مرور روزنامه‌های یکشنبه دهم اسفند؛
واکنش‌های متفاوت روزنامه‌ها به مرخصی رحیمی از زندان
واکنش روزنامه‌ها به مرخصی معاون اول دولت دهم که بنا به اعلام دادستانی تهران به دلیل بیماری سخت یکی از وابستگان او بوده، به صفحات روزنامه‌های امروز راه یافته است. صف‌کشی جناحی درباره آینده مذاکرات هسته‌ای در روزهایی که احتمال رسیدن به توافق زیاد‌تر دانسته می‌شود و وضعیت بازار بورس، دیگر اخبار مهم روزنامه‌های یکشنبه هستند.
واکنش روزنامه‌ها به مرخصی معاون اول دولت دهم که بنا به اعلام دادستانی تهران به دلیل بیماری سخت یکی از وابستگان او بوده، به صفحات روزنامه‌های امروز راه یافته است. صف‌کشی جناحی درباره آینده مذاکرات هسته‌ای در روزهایی که احتمال رسیدن به توافق زیاد‌تر دانسته می‌شود و وضعیت بازار بورس، دیگر اخبار مهم روزنامه‌های یکشنبه هستند.
واکنش‌های متفاوت روزنامه‌ها به مرخصی رحیمی از زندان
روزنامه آرمان در شروع گزارشی با تیتر «رحیمی از اوین به خانه رفت» نوشته: رحیمی به مرخصی آمد. پایگاه اطلاع‌رسانی دادسرای عمومی و انقلاب تهران نوشت: «با توجه به انتشار خبر مرخصی محکوم‌علیه محمدرضا رحیمی در برخی رسانه‌ها، اعلام می‌گردد که پیرو درخواست کتبی نامبرده دائر بر استفاده از مرخصی به لحاظ بیماری لاعلاج و طولانی‌مدت همسرش که دربیمارستان بستری است، این دادستانی وفق مقررات قانونی، با درخواست یک هفته مرخصی نامبرده موافقت نموده است».
مدت زیادی از حضور رحیمی در زندان نمی‌گذرد یعنی او ۲۶بهمن ماه بود که به اوین برده شد تا حکم مبتنی بر ۵ سال حبسش اجرا شود. از آن تاریخ روزهای زیادی نگذشته است و کمتر کسی تصور داشت به این زودی‌ها او به مرخصی بیاید اما به هر حال طبق آنچه دادسرای عمومی و انقلاب تهران اعلام کرده، دلیل مرخصی دادن به او بیماری همسرش است. رحیمی در همان نامه که پس از نامه اعلام برائت از اقدامات رحیمی از سوی احمدی‌نژاد منتشر کرد به این وضعیت اشاره کرده و نوشته بود: «ناآگاهان نیز گمان کرده‌اند که درهای رحمت خدا به روی بندگان، راه در دالانهای سیاست دارد و رسانه‌ها عرض و آبرو و حیثیت ۳۵ ساله خدمت و امنیت و آسایش همسر بیمار و دختران رنجورم را به باد داده‌اند».
به هر حال رحیمی به مرخصی آمد و احتمالا دیداری از سوی دولتیان قبل با او نخواهد شد و خودش هم تمایلی به این دیدار نداشته باشد. زمزمه مرخصی رحیمی از روز جمعه به شکل شایعه مطرح می‌شد که شاید این خبر از سوی نزدیکان رحیمی به بیرون درز پیدا کرده باشد اما وکیل رحیمی ظهر دیروز این شایعه را تکذیب کرد و البته گفت که پیگیر مرخصی موکلش است. اهمیت این شایعه در روز جمعه از آن رو بود که پیش از این، علی‌اکبر جوانفکر دیگر نیروی نزدیک به دولت هم شرایط امروز رحیمی را داشت و او برای درمان خود بسیار به مرخصی می‌آمد.
دیگر روزنامه‌ها هم به طور کوتاه به چرایی مرخصی رحیمی پرداخته‌اند ولی روزنامه جهان صنعت در اقدامی که شاید عبرت‌آموز و البته نیازمند تحلیل بیشتر است در مطلبی با تیتر «مرخصی رحیمی حق مسلم اوست!»، مرخصی رحیمی به دلیل بیماری همسرش را هم تاب نیاورده و آن را به طنز کشیده است.
