فاجعه منا و ضرورت اتخاذ ابتکاری بین المللی

جداي از جنايات آل سعود در يمن، اقدام آنها در سازماندهي و تجهيز انواع گروهها و حرکتهاي تروريستي منتج به کاهش ضريب امنيت منطقه خاورميانه اروپا و دنياي غرب، مداخله در امور داخلي کشورهاي همسايه و مسائلي از اين قبيل که ترجمان رقابت جدي آل سعود با رژيم صهيونيستي در برهم زدن نظم و امنيت بين المللي بوده و در جاي خود قابل نقد و پيگيري است، واقعه هولناک صحراي منا با توجه به ابعاد هولناک انساني قضيه و کشته و زخمي شدن بيش از سه هزار انسان (برابر با کشته شدگان حادثه 11 سپتامبر در نيويورک) غيرقابل اغماض و شايان توجه در عرصه بين المللي است.

نگارنده ضمن يادآوري روال ثابت حقوق بين الملل از 66 سال گذشته (شکل گيري کنوانسيونهاي چهارگانه ژنو) يعني تلاش در مسير ارتقاء کرامت انسان و حقوق بشر و طبعاً مستثني نبودن فاجعه انساني منا از اين قاعده عرفي، توجه خوانندگان محترم را به نکات زير جلب مي نمايد.

1-    کليه زوار فارغ از مليت و جنسيت، به امر خدا و اطاعت از آيات قران کريم به سرزمين وحي مهاجرت نموده و مي نمايند. آيات الهي فوق 1200 سال قبل از کودتاي حجاز و روي کار آمدن آل سعود نازل شده و طبيعتاً تکليف مسلمانان جهان به اطاعت از آن ربطي به هويت آل سعود نداشته و تا برپايي قيامت ادامه خواهد يافت. (ضرورت جدي پيگيري موضوع و امکان وقوع اتفاقات مشابه در آينده)

2-    نقش آل سعود چه عمداً چه سهواً در هدايت ميليوني زائرين در کريدورهاي مرگ قطعي بوده و ادبيات سخيفي چون مقصر بودن زائرين آفريقايي و يا ادبيات احمقانه اي چون قضا و قدر و اعتقاد برخي زوار به خودکشي در مسير منا، صورت مساله را پاک ننموده و تنها موجبات تمسخر جامعه مسلمانان از سوي ساير اديان و مليتها را فراهم خواهد آورد.

3-    عدم پذيرش نيروهاي امدادي ساير کشورها براي کمک به بازماندگان آنهم تنها دقايقي بعد از وقوع حادثه بعنوان معمايي بزرگ و شايد مرتبط با علل اوليه وقوع حادثه، طيف جديدي از مسئوليتهاي بين المللي را متوجه دولت عربستان مي نمايد. رويه اي که 180 درجه با عملکرد جامعه بين الملل و ساير کشورها مثلاً به هنگام وقوع حوادث غيرمترقبه اي چون زلزله و سيل منافات دارد.

4-    اخبار متعدد منتشره دال بر عزل بسياري از مقامات حج و امنيتي سعودي چه صوري و چه واقعي دليل متقني دال بر تصادفي نبودن حادثه و قطعيت وقوع جرم حتي از منظر آل سعود داشته فلذا بر اساس اسناد متعدد حقوقي منجمله بند هاي 2 و 3 ماده 58 و مفاد ماده 46 مسئوليت بين المللي دولت موضوع قابل پيگيري است.

5-    در اين ميان سازمان ملل متحد بر اساس وظايف خود خصوصاً حرکت در مسير ارتقاء هويت و کرامت ابناء بشر موظف به بررسي فاجعه انساني منا مي باشد. اعزام تيم حقيقت ياب با مشارکت کشورهاي حادثه ديده امري ضروري بوده و ضمن مسبوق به سابقه بودن، موجب ارتقاء وجه سازمان فوق و شخص دبيرکل خصوصاً نزد کشورهاي مسلمان خواهد شد.

6-    عدم واکنش جدي و فقدان پوشش تبليغاتي اين فاجعه از سوي رسانه هاي غربي و عربي هرگز بعنوان امتياز و کار حرفه اي در حوزه رسانه در پرونده آنها ثبت نشده و تا ابد در اذهان هزاران خانواده داغدار و ميليونها انسان آزاده خواه باقي خواهد ماند. (در هر زمان چرايي سکوت فوق قابل طرح و بعنوان نقطه ضعف آنها قابل پيگيري است)

7-    با توجه به لازم و ملزوم بودن حرمت زوار خانه خدا با حرمت مکه مکرمه و مدينه منوره طبعاً يدک کشيدن عنوان  ً خادم الحرمين الشريفين ً  مستلزم محترم شمردن حقوق زوار از لحظه صدور رواديد تا ترک خاک عربستان است. واقعيتي که با وضعيت پيش آمده خصوصاً نحوه بروز حادثه، نحوه جمع آوري پيکرهاي مطهر زوار خانه خدا و نگهداري آنها در سردخانه هاي سعودي در تناقض آشکار است.

8-    عليرغم شقاوت دولتمردان سعودي که بر خلاف نصايح قران کريم، سنت رسول خدا (ص) و عرف بين الملل حتي زحمت ابراز يک تاسف و يا عذرخواهي ساده را به خود نداده اند، به دليل امکان تکرار آن در آينده و ضرورت حرکت در مسير شکل گيري سازوکاري بين المللي - جامع الاطراف و مدبرانه براي مديريت حج، امروز سازماندهي تشکلي بين المللي و مردم نهاد به پشتوانه خانواده هاي کليه قربانيان فاجعه منا و سقوط جرثقيل از همه مليتها ( بيش از 20 کشور ) ضرورتي اجتناب ناپذير مي نمايد.

* تحليلگر مسائل حقوقي و بين المللي