به رغم تکذیبهای گاه صریح و گاه تلویحی دولتمردان درباره تغییرات در هیأت دولت، قطار تغییر در کابینه آرام آرام به حرکت درآمده است. طی روزهای گذشته، خبرهایی مبنی بر احتمال تغییر نعمتزاده وزیر صنعت و جانشینی وی با محمد فروزنده، رئیس سابق بنیاد مستضعفان منتشر شد که نعمتزاده فقط از این مسأله اظهار بیاطلاعی کرد.
به گزارش «تابناک»، هفته گذشته حسامالدین آشنا، مشاور فرهنگی حسن روحانی از احتمال برخی برکناریها و جابجاییها در کابینه یازدهم خبر داده بود که مقامهای دولتی نیز در واکنش به این اظهارات گفتند: اظهارات آقای آشنا شخصی بوده و قرار نیست، تغییراتی در بدنه کاببینه صورت بگیرد. البته محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت یازدهم هم اعلام کرد، حسن روحانی قصد دارد در کابینه خود تغییراتی دهد.
در واکنش به این اخبار، عبدالرضا رحمانی فضلی گفت: بحث جابجایی مدیران امری جاری در همه دولتها بوده است. اگر دولت و رئیسجمهور احساس کنند، مطابق بررسی آن شاخصها، مدیری عوض شود، امری جاری و محتمل است، البته ما چنین برنامهای نداریم. وزیر کشور ادامه داد: البته شاید یک ماه دیگر به این جمعبندی برسیم که یک استانداری عوض شود، اما این معنای آن نیست که ما قصد تغییر استانداران را داشته باشیم.
امروز حمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور در حاشیه همایش «همدلی و همزبانی، رونق اقتصادی و اشتغال» در جمع خبرنگاران درباره احتمال تغییرات در کابینه گفت: در این مورد هیچ تصمیمی گرفته نشده است، بلکه آنچه گفته شده، در خصوص عملکرد وزراست که این اتفاق یک فرآیند طبیعی است که لازمه تدبیر و امید است؛ اما تغییرات مدیریتی در دستور کار نیست.
از آغاز روی کار آمدن دولت یازدهم، برخی گروهها و احزاب از جمله اصلاح طلبان از شیوه چینش دولت یازدهم و تقسیم مناصب رضایت چندانی نداشتند. البته اصلاح طلبان پس از روی کا آمدن دولت یازدهم، حرکتی به ظاهر برای سهم خواهی از دولت انجام ندادند؛ هرچند همیشه نارضایتی خودشان را در این مورد اعلام میکردند که دولت در انتخاب مسئولان دولتی، کمی مماشات و محافظه کاری کرده است.
برای مثال، یکی از مسائلی که اصلاح طلبان در این دو سال بسیار به آن تاختهاند، این است که دولت در انتخاب استانداران و فرمانداران دقت لازم را نداشته و از اصلاحطلبان کمتری در دولت استفاده شده است. شاید این یکی از دلایلی بوده که دولت تصمیم گرفته در میانه راه، تغییرات را از لایه میانی استانداران و فرمانداران آغاز کند.
در همین زمینه، احمد شیرزاد از نمایندگان مجلس ششم و از فعالین اصلاح طلب در گفتوگو با تابناک به دلایل احتمالی تغییرات در دولت پرداخته است.
دولت یازدهم درصدد تغییراتی در بدنه دولت در ردههای مختلف است. حال که دو سال از عمر دولت میگذرد، شما دلیل این موضوع را چه میدانید؟ به طور طبیعی هیچ دلیلی ندارد دولتی که چهار سال سر کار است، دست به ترکیب کابینه نزند؛ بنابراین در هر دولتی، این احتمال هست که دولت در نیمه راه، دو یا سه نفر را تغییر دهد. دقیقا مثل اینکه در بازی فوتبال هم در نیم فصل یک نقل و انتقالاتی صورت میگیرد. به همین منوال، شاید در داخل هر دستگاه اجرایی، نقل و انتقالاتی صورت بگیرد. البته نکته مهم اینکه گستردگی تغییرات در کابینه چقدر خواهد بود. اگر نیمی از اعضای کابینه بخواهد بعد از دو سال عوض شوند، معنی آن این است که از ابتدا دولت چینش درستی نکرده یا آنکه مشکلاتی در کابینه هست که وزرا با هم نمیتوانند کار کنند، ولی در حد تغییر دو تا چهار نفر در یک کابینه یک امر طبیعی است.