شاخص کل بورس در منطقه ممنوعه
روزنامه دنیای اقتصاد، امروز وضعیت بورس را مورد توجه قرار داده و در گزارشی در این باره آورده: سقوط شاخص کل بورس تهران به کانال ۶۳ هزار واحدی روز گذشته باعث شد فاصله دماسنج بازار از سطح حمایتی مورد توجه برخی تحلیلگران تکنیکال افزایش زیادی یافته و به محدوده‌های پیش‌بینی نشده وارد شود. داد‌و‌ستد ۲۸۴ میلیون سهم به ارزش ۵۳۴ میلیارد ریال در جریان معاملات روز گذشته نشان از کاهش محسوس حجم فعالیت‌ها در این بازار دارد. این ریزش در حالی همچنان نگاه‌های نگران را به خود معطوف کرده که اخبار مثبت فضای بازار را احاطه کرده و تصمیمات مسئولان ارشد در مجلس و دولت عمدتا به بازیابی توان بخش خصوصی، گشایش گره‌های مقرراتی از دست و پای بورس و توجیه‌پذیر‌تر کردن سرمایه‌گذاری در بازار سهام معطوف شده است و البته در فضای روند مذاکرات هسته‌ای نیز سیگنال‌های تقریبا مثبتی صادر می‌شود که برداشته شدن برخی موانع از پیش پای اقتصاد کشور را نوید می‌دهد؛ با این حال شاخص بازار همچنان به کاهش خود ادامه می‌دهد. در این راستا به نظر می‌رسد ریزش بیشتر از این سطح هم جای تعجبی ندارد و شاخص می‌تواند همچنان در منطقه ممنوعه شگفتی آفرینی کند.
روز گذشته در اولین روز کاری بازار سهام، شاخص کل با ۱۰۱ واحد کاهش وارد کانال ۶۳ هزار واحدی شد و در پایان معاملات با رقم ۶۳ هزار و۹۵۰ واحدی بسته شد. این روند در حالی باعث تعجب برخی فعالان بازار شد که اذهان سهامداران همچنان درگیر مسائل سیاسی پیش رو است. در عین حال اخبار اقتصادی بهتری از پایگاه‌های اطلاع‌رسانی منتشر می‌شوند که می‌تواند علاوه بر پتانسیل‌های خود بازار سهام، از روزهای بهتری برای اقتصاد هم نشانه‌هایی قابل توجه ارائه کنند. تازه‌ترین آمار بانک مرکزی از شاخص بهای تولید‌کننده نشان از افت هزینه‌های تولید در کشور دارد. این ارقام برای بهمن ماه نیز با کاهش نسبت به ماه قبل رو به رو بوده که باید تاثیرات آن را در تقریبا ۶ ماه آینده جست‌وجو کرد. در سطح بنگاه‌های خرد نیز اخبار مثبتی از صنایع و تولید منتشر می‌شود. دیروز معاون برنامه‌ریزی وزیر صنعت، معدن و تجارت از رشد ۵/۷ درصدی گروه صنایع و معادن و رشد ۵/۶ درصدی بخش صنعت در ۶ ماهه امسال خبر داد. بر اساس سخنان حسین ابویی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت پیش‌بینی می‌شود این رشد اقتصادی ۵ تا ۶ درصدی را داشته باشند. با این وجود و در حالی که فضای اتفاقات سیاسی و بین‌المللی هم احتمال توافق ایران و غرب را غیرممکن نمی‌دانند، اما همچنان در اسفند ماه شاهد ریزش شاخص هستیم.
بررسی سابقه شاخص کل بازار سهام در اسفند ماه سال‌های ۸۸، ۸۹ و ۹۰ نشان از افزایشی بودن منحنی شاخص و سودآوری این بازار در ماه آخر سال‌های مذکور دارد. با این حال در سال‌های ۹۱ و ۹۲ و روزهای ابتدایی امسال این روند برعکس است؛ امسال نیز مشابه با دو سال قبل بازار در ماه آخر سال در حال افت است. برخی از این اتفاق تلقی نوعی فروش دوره‌ای دارند تا جایی که شرکت‌ها برای تامین برخی نقدینگی‌های ریالی خود در ایام پایانی سال به فروش سهام روی می‌آورند و در عین حال از خریدهای کلان در بازار سهام نیز خودداری می‌کنند.
روح‌الله حسینی‌مقدم، مدیر ناشران شرکت بورس با بیان اینکه تاکنون بررسی علمی درخصوص افت و خیزهای فصلی شاخص در بازار سهام نداشته‌ایم، به «دنیای اقتصاد» گفت: در این زمینه نظر علمی و متقنی ارائه نشده، با این حال همه‌ساله در اسفند ماه با دو مقطع گزارش‌گری روبه‌رو هستیم؛ یکی اینکه در شرکت‌هایی که سال مالی منتهی به پایان اسفند دارند، با ارائه پیش‌بینی‌های سود سهم سال ۹۴ به نوعی سیگنال‌هایی روانه بازار می‌شود. شرکت‌هایی که با تاخیر به ارائه گزارش‌های ۹ ماهه در این ماه می‌پردازند هم با توجه به گزارش‌های عملیاتی ۳ ماه اول و دوم اقدام به این کار می‌کنند. از این رو دراین ماه باید به این گزارش‌ها نیز توجه ویژه داشت و باید دانست که این تحولات در واقع بی‌ارتباط با گزارش‌ها نیست. وی با بیان اینکه گزارش‌های ارائه شده در اسفند‌ماه سال‌های ۸۹، ۸۸ و ۹۰ نسبت به سال‌های اخیر شرایط بهتری داشته، گفت: اما در سال‌های ۹۱، ۹۰ و امسال شرایط متفاوت است و این گزارش‌ها عمدتا محتاطانه و محافظه‌کارانه بوده و طبیعتا نتوانسته توقع و انتظارات سهامداران را برآورده کند.
