راهبردهای بازنگری شده اوباما در قبال ایران
نشریه آمریکایی «پولیتیکو» چهارم مهرماه در گزارشی به تشریح پشت پرده دستورالعمل های اجرایی «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا، در حوزه دیپلماسی با جمهوری اسلامی ایران پرداخت.
نشریه آمریکایی «پولیتیکو» چهارم مهرماه در گزارشی به تشریح پشت پرده دستورالعمل های اجرایی «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا، در حوزه دیپلماسی با جمهوری اسلامی ایران پرداخت.
به گزارش آنا، نشریه پولیتیکو گزارش خود را با اشاره به تلاش های هیات آمریکایی طی گفت‌و‌گوهای هسته‌ای آغاز کرد و نوشت: آنان به دو سوی اقیانوس اطلس 69 سفر داشتند و تقریبا همه آنان دست‌کم یک بار جشن تولد خود را دور از خانواده برگزار کردند.
پولیتیکو هر یک از اعضای تیم هسته‌ای آمریکا را به یکی از ستارگان هالیوود تشبیه کرد و «جان کری» وزیر امورخارجه آمریکا، را «تد دانسون» خواند و «ارنست مونیز» وزیر انرژی، را «خاویر باردم». «وندی شرمن» مذاکره‌کننده ارشد هیات آمریکایی، نیز به «مریل استریپ» مانند شد.
به نوشته این نشریه، بینی شکسته شرمن پس از برخورد با شیشه در وین تا پای شکسته کری پس از درهم شکسته شدن دوچرخه او می‌توانست عواملی برای ناامیدی و پریشانی باشد و تیم آمریکایی بیش از دو سال درباره دستیابی به معادله در شک و تردید بود.
نشریه آمریکایی نوشت: آخرین هفته برخلاف همه احتمال ها، توافقی روی داد که حتی اوباما درباره آن شک داشت. تا روزهای پایانی مذاکرات، همه در وین گرد آمده بودند تا از روی مانع نهایی در واشنگتن بگذرند.
«با وجود کارزار تابستانه کمیته امور عمومی آمریکا و اسرائیل (آیپک) که به‌خوبی تامین مالی شده بود، مخالفان نتوانستند تا هفدهم سپتامبر (بیست و ششم شهریورماه) رای کافی اعضای کنگره را برای لغو توافق به دست آورند؛ طرحی که می‌کوشید برای جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای، تحریم‌های اقتصادی فلج‌کننده ادامه یابد».
به نوشته پولیتیکو، «انتظار می‌رود هجدهم اکتبر (بیست و ششم مهرماه) روز تصویب احتمالی توافق گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، روسیه، فرانسه، چین و آلمان) با ایران باشد که فعالیت های هسته‌ای تهران را 10 تا 25 سال محدود می‌کند».
«این توافق که روابط ایران را با جهان تغییر می دهد- آن را بهبود می بخشد یا بدتر می کند- سنگ بنای میراث سیاست خارجی اوباما را می نمایاند».
«ایندیرا آ. آر لاکشمانان» نویسنده این مطلب طی هفت سال گذشته از سوی رسانه خبری «بلومبرگ» آمریکا بر موضوع هسته‌ای ایران متمرکز بوده و به این منظور 140 هزار مایل سفر کرده است، در ادامه گزارش خود نوشت: طی هفته گذشته 12 مقام پیشین و کنونی آمریکا که در مذاکرات درگیر بوده‌اند، طی گفت‌و‌گو با من جزییات تازه‌ای را پشت پرده تلاش های هفت ساله خود طی نشست‌هایی در سه قاره جهان آشکار کردند.
وی این جزییات را مواردی مانند «طرح موضوع تاسیسات هسته‌ای مخفی ایران، رد پیشنهاد تبادل سوخت و سالانه 54 میلیارد دلار دارایی از دست رفته ایران به دلیل تحریم‌های نفتی» دانست و ادامه داد: این عوامل با 2 نقطه عطف وارد یک سراشیبی تند شد: چراغ سبز اوباما به مذاکرات محرمانه و انتخاب «حسن روحانی» به عنوان رئیس‌جمهوری ایران که حل بحران هسته‌ای و برداشتن تحریم‌ها را وعده داده بود.
آغاز دیدارهای محرمانه ایران و آمریکا
نویسنده نشریه پولیتیکو نوشت: نخستین گام برای دستیابی به مهمترین و سخت‌ترین مبارزه دیپلماتیک دوران ریاست جمهوری اوباما، از یک شب ناراحت‌کننده در یک خانه خالی در واشنگتن دی. سی آغاز شد.
