ویترکتومی چیست؟
«ویترکتومی» نوعی از جراحی چشمی است که برای درمان برخی از اختلالات شبکیه و زجاجیه به کار می‌رود.
به گزارش ایسنا، شبکیه بافت حساس به نور در قسمت عقب کره چشم است. زجاجیه ماده شفاف و ژله‌ای است که بخش میانی چشم را پر می‌کند. در طی این جراحی، زجاجیه تخلیه شده و معمولا با یک محلول BSS جایگزین می‌شود.
زمانی نیاز به ویترکتومی وجود دارد که:
- رتینوپاتی دیابتی: اگر خونریزی و کشیدگی بر روی شبکیه وجود داشته باشد
- برخی از موارد جداشدگی شبکیه
- عفونت بخش‌های داخلی کره چشم
- جراحت شدید چشم
- چروک شدگی ماکولا (ناحیه مرکزی شبکیه)
- سوراخ ماکولا
- به دنبال بروز برخی اختلالات بعد از جراحی کاتاراکت
ویترکتومی چگونه بینایی را بهبود می‌بخشد؟
جراحی ویترکتومی اغلب باعث بهبود بینایی یا تثبیت آن می‌شود. خون یا باقیمانده‌های ناشی از عفونت یا التهاب که ممکن است باعث انسداد یا محو شدن تصویر برای تمرکز بر روی شبکیه شود، توسط جراحی خارج می‌شود.
بافت آسیب دیده‌ای که ممکن است باعث جابجایی، چروک خوردگی یا از هم گسیختگی شبکیه شود، با جراحی ویترکتومی خارج می‌شود. در صورتی که شبکیه در محل اصلی خود نباشد، بینایی کاهش می‌یابد. با این روش، همچنین می‌توان جسم خارجی را که به دنبال ضربه در داخل چشم گیر افتاده است خارج کرد. در صورتی که این اجسام خارج نشوند، بینایی در اغلب موارد دچار آسیب می‌شود.
در جراحی ویترکتومی چه اتفاقاتی می‌افتد؟
قبل از جراحی: چشم پزشک شما در مورد انتخاب روش ارجح بیهوشی (موضعی یا عمومی) تصمیم خواهد گرفت. قبل از جراحی، ممکن است برای آگاهی پزشک از خطرات خاص پزشکی نیاز به معاینه بالینی وجود داشته باشد.
جراحی ویترکتومی: مدت عمل جراحی بسته به شرایط شما از یک تا چند ساعت متغیر است. در برخی شرایط ممکن است چشم پزشک روش‌های دیگری را نیز به صورت همزمان انجام دهد که شامل ترمیم، جداشدگی شبکیه یا خارج کردن عدسی کدر (کاتاراکت) است.
جراحی در حین مشاهده چشم توسط میکروسکوپ انجام می‌شود. وسایل ظریف جراحی با ایجاد برش کوچک در صلبیه (بخش سفید رنگ چشم) در داخل چشم قرار می‌گیرند. به منظور دستیابی به بهترین میزان بینایی ممکن برای شما، چشم پزشک یک یا چند مورد از موارد زیر را انجام خواهد داد:
- خارج کردن تمام زجاجیه کدر شده
- خارج کردن بافت آسیب دیده موجود و تلاش برای برگرداندن شبکیه به محل اصلی خود
- خارج کردن جسم خارجی که ممکن است در چشم باشد
- درمان با لیزر برای کاهش احتمال خونریزی در آینده یا ثابت کردن از هم گسیختگی شبکیه
- جایگزین کردن گاز یا هوا در چشم برای کمک به باقی ماندن شبکیه در محل مناسب (حباب به آهستگی از محل خود ناپدید خواهد شد)
- جایگزین کردن روغن سیلیکون در چشم که معمولا نیاز به جراحی بعدی دارد
در مواردی می‌توان از وسایل بسیار ظریف‌تر برای عمل جراحی بهره برد. با استفاده از این وسایل دیگر نیازی به وجود بخیه برای ترمیم محل ورود به چشم نخواهد بود و بدین ترتیب، از یک سو عمل جراحی در زمان کوتاه‌تری انجام می‌شود و از طرف دیگر درد و ناراحتی بیمار نیز پس از عمل به حداقل می‌رسد.