به گفته وی در بازار سهام امسال علاوه بر این موارد، هیجان همچنان با رفتارهای سهامداران عجین شده است. شرایط اقتصادی و سیاسی نتوانسته قدرت تصمیم‌گیری زیادی نیز به سهامداران بدهد. متغیرهای کلان اقتصادی نیز نتوانسته به بازار کمک ویژه‌ای بکند. در این میان نرخ بهره بانکی همچنان موجب شده تا نقدینگی نتواند از سرمایه‌گذاری بدون ریسک دل بکند. با این حال این شرایط نمی‌تواند چندان پایدار بماند. در این میان متغیرهای سیاسی همچنان قابلیت این را دارد که قدرت تصمیم‌گیری بیشتری را پدید بیاورد. در مجموع می‌توان گفت ابهام فراوان در بازار و تمرکز سهامداران و فعالان بازار بر برخی عوامل خارجی و روانی بازار به مراتب بیشتر از پتانسیل‌های موجود است و هنوز ذهن سهامداران درگیر مباحث هسته‌ای است؛ به‌طوری که اخبار رد و بدل شده بین سهامداران عمدتا بر مواردی درخصوص فضای بین‌المللی متمرکز است.
مذاکرات هسته‌ای: خوش‌بینی در روزنامه‌های حامی مذاکرات، شرمن در روزنامه‌های مخالف مذاکرات
بعد از اظهارات روز گذشته وزیر خارجه، بیشتر روزنامه‌ها در صفحه اول خود پیشرفت در مذاکرات و افزایش احتمال رسیدن به توافق در مهلت تعیین شده را مورد توجه قرار داده‌اند. در مقابل روزنامه‌هایی مانند کیهان، وطن امروز و جوان ترجیح داده‌اند، به سخنان مقامات آمریکایی و از جمله شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا توجه بیشتری بکنند. جوان بیشتر صفحه اول خود را به همین «مرحله حساس مذاکرات» اختصاص داده و نوشته: وزیر امور خارجه ایران در دیدار با همتای ایتالیایی‌اش سخنانی به زبان آورد که نشان می‌دهد ظاهراً مباحث فنی مذاکرات در مراحل نهایی است و آنچه باقی مانده و باید پیشرفتی در آن صورت پذیرد، موضوع رفع تحریم‌هاست، از این جنس سخنان امیدوارانه از زبان معاون وزیر امور خارجه روسیه هم شنیده شد. این در حالی است که رئیس هیأت مذاکره کننده امریکایی از پابرجایی تحریم‌ها به بهانه حمایت ایران از تروریسم و نقض حقوق بشر سخن می‌گوید.
محمد جواد ظریف در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با پائلو جنتیلونی گفت: هفته گذشته پیشرفت‌هایی به طور جدی در مذاکرات صورت گرفت و امیدواریم این هفته نیز در مذاکرات در سایر موضوعات به ویژه رفع تحریم‌ها به پیشرفت دست یابیم؛ در این صورت آن را تدوین و به شکل یک توافق جامع و دقیق که امکان اجرایی شدن داشته باشد، در می‌آوریم. این برنامه عملیاتی ما برای رسیدن به توافق است. امیدوارم در مذاکرات آتی در موضوع رفع تحریم‌ها پیشرفت کنیم
ظریف با بیان اینکه مذاکرات هسته‌ای به مرحله‌های حساس خود نزدیک شده و گفت‌وگوهای دقیقی به وقوع پیوسته است، افزود: مسئولان فنی ـ هسته‌ای دو کشور در مذاکرات اخیر حضور داشتند و به طور کلی بحث‌های مفیدی در حوزه فنی و رسیدن به تفاهم فنی و حل مسائل صورت گرفت.
ظریف با تأکید بر پیشرفت قابل ملاحظه در زمینه‌های فنی در مذاکرات اعلام کرد: در حوزه‌های دیگر هسته‌ای و تحریم‌ها اختلاف‌ها باقی است. رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: بار‌ها تکرار کرده‌ایم تحریم‌ها برای رسیدن به هیچ هدفی مفید نبوده و امریکا و دیگر کشور‌ها باید به این نتیجه برسند که تحریم‌ها راه‌گشا نیست بلکه مانع است. اگر این نگرش به وجود آید برای رسیدن به توافق جامع آماده‌ایم. وی همچنین با تأکید بر اصل همه یا هیچ که در توافق ژنو نیز به آن اشاره شده است گفت: همواره اعلام کرده‌ایم تا روی کلیه مسائل به توافق نرسیم، توافقی وجود ندارد.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه این هفته بنیامین نتانیاهو در کنگره امریکا در مخالفت با توافق هسته‌ای سخنرانی می‌کند دیدگاه شما در این باره چیست، گفت: جای تاسف است که گروهی منافع خود را در تنش و بحران می‌بینند و از هیچ راه حلی استقبال نمی‌کنند. نتانیاهو مخالف هر گونه راه حل است و این نشان دهنده تلاشی است برای اینکه با استفاده از یک موضوع غیر واقعی و ساختگی بر واقعیات منطقه از جمله اشغال و سرکوب مردم فلسطین و نقض حقوق آن‌ها در غزه، کرانه باختری و بیت المقدس سرپوش گذاشته شود. ظریف گفت: این رویکرد (رژیم صهیونیستی) جدید نیست. آن‌ها با هراس‌افکنی و دروغ‌پردازی حتی در کشورهای دیگر تلاش دارند مانع برقراری آرامش در منطقه شوند. معتقدم این تلاش بیهوده است و نباید مانع رسیدن به توافق شود.
