نگاه شما: ما کمی تنبل شده ایم

محمّد  احمدوند – مدرّس دانشگاه و آموزش و پرورش: 1- مهندس نعمت زاده، وزیر صنعت و معدن وتجارت، کلاً آدم جالبی است و علاوه بر خوابیدن در جلسۀ کمیسیون تخصصی مجلس، خیلی از حرفها و رفتارهایش نقل محافل است. وی اخیراً در طی سخنرانی خود یکی از کارمندانش را تهدید می کند یا نمایشگاه سنگ و کاشی به جای ساعت 17 تا ساعت 19 فعال باشد یا استعفا بدهد! و جمله جالبی می گوید: ما به تنبلی عادت کرده ایم. تنبلی نکنید.

2- همسایه ما وقتی می خواهد از سر کوچه _200 متر بالاتر_ یک شیشه آبلیمو خرید کند باز هم سوار ماشینش می شود! رفتارهای عجیب و آزار دهنده مثل پارک دوبله و سوبله و بند آوردن راه هم هیچ دلیلی غیر از تنبلی و خودخواهی ما ندارد. فرهنگ ضعیف ما با گران کردن بنزین هم درست نمی شود. ما یاد نگرفته ایم به خودمان، دیگران، و به طبیعت احترام بگذاریم. موارد متعدد آتش سوزیهای اخیر جنگلها در ایران هم دلیلی جز تنبلی افراد در خاموش کردن آتشی که روشن کرده اند ندارد و این تنبلی عواقب شدیدی دارد و باعث از بین رفتن چه سرمایه هایی که نمی شود!

3- به جز معدود مواردی که به دلیل جهل اتفاق می افتد، موارد فراوان پایان نامه دزدی که در ایران اتفاق می افتد به غیر از ضعف علمی و ملاکهای نادرست در انتخاب دانشجویان، یک دلیل عمدۀ آن تنبلی آدمها است. اینکه نمی خواهند وقت بگذارند و خودشان پایان نامه بنویسند.

4- خیلی از جوانهای امروزی انتظار دارند موقع ازدواج همه چیز داشته باشند حتّی خانه و ماشین! همۀ اینها ازدواج را روز به  روز برای جوانها سخت تر می کند و بعضی والدین هم به این امر دامن می زنند. این می شود که نرخ ازدواج پائین می آید چون خیلی امکانات لازم دارد و در عوض نرخ طلاق بالا می رود چون خوشی زیر دل آنهایی که ازدواج کرده اند و لابد پولش را داشته اند می زند، بچه هایی که برای ساختن زندگیشان تلاشی نکرده اند، سختی ها را با هم تجربه نکرده اند، وسایلشان را یکی یکی نخریده اند تا قدر آنها را بدانند، و اصولاً قدر زندگی را هم نمی دانند.

5- ورزشکاران حرفه ای که در سطح جهان یا در بازیهای المپیک می درخشند یک شبه به این موفقیت دست پیدا نمی کنند. آنها خون دل می خورند، زندگی عادی ندارند، شغل دیگری ندارند، ماهها دور از خانواده در اردو هستند، و بعضاً مثل سعید معروف، کاپیتان تیم ملّی والیبال، تا پایان دوران قهرمانی خود ازدواج هم نمی کنند. آنها برای رسیدن به هدف خود سختی می کشند.

6- یکی از دلایل تبدیل کشورهایی مثل ژاپن و آمریکا به  قدرتهای اقتصادی، به غیر از برنامه ریزی و حمایت از جوانان مستعد و سیستم درست پاداش و ارتقاء، فرهنگ کار و تلاش در این کشورها است. در این کشورها هر وقت وارد کارخانه ای شدید بدانید کسی که بیشتر از همه کار می کند رئیس آنجا است. در ایران امّا فقط با شعار طرف هستید. دود چراغ خوردن فقط شعار است. فضا برای تنبلها باز و بازتر می شود و کسی که درست کار کند زیر سئوال می رود! آموزش و پرورش که بنیان آموزش در جامعه است هر روز قوانین را راحت تر می کند تا بچه ها بدون زحمت قبول شوند و درصد قبولی به طرز معجزه آسایی بالا برود!؟ معلمهایی که سختگیر هستند توسط مدیران برای مدارس خاص انتخاب نمی شوند چون مدیران هم تحت فشار هستند. نمره در ابتدایی برداشته می شود و آزمونهای نهایی پنجم دبستان (ششم فعلی) و سوم راهنمایی (متوسطه اول فعلی) برداشته می شود!؟ نتیجه اش می شود بی سوادی مردم.

7- حتماً فیلمها، کلیپها و کارتونهای مربوط به مسابقۀ "ثانیه ها" را دیده اید. این نتیجۀ سیستم تنبل پرور آموزش و پرورش ما است! تلویزیون ما که دیگر شاهکار است. در بعضی مسابقات تلویزیونی  جواب مسابقه را به شرکت کنندگان لو می دهند چون می خواهند دل آنها را نشکنند!؟ برعکس ما، تقریباً در همۀ فیلم  های آمریکایی صحنه ای از ورزش کردن مردم در پارکها  و اماکن عمومی گنجانده می شود چون ورزش ضد تنبلی است، ضدّ بیماری است، و باعث صرفه جویی در هزینه های درمانی مردم و دولت می شود. در بسیاری از فیلمها هم نوجوانان را می بینیم که بعد از مدرسه به صورت پاره وقت کار می کنند. آنها یاد گرفته اند مسائل فرهنگی را از طریق قویترین رسانه یعنی سینما به مردم یاد دهند و کار کردن، تلاش برای ساختن، نوآوری، ریسک پذیری، و ماجراجویی  از مهمترین مؤلفه های فرهنگی این قبیل کشورها است. هر تلاش کوچکی پاداش در خور خود دریافت می کند. در این کشورها حتّی اگر یک کودک داستان یا شعری خوب بنویسد و چاپ کند برایش چک دستمزد می فرستند حتّی اگر یک دلار باشد، اگر دانش آموزی موفق شود اختراعی کوچک کند آن را از او می خرند تا تشویق شود بیشتر تلاش کند. در ایران همه چیز برعکس است. بدی کار ما این است که  به شعار ادب از که آموختی هم پایبند نیستیم. ما کمی تنبل شده ایم و این برای آیندۀ یک کشور خطرناک تر از هر چیز دیگری است!