بعد از جراحی: احتمال وقوع درد یا ناراحتی بعد از جراحی قابل انتظار است. استفاده از محافظ چشمی برای مدت کوتاهی بعد از عمل توصیه می‌شود. چشم پزشک در مورد استفاده از قطره چشمی و زمان از سر گرفتن فعالیت‌های معمول با شما صحبت خواهد کرد.
به توصیه‌های چشم پزشک در مورد نحوه قرارگیری سر در وضعیت خاص توجه کنید، زیرا عدم توجه به این موضوع می‌تواند موجب شکست درمان شود. تا زمان خروج حباب‌های گاز، پرواز با هواپیما یا مسافرت به ارتفاعات ممنوع است، زیرا افزایش سریع ارتفاع می‌تواند منجر به افزایش خطرناک فشار چشم شود. در مواردی که از روغن سیلیکون استفاده می‌شود، لازم است به طور منظم و در فواصل معین بیمار را تحت نظر قرار داد، زیرا ممکن است در طول زمان روغن سیلیکون موجب بروز مشکلاتی شود و نیاز به خروج روغن در اسرع وقت وجود داشته باشد.
خطرات و عوارض جراحی ویترکتومی کدامند؟
بنابر اعلام مرکز تحقیقات چشم پزشکی نور، تمامی جراحی‌ها دارای خطراتی هستند، اما در جراحی ویترکتومی میزان عوارض نسبت به مزایای عمل بسیار کمتر است.
برخی از خطرات ویترکتومی عبارتند از: عفونت، خونریزی، جداشدگی شبکیه، ضعف بینایی و افزایش فشار چشم است. همچنین یک خطر احتمالی جراحی ویترکتومی افزایش سرعت شکلگیری کاتاراکت است.
اگرچه در موارد نادر، مدت کوتاهی بعد از ویترکتومی، کاتاراکت پیشرفت می‌کند ولی در بیماران سالخورده اغلب کاتاراکت بعد از چند ماه پیشرفت خواهد کرد.
بینایی شما به چه میزان بهبود خواهد یافت؟
قدرت بینایی شما بعد از جراحی به چندین متغیر وابسته است، بخصوص در مواردی که قبل از انجام ویترکتومی بیماری چشمی باعث آسیب دائمی به شبکیه شده باشد. چشم پزشک با توجه به شرایط شما راجع به میزان احتمال بهبود بینایی توضیح خواهد داد.
به گزارش ایسنا، شبکیه بافت حساس به نور در قسمت عقب کره چشم است. زجاجیه ماده شفاف و ژله‌ای است که بخش میانی چشم را پر می‌کند. در طی این جراحی، زجاجیه تخلیه شده و معمولا با یک محلول BSS جایگزین می‌شود.
زمانی نیاز به ویترکتومی وجود دارد که:
- رتینوپاتی دیابتی: اگر خونریزی و کشیدگی بر روی شبکیه وجود داشته باشد
- برخی از موارد جداشدگی شبکیه
- عفونت بخش‌های داخلی کره چشم
- جراحت شدید چشم
- چروک شدگی ماکولا (ناحیه مرکزی شبکیه)
- سوراخ ماکولا
- به دنبال بروز برخی اختلالات بعد از جراحی کاتاراکت
ویترکتومی چگونه بینایی را بهبود می‌بخشد؟
جراحی ویترکتومی اغلب باعث بهبود بینایی یا تثبیت آن می‌شود. خون یا باقیمانده‌های ناشی از عفونت یا التهاب که ممکن است باعث انسداد یا محو شدن تصویر برای تمرکز بر روی شبکیه شود، توسط جراحی خارج می‌شود.
بافت آسیب دیده‌ای که ممکن است باعث جابجایی، چروک خوردگی یا از هم گسیختگی شبکیه شود، با جراحی ویترکتومی خارج می‌شود. در صورتی که شبکیه در محل اصلی خود نباشد، بینایی کاهش می‌یابد. با این روش، همچنین می‌توان جسم خارجی را که به دنبال ضربه در داخل چشم گیر افتاده است خارج کرد. در صورتی که این اجسام خارج نشوند، بینایی در اغلب موارد دچار آسیب می‌شود.
در جراحی ویترکتومی چه اتفاقاتی می‌افتد؟
قبل از جراحی: چشم پزشک شما در مورد انتخاب روش ارجح بیهوشی (موضعی یا عمومی) تصمیم خواهد گرفت. قبل از جراحی، ممکن است برای آگاهی پزشک از خطرات خاص پزشکی نیاز به معاینه بالینی وجود داشته باشد.
