دارای برچسبهای خیلی محرمانه و بسیار فوری است، در 14 ذیالحجه 1436 برابر با 28 سپتامبر نوشته شده است و دستورهای قاطعی درباره محدود شدن هر پروژه جدید، توقف خرید خودرو وسایل منزل و امکانات، تعلیق همه انتصابات و ارتقاهای اداری، توقف پرداخت خسارت برای املاک و توقف قراردادهای اجاره است.
میزان هزینهکرد از بودجه موجود در سه ماهه آخر سال جاری، بیش از 25 درصد مقدار کلی تعیین شده ممنوع شده و میزان هزینههای مسافرت و دیگر هزینهها نباید از 15 درصد مقدار تعیین شده فراتر برود. همچنین مقرر شده است که درآمدهای نفتی به سرعت به خزانه واریز شود.
نصف شدن قیمت نفت با جنگ پرهزینه سعودی در یمن همراه شده و ملک سلمان نیز در زمانی که جانشین برادر خود به عنوان پادشاه سعودی شد، ولخرجیهای زیادی کرده است.
دیوید باتر از متخصصان حوزه عربستان در اندیشکده چتم هاوس گفته است که تصمیم ملک سلمان در پرداخت پاداشی برابر با یک ماه حقوق به همه کارکنان دولت، به کسری بودجه دامن زده و جنگ یمن نیز هزینههای دولت را بسیار افزایش داده است؛ هرچند هنوز روشن نیست، آیا سعودیها، هزینههای این جنگ را وارد حسابهای رسمی خود خواهند کرد یا خیر.
به نوشته گاردین، محتوای یک یادداشت دیگر منتشره از اسناد وزارت اقتصاد سعودی نشان میدهد که احتمال میرود بسیاری از کارکنان دولت حقوق خود برای یک ماه و نیم آخر سال جاری میلادی را دریافت نکنند. طبق یک گزارش رسمی سال گذشته، 1.3 میلیون تن برابر با 12 درصد از شاغلان در عربستان، در بخش دولتی مشغول به کار هستند که 38.7 درصد آنان را هم زنان تشکیل میدهند.
استفن هرتوگ، استاد مدرسه اقتصاد لندن، اسناد منتشره را زنگ بیدارباش دانسته است. به گفته وی، سعودیها در پاسخی تند به وضعیت مالی خود، همه بودجههایش را هدف برنامه ریاضتی قرار داده، ولی اقدامات بعدی هدفمندتر خواهد بود.
به گفته وی، با اینکه سعودیها فعلا نگران پایان یافتن منابع مالی خود نیستند، مسأله مهم این است که در حال حاضر، هزینههای آنها بسیار بیشتر از درآمدهای آنها شده است. در آینده دولت سعودی مجبور خواهد شد، اقدامات سختتری با طراحی دقیقتر در دستور کار قرار دهد و تصمیمات مهمتری باید درباره اصلاح قیمتهای برق و سوخت و همچنین اصلاح بخش عمومی اقتصاد و حقوق و مزایای کارکنان دولت اتخاذ شود. این تصمیمات پیچیدهتر هستند و بعید است دولت سعودی بتواند آن را به سرعت اجرایی کند.
افشای این اسناد به طور گسترده مورد توجه کارکنان دولت سعودی قرار گرفته و آنها در حال بررسی تأثیر آن بر زندگی خود هستند.
به گفته هرتوگ، اوجگیری قیمت نفت در سال های گذشته، باعث ایجاد این احساس در میان سعودیها شده بود که منابع مالی بیپایانی دارند و به همین سبب، میزان هزینهها اغلب 15 درصد بیشتر از ارقام مقرر در بودجه بوده است. عربستان به غیر از منابع نفتی، منبع درآمدی قابل توجهی ندارد. درآمدهای مالیاتی محدود است و مالیات بر ارزش افزوده هنوز وضع نشده است. یارانههای زیادی پرداخت میشود و دستگاههای دولتی حجیم شده و دستمزدها از کنترل خارج شده است.