جوان بعد از این سراغ سوژه مشترک خود با روزنامه‌هایی مانند کیهان و وطن امروز رفته و سخنان مقامات آمریکایی و از جمله شرمن را برجسته کرده است. کیهان در شروع گزارشی با تیتر «صداقت آمریکایی! / شرمن: تحریم‌ها را برنمی‌داریم» نوشته: با وجود اینکه ایران، توافق یک‌مرحله‌ای و لغو یکباره تحریم‌ها را به عنوان شروط اصلی توافق نهایی مطرح کرده است، «وندی شرمن» سرپرست تیم مذاکره‌کننده آمریکایی تأکید کرد که تحریم‌های ایران برای مدت بسیار طولانی به قوت خود باقی است.
کیهان در بخشی از این گزارش نوشته: «شرمن در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره تبعات احتمالی یک توافق هسته‌ای برای نقش تهران در منطقه تأکید کرد که «هیچ معامله بزرگی با ایران» در کار نیست، «مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای هستند، ما کاملا درباره آنچه که در منطقه رخ می‌دهد آگاه هستیم، تمام تحریم‌های ما درباره تروریسم و حقوق بشر و نگرانی‌های ما درباره ثبات منطقه به قوت خود باقی هستند و متأسفانه برای مدتی بسیار طولانی باقی خواهند ماند». اظهارات شرمن در حالی است که ایران پیش از این بر دو شرط اساسی توافق نهایی یعنی «یک مرحله‌ای بودن تصویب کلیات و جزییات توافق» و «لغو یکباره و کامل تحریم‌ها» تأکید داشته است».
محمدکاظم انبارلویی در سرمقاله روزنامه رسالت با تیتر «ادعای فراموش شده در گفت‌وگو‌ها»، راه جدیدی در پیش گرفته و از جمله نوشته است: آنچه در مذاکرات ایران با ۱+ ۵ جایش خالی است موضوع ادعای خسارت مالی است که آن‌ها به ملت ایران وارد کرده و به بیت المال آسیب وارد کرده‌اند.
آمریکایی‌ها در چینش تیم مذاکره‌کننده نماینده خزانه‌داری کل را دارند. جای هم سنگ و هم وزن این نماینده در تیم مذاکره‌کننده ایرانی خالی است. وظیفه دیوان محاسبات کشور وفق شرح وظایف خود، پاسداری از بیت‌المال است. طی سال‌های اخیر میلیارد‌ها تومان صرف تاسیسات هسته‌ای ایران شده است.
ایران باید در این موضوع چند ادعای جدی که ماهیت مالی و محاسباتی دارد، مطرح نموده و خسارات ناشی از آن را از طرف غربی مطالبه کند:
۱ـ خسارت گران تمام شدن برخورداری ایران از فناوری صلح آمیز هسته‌ای
۲ـ خسارت‌های تحمیل شده ناشی از تحریم‌های یکجانبه و چندجانبه
۳ـ هزینه‌های جانبی آسیب به اقتصاد ملی
۴ـ خسارت کسانی که به دلیل تحریم‌ها نتوانستند از رادیودارو‌ها به موقع استفاده کنند و جان عزیز خود را بر سر آن گذاشتند.
۵ـ خسارت ناشی از شهادت دانشمندان هسته‌ای که نظام میلیارد‌ها تومان برای تربیت آن‌ها هزینه کرده است.
۶ـ خسارت ناشی از اکسید کردن غنی‌سازی ۲۰ درصد و توقف فعالیت‌های هسته‌ای ایران با غنای مورد نیاز کشور
۷ـ خسارت ناشی از بازطراحی تاسیسات هسته‌ای در اراک و هزینه‌های عظیم مترتب بر آن
۸ـ خسارت ناشی از تحریم بانک مرکزی و تحریم‌های بانکی
۹ـ خسارت ناشی از تحریم نفتی، پتروشیمی، فلزات گرانب‌ها و...
۱۰ـ خسارت ناشی از آسیب به مبادلات تجاری ایران با دیگر کشور‌ها و از دست دادن بازارهای بالقوه و بالفعل
۱۱ـ خسارت ناشی از پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های اروپایی و آمریکایی
۱۲ـ هزینه‌های ناشی از جاسوسی برخی بازرسان آژانس انرژی اتمی که عواقب مادی و روانی برای جمهوری اسلامی داشت.
