شمس العماره، اولین بلندمرتبه قاجاری
شمس‌العماره به معنای «خورشید عمارت‌های سلطنتی» است که در واقع به دلیل ویژگی‌های منحصر بفرد و پنج طبقه‌بودنش، اولین ساختمان بلند در آن زمان به شمار می‌آید.
شمس العماره یکی از بناهای تاریخی تهران، مربوط به دوره قاجار و از شاخص‌ترین بناهای کاخ گلستان است.
به
گزارش «تابناک باتو»، احداث این ساختمان، در سال ۱۲۸۲ ه.ق به دستور
ناصرالدین شاه بوده و طی دو سال به اتمام رسید. این ساختمان برای تماشای
شهر تهران و اطراف آن توسط شاه و مهمانان او مورد استفاده قرار می‌گرفت.
گويا
ناصرالدين شاه قبل از سفر به اروپا و با ديدن تصاوير بناهای فرنگستان،
تمايل پيدا مي‌كند بنایی مرتفع، نظير آنها در پايتخت خود ايجاد نمايد، تا
از بالای آن بتواند به همراه درباريان، منظره شهر و دورنمای اطراف را تماشا
كند.
شمس‌العماره به معنای خورشید عمارت‌های سلطنتی است که در واقع به دلیل ویژگی‌های منحصر بفرد و پنج طبقه‌بودنش، اولین ساختمان بلند در آن زمان به حساب می‌آید.
ارتفاع این بنا بدون احتساب کلاه فرنگی ۲۵ متر و با کلاه فرنگی ۳۰ متر است که تا آن زمان در تهران بی‌سابقه بوده است.
مصالحی که در ساختن شمس العماره از آن استفاده شده است، عبارتند از آجر، خشت، کاه گل و ساروج. ساروج نوعی ملاط ترکیبی از گرد آهک خالص، خاکس‌تر، ماسه بادی و مقدار کمی لویی (گل نی) بوده که بسیار محکم و شاید به استحکام سیمان بوده است. از دیگر مصالح استفاده شده در این بنا چوب است که حتی برای اتصال دیوار‌ها نیز از چوب استفاده شده است. روی پوشش‌ها از ورق فلزی استفاده می‌کردند که از مس بوده و آن را با کوبیدن فلز مورد نظر تهیه می‌کردند.
قصر شمس العماره در دوران قاجاریه از بناهای معظم آن عهد به شمار می‌آمد و نوع معماری آن با ۵ اشکوبه (طبقه) زیبا، برج ساعت، ایوان‌های بلند و بادگیرهای مصفا شباهت زیادی به قصرهای آن زمان‌اروپا داشته است.
شمس العماره هم از نظر نقشه و شکل ظاهری و هم از لحاظ آرایش داخلی و آینه‌کاری‌ها، نقاشی‌ها، گچ‌بری‌ها، ازاره‌ها، دیوار و سقف‌های آن و هم از حیث نمایش شیوه‌های مختلف و متنوع تزیینات داخلی بنا در ایران بی‌نظیر است و در واقع نمونه‌ای کامل از معماری و تزیینات داخلی آن دوره از تاریخ ایران، به شمار می‌آید.
نماي
بيروني داراي كاشيكاري‌هاي منحصر بفرد و هر ديوار داراي طرح و رنگ‌آميزي
خاصي است. در اين كاشي‌كاري‌ها بيشتر از رنگ‌هاي زرد و سياه استفاده شده
كه شاخصه رنگ‌هاي جديد كاشي‌كاري در اين دوران است.
در این قصر مجلل معماری ایرانی و اروپایی با هم به کار رفته و کاشی‌کاری‌های نمای خارجی آن بسیار زیبا و جالب توجه است.