مسأله دیگر در تغییرات در دولت که باید مد نظر قرار گیرد نوع و چگونگی تغییر در کابینه است. اگر تغییرات با دلخوری و ناراحتی و با آن شکل در دوران احمدینژاد ـ که وزیر خارجه را در هوا برکنار میکردند ـ باشد، که زنندهترین برخورد با مدیر ارشد یک کشور است؛ بنابراین، باید تغییرات با احترام و حفظ شئون وزرای محترم باشد و از تلاشهای کسانی که کار کردند، حتما قدردانی شود. من تصورم این است که آقای دکتر روحانی ادب اداری را رعایت خواهند کرد و با حفظ شئون و احترام افراد، تغییرات صورت خواهد گرفت.
به هر حال، نکتهای که به نظر قابل توجه است، موضوع نقش مجلس است. من خودم خیلی دوست ندارم که بحث رأی اعتماد وزاری جدید با آن مسائلی که برای وزیر ورزش، علوم پیش آمد، دوباره تکرار شود. برای همین گاهی تصور میکنم حتی اگر وزیری مقداری ضعف داشته باشد بهتر از آن است که صحنه برای تاخت و تاز نیروهای افراطی در مجلس فراهم شود و هر روز یک برنامهای ردیف شود برای دولت و عملا اختیار از دست دولت خارج شود. ممکن است برای تغییر وزرا کشمکشی پیش بیاید که طبیعتا دستگاه اجرایی را فشل خواهد کرد. معاونین و سرپرستانی هم که هستند درست نمیتوانند کار کنند. اگر هم آقای روحانی میخواهد تغییری در دولت دهد، بهتر است الان این کار را انجام ندهد. در واقع زمانی این کار را انجام دهد که با دو بار سرپرست تعیین کردن، وزارت خانه را اداره کند و نیاز به رأی اعتماد مجلس نهم نباشد. در شرایط حاضر به نظر این تغییر به مصلحت دولت نیست و باید دولت لااقل تا چند ماه دیگر دست به ترکیب کابینه نزند.
چرا اصلاح طلبان بر خلاف شما از تغییرات در دولت حمایت میکنند؟ بعضی از وزارت خانهها نقطه ضعف کارنامه آقای روحانی هستند و به زحمت میتوان به این وزرا نمره قبولی داد. در واقع این وزارت خانهها ضعیف عمل کردهاند. برای مثال اگر قرار بود از همه گروهها از جمله اصولگرایان در کابینه استفاده شود، میشد از افراد کارآمدتری استفاده کرد.
شاید دلیل حمایت اصلاح طلبان این باشد که اصلاح طلبان بتوانند سهم خود را بگیرند؟ فرق است بین اصولگرایان با کسانی که وامدار احمدینژاد هستند. در بعضی استانها و فرمانداریها، ایادی احمدینژاد بدون تغییر ماندهاند و باید تغییر کنند. به همین دلیل، اصلاح طلبان خواهان تغییر این افراد هستند. دولت میتوانست از چهرههای بهتری استفاده کند. قطعا اگر انتخابات بخواهد سالم برگزار شود، وزارت کشور باید بهترین عملکرد داشته باشد تا انتخابات به خوبی برگزار شود. اگر دولت حتی بخواهد در این حوزه هم تغییراتی انجام ندهد، منت انتخابات بر گردن آقای روحانی بود، زیرا هر نتیجهای در انتخابات رخ دهد، میگویند این نتیجه در انتخابات همان چیزی است که دولت یازدهم رخ داده است. برای مثال یک چیزی به دولت هفتم و هشتم تحمیل شد؛ اما همین موضوع به دولت اصلاحات سرکوفت زده شد.
اگر دولت بخواهد تغییراتی ایجاد کند، به اصلاح طلبان بها بیشتر خواهد داد یا به نزدیکان دولت در دو حزب اعتدال و کارگزاران؟ شایسته سالاری حرف خوب و زیبایی است. افراد شایسته از صفر شروع نمیکنند. حتما افراد شایسته از قبل موضع گیریها و حرکاتی داشتند؛ بنابراین باید در انتخابها دقت شود. نباید در قالب برچسبهای سیاسی فکر کنیم و بگوییم نوع تغییرات حتما به سمت اصلاح طلبان است و در جهت دوری از اصولگراهاست. این گونه دسته بندی خوبی نیست. ما باید به سمت چهرههایی با مدیریت قوی که با قاطعیت عمل میکنند، برویم. به عنوان مثال از آقای ظریف نمیتوان در تقسیم بندی جناحی به عنوان چهره اصلاح طلب از وی یاد کرد؛ هرچند اصلاح طلبان از وی حمایت میکنند، چهرهای قوی است که دولت از آن استفاده کرده باشد؛ بنابراین باید دولت از مدیران کارآمد بهره گیرد. البته این از بد اقبالی ماست که بیشتر افراد قاطع و مدیر از اصلاح طلبان هستند!