۱۳ـ هزینه‌های ناشی از وقت‌کشی و فرسایشی شدن مذاکرات هسته‌ای.
طبیعی است در تیم مذاکره کننده، کسی که این خسارت‌ها را نمایندگی کند وجود ندارد، لذا نماینده‌ای از دیوان محاسبات کشور و نماینده‌ای از خزانه‌داری کل در وزارت امور اقتصادی و دارایی باید این مطالبات ملت را در گفت‌وگو‌ها نمایندگی کند.
واکنش‌های متفاوت روزنامه‌ها به مرخصی رحیمی از زندان
روزنامه آرمان در شروع گزارشی با تیتر «رحیمی از اوین به خانه رفت» نوشته: رحیمی به مرخصی آمد. پایگاه اطلاع‌رسانی دادسرای عمومی و انقلاب تهران نوشت: «با توجه به انتشار خبر مرخصی محکوم‌علیه محمدرضا رحیمی در برخی رسانه‌ها، اعلام می‌گردد که پیرو درخواست کتبی نامبرده دائر بر استفاده از مرخصی به لحاظ بیماری لاعلاج و طولانی‌مدت همسرش که دربیمارستان بستری است، این دادستانی وفق مقررات قانونی، با درخواست یک هفته مرخصی نامبرده موافقت نموده است».
مدت زیادی از حضور رحیمی در زندان نمی‌گذرد یعنی او ۲۶بهمن ماه بود که به اوین برده شد تا حکم مبتنی بر ۵ سال حبسش اجرا شود. از آن تاریخ روزهای زیادی نگذشته است و کمتر کسی تصور داشت به این زودی‌ها او به مرخصی بیاید اما به هر حال طبق آنچه دادسرای عمومی و انقلاب تهران اعلام کرده، دلیل مرخصی دادن به او بیماری همسرش است. رحیمی در همان نامه که پس از نامه اعلام برائت از اقدامات رحیمی از سوی احمدی‌نژاد منتشر کرد به این وضعیت اشاره کرده و نوشته بود: «ناآگاهان نیز گمان کرده‌اند که درهای رحمت خدا به روی بندگان، راه در دالانهای سیاست دارد و رسانه‌ها عرض و آبرو و حیثیت ۳۵ ساله خدمت و امنیت و آسایش همسر بیمار و دختران رنجورم را به باد داده‌اند».
به هر حال رحیمی به مرخصی آمد و احتمالا دیداری از سوی دولتیان قبل با او نخواهد شد و خودش هم تمایلی به این دیدار نداشته باشد. زمزمه مرخصی رحیمی از روز جمعه به شکل شایعه مطرح می‌شد که شاید این خبر از سوی نزدیکان رحیمی به بیرون درز پیدا کرده باشد اما وکیل رحیمی ظهر دیروز این شایعه را تکذیب کرد و البته گفت که پیگیر مرخصی موکلش است. اهمیت این شایعه در روز جمعه از آن رو بود که پیش از این، علی‌اکبر جوانفکر دیگر نیروی نزدیک به دولت هم شرایط امروز رحیمی را داشت و او برای درمان خود بسیار به مرخصی می‌آمد.
دیگر روزنامه‌ها هم به طور کوتاه به چرایی مرخصی رحیمی پرداخته‌اند ولی روزنامه جهان صنعت در اقدامی که شاید عبرت‌آموز و البته نیازمند تحلیل بیشتر است در مطلبی با تیتر «مرخصی رحیمی حق مسلم اوست!»، مرخصی رحیمی به دلیل بیماری همسرش را هم تاب نیاورده و آن را به طنز کشیده است.
شاخص کل بورس در منطقه ممنوعه
روزنامه دنیای اقتصاد، امروز وضعیت بورس را مورد توجه قرار داده و در گزارشی در این باره آورده: سقوط شاخص کل بورس تهران به کانال ۶۳ هزار واحدی روز گذشته باعث شد فاصله دماسنج بازار از سطح حمایتی مورد توجه برخی تحلیلگران تکنیکال افزایش زیادی یافته و به محدوده‌های پیش‌بینی نشده وارد شود. داد‌و‌ستد ۲۸۴ میلیون سهم به ارزش ۵۳۴ میلیارد ریال در جریان معاملات روز گذشته نشان از کاهش محسوس حجم فعالیت‌ها در این بازار دارد. این ریزش در حالی همچنان نگاه‌های نگران را به خود معطوف کرده که اخبار مثبت فضای بازار را احاطه کرده و تصمیمات مسئولان ارشد در مجلس و دولت عمدتا به بازیابی توان بخش خصوصی، گشایش گره‌های مقرراتی از دست و پای بورس و توجیه‌پذیر‌تر کردن سرمایه‌گذاری در بازار سهام معطوف شده است و البته در فضای روند مذاکرات هسته‌ای نیز سیگنال‌های تقریبا مثبتی صادر می‌شود که برداشته شدن برخی موانع از پیش پای اقتصاد کشور را نوید می‌دهد؛ با این حال شاخص بازار همچنان به کاهش خود ادامه می‌دهد. در این راستا به نظر می‌رسد ریزش بیشتر از این سطح هم جای تعجبی ندارد و شاخص می‌تواند همچنان در منطقه ممنوعه شگفتی آفرینی کند.