جراحی ویترکتومی: مدت عمل جراحی بسته به شرایط شما از یک تا چند ساعت متغیر است. در برخی شرایط ممکن است چشم پزشک روش‌های دیگری را نیز به صورت همزمان انجام دهد که شامل ترمیم، جداشدگی شبکیه یا خارج کردن عدسی کدر (کاتاراکت) است.
جراحی در حین مشاهده چشم توسط میکروسکوپ انجام می‌شود. وسایل ظریف جراحی با ایجاد برش کوچک در صلبیه (بخش سفید رنگ چشم) در داخل چشم قرار می‌گیرند. به منظور دستیابی به بهترین میزان بینایی ممکن برای شما، چشم پزشک یک یا چند مورد از موارد زیر را انجام خواهد داد:
- خارج کردن تمام زجاجیه کدر شده
- خارج کردن بافت آسیب دیده موجود و تلاش برای برگرداندن شبکیه به محل اصلی خود
- خارج کردن جسم خارجی که ممکن است در چشم باشد
- درمان با لیزر برای کاهش احتمال خونریزی در آینده یا ثابت کردن از هم گسیختگی شبکیه
- جایگزین کردن گاز یا هوا در چشم برای کمک به باقی ماندن شبکیه در محل مناسب (حباب به آهستگی از محل خود ناپدید خواهد شد)
- جایگزین کردن روغن سیلیکون در چشم که معمولا نیاز به جراحی بعدی دارد
در مواردی می‌توان از وسایل بسیار ظریف‌تر برای عمل جراحی بهره برد. با استفاده از این وسایل دیگر نیازی به وجود بخیه برای ترمیم محل ورود به چشم نخواهد بود و بدین ترتیب، از یک سو عمل جراحی در زمان کوتاه‌تری انجام می‌شود و از طرف دیگر درد و ناراحتی بیمار نیز پس از عمل به حداقل می‌رسد.
بعد از جراحی: احتمال وقوع درد یا ناراحتی بعد از جراحی قابل انتظار است. استفاده از محافظ چشمی برای مدت کوتاهی بعد از عمل توصیه می‌شود. چشم پزشک در مورد استفاده از قطره چشمی و زمان از سر گرفتن فعالیت‌های معمول با شما صحبت خواهد کرد.
به توصیه‌های چشم پزشک در مورد نحوه قرارگیری سر در وضعیت خاص توجه کنید، زیرا عدم توجه به این موضوع می‌تواند موجب شکست درمان شود. تا زمان خروج حباب‌های گاز، پرواز با هواپیما یا مسافرت به ارتفاعات ممنوع است، زیرا افزایش سریع ارتفاع می‌تواند منجر به افزایش خطرناک فشار چشم شود. در مواردی که از روغن سیلیکون استفاده می‌شود، لازم است به طور منظم و در فواصل معین بیمار را تحت نظر قرار داد، زیرا ممکن است در طول زمان روغن سیلیکون موجب بروز مشکلاتی شود و نیاز به خروج روغن در اسرع وقت وجود داشته باشد.
خطرات و عوارض جراحی ویترکتومی کدامند؟
بنابر اعلام مرکز تحقیقات چشم پزشکی نور، تمامی جراحی‌ها دارای خطراتی هستند، اما در جراحی ویترکتومی میزان عوارض نسبت به مزایای عمل بسیار کمتر است.
برخی از خطرات ویترکتومی عبارتند از: عفونت، خونریزی، جداشدگی شبکیه، ضعف بینایی و افزایش فشار چشم است. همچنین یک خطر احتمالی جراحی ویترکتومی افزایش سرعت شکلگیری کاتاراکت است.
اگرچه در موارد نادر، مدت کوتاهی بعد از ویترکتومی، کاتاراکت پیشرفت می‌کند ولی در بیماران سالخورده اغلب کاتاراکت بعد از چند ماه پیشرفت خواهد کرد.
بینایی شما به چه میزان بهبود خواهد یافت؟
قدرت بینایی شما بعد از جراحی به چندین متغیر وابسته است، بخصوص در مواردی که قبل از انجام ویترکتومی بیماری چشمی باعث آسیب دائمی به شبکیه شده باشد. چشم پزشک با توجه به شرایط شما راجع به میزان احتمال بهبود بینایی توضیح خواهد داد.