اوایل ماه جولای سال 2012 میلادی (تیرماه 1391)، «پانیت تالوار» مشاور ارشد اوباما در موضوع ایران و «جیک سولیوان» دست راست «هیلاری کلینتون» وزیر امورخارجه وقت، شب هنگام به پادشاهی عمان رفتند؛ جایی که به فاصله آب های درخشان خلیج فارس 150 مایل از سواحل ایران دورتر است.
این، نخستین تماس با تهران پس از رسوایی ایران کنترا در سه دهه پیش بود و هر دو نماینده معتمد اوباما به‌خوبی آگاه بودند که نمی‌توان شکست را دوباره تکرار کرد. مخاطرات بسیاری پس از سال‌ها دیپلماسی بیهوده، وجود داشت. وضع تحریم‌های اقتصادی و تهدیدها درباره استفاده از گزینه نظامی برای متوقف ساختن پیشرفت هسته‌ای ایران شکست خورده بود.
دیدار در بی‌اعتمادی عمیق، دلخوری های تاریخی و سیاست‌های سم آلود میان واشنگتن و تهران، یا باید محرمانه می ماند یا پیش از آغاز شکست می‌خورد. به همین منظور، تالوار و سولیوان خطر حضور در هتل را به جای سفارتخانه خالی آمریکا در عمان پذیرفتند.
«سلطان قابوس» پادشاه عمان، وعده اختیارات کامل را داده بود اما به سبب درجه حرارت 115 درجه فارنهایت (بیش از 46 درجه سانتیگراد) خجالت‌زده بود؛ دمایی که پای کمتر خبرنگاری را به کاخ می کشاند.
چهار آمریکایی- تالوار، سولیوان، یک کارشناس امور پشتیبانی کاخ سفید و یک مترجم- دور یک میز بزرگ معرق‌کاری‌شده در سالنی روبروی چهار ایرانی نشستند که سقف بلند و لوستر کریستالی آن محیطی صمیمی را در نخستین دیدار ایجاد کرده بود.
ایرانیان می خواستند به این درک دست یابند که آمریکا «حق» آنان برای غنی‌سازی اورانیوم را به رسمیت می‌شناسد. آمریکاییان پاسخ منفی دادند. آنان می‌خواستند به سخن ایرانیان گوش بسپارند اما نگرانی‌های خاص خود را داشتند از جمله در نقض پیاپی قطعنامه‌های سازمان ملل متحد و بدبینی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به فعالیت های غیرصلح‌آمیز ایران.
طی یک سال بعد نشست‌های مخفیانه بیشتری در ویلای ساحلی سلطان برگزار شد و به طور محتاطانه‌ای تلاش شد این مذاکرات از دید همپیمانان تندرو واشنگتن در اسراییل و عربستان مخفی بماند. این مذاکرات، پس از سه سال راه را برای آب شدن موقتی یخ روابط تا نوامبر 2013 میلادی (آذرماه 1392) و سپس امضای توافق جامع بلندمدت در چهاردهم جولای امسال (بیست و سوم تیرماه) گشود؛ راهی که هموار نبود.
اوباما و بازنگری در سیاست خارجی با ایران
به نوشته لاکشمانان، گرچه نشست عمان نخستین تقابل چهره به چهره ایران و آمریکا بود اما اوباما روند دیپلماسی را از نخستین دقایق ریاست‌جمهوری خود آغاز کرده بود؛ همان زمان که در بیستم ژانویه سال 2009 میلادی (سی ام دی ماه 1387) طی سخنرانی مراسم تحلیف خود به ایران و دیگر دشمنان قدیمی گفت مایل به فشردن دست آنهاست البته اگر آنها بخواهند مشت خود را بگشایند.
رئیس‌جمهوری تازه به مشاوران خود دستور داد طی 6 هفته سیاست آمریکا در قبال ایران را به طور راهبردی بررسی کنند؛ وزارت امورخارجه درباره چگونگی راه‌اندازی دوباره مذاکرات هسته‌ای، وزارت خزانه‌داری درباره چگونگی ایجاد فشار مالی به ایران و وزارت دفاع درباره گزینه نظامی.
نویسنده نشریه آمریکایی پولیتیکو تصریح کرد: (پس از این بازنگری در سیاست‌ها) به افسران اطلاعاتی گفته می‌شود در جریان فرستادن سلاح‌های ایران به تروریست‌ها اختلال ایجاد کنند، به جنگ سایبری برای غیرفعال کردن سانتریفیوژهای ایران شتاب بخشند و نظارت‌ها را برای کشف یک تاسیسات مخفی زیرزمینی هسته‌ای افزایش دهند.