روز گذشته در اولین روز کاری بازار سهام، شاخص کل با ۱۰۱ واحد کاهش وارد کانال ۶۳ هزار واحدی شد و در پایان معاملات با رقم ۶۳ هزار و۹۵۰ واحدی بسته شد. این روند در حالی باعث تعجب برخی فعالان بازار شد که اذهان سهامداران همچنان درگیر مسائل سیاسی پیش رو است. در عین حال اخبار اقتصادی بهتری از پایگاه‌های اطلاع‌رسانی منتشر می‌شوند که می‌تواند علاوه بر پتانسیل‌های خود بازار سهام، از روزهای بهتری برای اقتصاد هم نشانه‌هایی قابل توجه ارائه کنند. تازه‌ترین آمار بانک مرکزی از شاخص بهای تولید‌کننده نشان از افت هزینه‌های تولید در کشور دارد. این ارقام برای بهمن ماه نیز با کاهش نسبت به ماه قبل رو به رو بوده که باید تاثیرات آن را در تقریبا ۶ ماه آینده جست‌وجو کرد. در سطح بنگاه‌های خرد نیز اخبار مثبتی از صنایع و تولید منتشر می‌شود. دیروز معاون برنامه‌ریزی وزیر صنعت، معدن و تجارت از رشد ۵/۷ درصدی گروه صنایع و معادن و رشد ۵/۶ درصدی بخش صنعت در ۶ ماهه امسال خبر داد. بر اساس سخنان حسین ابویی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت پیش‌بینی می‌شود این رشد اقتصادی ۵ تا ۶ درصدی را داشته باشند. با این وجود و در حالی که فضای اتفاقات سیاسی و بین‌المللی هم احتمال توافق ایران و غرب را غیرممکن نمی‌دانند، اما همچنان در اسفند ماه شاهد ریزش شاخص هستیم.
بررسی سابقه شاخص کل بازار سهام در اسفند ماه سال‌های ۸۸، ۸۹ و ۹۰ نشان از افزایشی بودن منحنی شاخص و سودآوری این بازار در ماه آخر سال‌های مذکور دارد. با این حال در سال‌های ۹۱ و ۹۲ و روزهای ابتدایی امسال این روند برعکس است؛ امسال نیز مشابه با دو سال قبل بازار در ماه آخر سال در حال افت است. برخی از این اتفاق تلقی نوعی فروش دوره‌ای دارند تا جایی که شرکت‌ها برای تامین برخی نقدینگی‌های ریالی خود در ایام پایانی سال به فروش سهام روی می‌آورند و در عین حال از خریدهای کلان در بازار سهام نیز خودداری می‌کنند.
روح‌الله حسینی‌مقدم، مدیر ناشران شرکت بورس با بیان اینکه تاکنون بررسی علمی درخصوص افت و خیزهای فصلی شاخص در بازار سهام نداشته‌ایم، به «دنیای اقتصاد» گفت: در این زمینه نظر علمی و متقنی ارائه نشده، با این حال همه‌ساله در اسفند ماه با دو مقطع گزارش‌گری روبه‌رو هستیم؛ یکی اینکه در شرکت‌هایی که سال مالی منتهی به پایان اسفند دارند، با ارائه پیش‌بینی‌های سود سهم سال ۹۴ به نوعی سیگنال‌هایی روانه بازار می‌شود. شرکت‌هایی که با تاخیر به ارائه گزارش‌های ۹ ماهه در این ماه می‌پردازند هم با توجه به گزارش‌های عملیاتی ۳ ماه اول و دوم اقدام به این کار می‌کنند. از این رو دراین ماه باید به این گزارش‌ها نیز توجه ویژه داشت و باید دانست که این تحولات در واقع بی‌ارتباط با گزارش‌ها نیست. وی با بیان اینکه گزارش‌های ارائه شده در اسفند‌ماه سال‌های ۸۹، ۸۸ و ۹۰ نسبت به سال‌های اخیر شرایط بهتری داشته، گفت: اما در سال‌های ۹۱، ۹۰ و امسال شرایط متفاوت است و این گزارش‌ها عمدتا محتاطانه و محافظه‌کارانه بوده و طبیعتا نتوانسته توقع و انتظارات سهامداران را برآورده کند.
به گفته وی در بازار سهام امسال علاوه بر این موارد، هیجان همچنان با رفتارهای سهامداران عجین شده است. شرایط اقتصادی و سیاسی نتوانسته قدرت تصمیم‌گیری زیادی نیز به سهامداران بدهد. متغیرهای کلان اقتصادی نیز نتوانسته به بازار کمک ویژه‌ای بکند. در این میان نرخ بهره بانکی همچنان موجب شده تا نقدینگی نتواند از سرمایه‌گذاری بدون ریسک دل بکند. با این حال این شرایط نمی‌تواند چندان پایدار بماند. در این میان متغیرهای سیاسی همچنان قابلیت این را دارد که قدرت تصمیم‌گیری بیشتری را پدید بیاورد. در مجموع می‌توان گفت ابهام فراوان در بازار و تمرکز سهامداران و فعالان بازار بر برخی عوامل خارجی و روانی بازار به مراتب بیشتر از پتانسیل‌های موجود است و هنوز ذهن سهامداران درگیر مباحث هسته‌ای است؛ به‌طوری که اخبار رد و بدل شده بین سهامداران عمدتا بر مواردی درخصوص فضای بین‌المللی متمرکز است.
مذاکرات هسته‌ای: خوش‌بینی در روزنامه‌های حامی مذاکرات، شرمن در روزنامه‌های مخالف مذاکرات
بعد از اظهارات روز گذشته وزیر خارجه، بیشتر روزنامه‌ها در صفحه اول خود پیشرفت در مذاکرات و افزایش احتمال رسیدن به توافق در مهلت تعیین شده را مورد توجه قرار داده‌اند. در مقابل روزنامه‌هایی مانند کیهان، وطن امروز و جوان ترجیح داده‌اند، به سخنان مقامات آمریکایی و از جمله شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا توجه بیشتری بکنند. جوان بیشتر صفحه اول خود را به همین «مرحله حساس مذاکرات» اختصاص داده و نوشته: وزیر امور خارجه ایران در دیدار با همتای ایتالیایی‌اش سخنانی به زبان آورد که نشان می‌دهد ظاهراً مباحث فنی مذاکرات در مراحل نهایی است و آنچه باقی مانده و باید پیشرفتی در آن صورت پذیرد، موضوع رفع تحریم‌هاست، از این جنس سخنان امیدوارانه از زبان معاون وزیر امور خارجه روسیه هم شنیده شد. این در حالی است که رئیس هیأت مذاکره کننده امریکایی از پابرجایی تحریم‌ها به بهانه حمایت ایران از تروریسم و نقض حقوق بشر سخن می‌گوید.
محمد جواد ظریف در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با پائلو جنتیلونی گفت: هفته گذشته پیشرفت‌هایی به طور جدی در مذاکرات صورت گرفت و امیدواریم این هفته نیز در مذاکرات در سایر موضوعات به ویژه رفع تحریم‌ها به پیشرفت دست یابیم؛ در این صورت آن را تدوین و به شکل یک توافق جامع و دقیق که امکان اجرایی شدن داشته باشد، در می‌آوریم. این برنامه عملیاتی ما برای رسیدن به توافق است. امیدوارم در مذاکرات آتی در موضوع رفع تحریم‌ها پیشرفت کنیم
ظریف با بیان اینکه مذاکرات هسته‌ای به مرحله‌های حساس خود نزدیک شده و گفت‌وگوهای دقیقی به وقوع پیوسته است، افزود: مسئولان فنی ـ هسته‌ای دو کشور در مذاکرات اخیر حضور داشتند و به طور کلی بحث‌های مفیدی در حوزه فنی و رسیدن به تفاهم فنی و حل مسائل صورت گرفت.
ظریف با تأکید بر پیشرفت قابل ملاحظه در زمینه‌های فنی در مذاکرات اعلام کرد: در حوزه‌های دیگر هسته‌ای و تحریم‌ها اختلاف‌ها باقی است. رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: بار‌ها تکرار کرده‌ایم تحریم‌ها برای رسیدن به هیچ هدفی مفید نبوده و امریکا و دیگر کشور‌ها باید به این نتیجه برسند که تحریم‌ها راه‌گشا نیست بلکه مانع است. اگر این نگرش به وجود آید برای رسیدن به توافق جامع آماده‌ایم. وی همچنین با تأکید بر اصل همه یا هیچ که در توافق ژنو نیز به آن اشاره شده است گفت: همواره اعلام کرده‌ایم تا روی کلیه مسائل به توافق نرسیم، توافقی وجود ندارد.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه این هفته بنیامین نتانیاهو در کنگره امریکا در مخالفت با توافق هسته‌ای سخنرانی می‌کند دیدگاه شما در این باره چیست، گفت: جای تاسف است که گروهی منافع خود را در تنش و بحران می‌بینند و از هیچ راه حلی استقبال نمی‌کنند. نتانیاهو مخالف هر گونه راه حل است و این نشان دهنده تلاشی است برای اینکه با استفاده از یک موضوع غیر واقعی و ساختگی بر واقعیات منطقه از جمله اشغال و سرکوب مردم فلسطین و نقض حقوق آن‌ها در غزه، کرانه باختری و بیت المقدس سرپوش گذاشته شود. ظریف گفت: این رویکرد (رژیم صهیونیستی) جدید نیست. آن‌ها با هراس‌افکنی و دروغ‌پردازی حتی در کشورهای دیگر تلاش دارند مانع برقراری آرامش در منطقه شوند. معتقدم این تلاش بیهوده است و نباید مانع رسیدن به توافق شود.
جوان بعد از این سراغ سوژه مشترک خود با روزنامه‌هایی مانند کیهان و وطن امروز رفته و سخنان مقامات آمریکایی و از جمله شرمن را برجسته کرده است. کیهان در شروع گزارشی با تیتر «صداقت آمریکایی! / شرمن: تحریم‌ها را برنمی‌داریم» نوشته: با وجود اینکه ایران، توافق یک‌مرحله‌ای و لغو یکباره تحریم‌ها را به عنوان شروط اصلی توافق نهایی مطرح کرده است، «وندی شرمن» سرپرست تیم مذاکره‌کننده آمریکایی تأکید کرد که تحریم‌های ایران برای مدت بسیار طولانی به قوت خود باقی است.
کیهان در بخشی از این گزارش نوشته: «شرمن در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره تبعات احتمالی یک توافق هسته‌ای برای نقش تهران در منطقه تأکید کرد که «هیچ معامله بزرگی با ایران» در کار نیست، «مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای هستند، ما کاملا درباره آنچه که در منطقه رخ می‌دهد آگاه هستیم، تمام تحریم‌های ما درباره تروریسم و حقوق بشر و نگرانی‌های ما درباره ثبات منطقه به قوت خود باقی هستند و متأسفانه برای مدتی بسیار طولانی باقی خواهند ماند». اظهارات شرمن در حالی است که ایران پیش از این بر دو شرط اساسی توافق نهایی یعنی «یک مرحله‌ای بودن تصویب کلیات و جزییات توافق» و «لغو یکباره و کامل تحریم‌ها» تأکید داشته است».
محمدکاظم انبارلویی در سرمقاله روزنامه رسالت با تیتر «ادعای فراموش شده در گفت‌وگو‌ها»، راه جدیدی در پیش گرفته و از جمله نوشته است: آنچه در مذاکرات ایران با ۱+ ۵ جایش خالی است موضوع ادعای خسارت مالی است که آن‌ها به ملت ایران وارد کرده و به بیت المال آسیب وارد کرده‌اند.
آمریکایی‌ها در چینش تیم مذاکره‌کننده نماینده خزانه‌داری کل را دارند. جای هم سنگ و هم وزن این نماینده در تیم مذاکره‌کننده ایرانی خالی است. وظیفه دیوان محاسبات کشور وفق شرح وظایف خود، پاسداری از بیت‌المال است. طی سال‌های اخیر میلیارد‌ها تومان صرف تاسیسات هسته‌ای ایران شده است.
ایران باید در این موضوع چند ادعای جدی که ماهیت مالی و محاسباتی دارد، مطرح نموده و خسارات ناشی از آن را از طرف غربی مطالبه کند:
۱ـ خسارت گران تمام شدن برخورداری ایران از فناوری صلح آمیز هسته‌ای
۲ـ خسارت‌های تحمیل شده ناشی از تحریم‌های یکجانبه و چندجانبه
۳ـ هزینه‌های جانبی آسیب به اقتصاد ملی
۴ـ خسارت کسانی که به دلیل تحریم‌ها نتوانستند از رادیودارو‌ها به موقع استفاده کنند و جان عزیز خود را بر سر آن گذاشتند.
۵ـ خسارت ناشی از شهادت دانشمندان هسته‌ای که نظام میلیارد‌ها تومان برای تربیت آن‌ها هزینه کرده است.
۶ـ خسارت ناشی از اکسید کردن غنی‌سازی ۲۰ درصد و توقف فعالیت‌های هسته‌ای ایران با غنای مورد نیاز کشور
۷ـ خسارت ناشی از بازطراحی تاسیسات هسته‌ای در اراک و هزینه‌های عظیم مترتب بر آن
۸ـ خسارت ناشی از تحریم بانک مرکزی و تحریم‌های بانکی
۹ـ خسارت ناشی از تحریم نفتی، پتروشیمی، فلزات گرانب‌ها و...
۱۰ـ خسارت ناشی از آسیب به مبادلات تجاری ایران با دیگر کشور‌ها و از دست دادن بازارهای بالقوه و بالفعل
۱۱ـ خسارت ناشی از پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های اروپایی و آمریکایی
۱۲ـ هزینه‌های ناشی از جاسوسی برخی بازرسان آژانس انرژی اتمی که عواقب مادی و روانی برای جمهوری اسلامی داشت.
۱۳ـ هزینه‌های ناشی از وقت‌کشی و فرسایشی شدن مذاکرات هسته‌ای.
طبیعی است در تیم مذاکره کننده، کسی که این خسارت‌ها را نمایندگی کند وجود ندارد، لذا نماینده‌ای از دیوان محاسبات کشور و نماینده‌ای از خزانه‌داری کل در وزارت امور اقتصادی و دارایی باید این مطالبات ملت را در گفت‌وگو‌ها نمایندگی کند.
