سازمان هدفمندی چقدر به بانک مرکزی بدهکار است؟/ سهم تولید از یارانه‌ها سرانجام چه شد

سازمان هدفمندی یارانه‌ها تا پایان سال 92، 57 هزار میلیارد ریال به بانک مرکزی، بیش از 96 هزار میلیارد ریال به خزانه و... بدهکار شده است. این شیوه پرداخت یارانه که منابع حاصل از هذفمندی به صورت نقدی بین خانوارها توزیع شده، موجب رشد مصارف فوری خانوارها شده است درحالی که می‌توانست برای تحرک بخش تولید و سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار گیرد.

به گزارش خبرنگار تابناک اقتصادی، دولت از ابتدای اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها تا دی ماه امسال 134 هزار و 600 میلیارد تومان یارانه نقدی به مرم پرداخت کرده است و در مقابل دو هزار و 431 میلیارد تومان در طول این مدت به بخش تولید یارانه تعلق گرفته است.

به عبارت دیگر، نسبت یارانه پرداختی به بخش تولید 1.8 درصد یارانه نقدی پرداخت شده به مردم است، این درحالی است که طبق قانون، هدفمندی قرار بود 30 درصد از منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها به بخش تولید اختصاص یابد.

با توجه به اهداف کلی قانون هدفمند کردن یارانه‌ها از جمله توزیع عادلانه حمایت‌های دولت، اصلاح الگوی مصرف و کنترل روند مصرف پیش از اجرای قانون، تخصسص بهینه منابع و امکانات کشور و شکل‌گیری فعالیت‌های اقتصادی براساس مزیت‌های واقعی کشور، اجرای قانون مزبور امری اجتناب‌ناپذیر بود.

مطابق ماده (8) قانون هدفمند کردن یارانه‌ها دولت موظف شد 30 درصد خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون را برای پرداخت کمک‌های بلاعوض یا یارانه سود تسهیلات و یا وجود اداره شده عمدتا به بخش تولید اختصاص دهد.

153 هزار میلیارد ریال بدهی سازمان هدفمندی

براساس قانون بودجه سال 92، منابع و مصارف قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، عملکرد کلی منابع و مصارف قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در سال‌های اخیر حکایت از این دارد که این منابع با افزایش قیمت حامل‌های انرژی، یارانه بودجه دولت، استقراض از بانک مرکزی و فشار بر منابع مالی شرکت‌های تامین کننده انرژی فراهم و در بعد مصارف اندکی از آن صرف بخش تولید و کمک اجتماعی شده و بخش عمده آن به طور مساوی بین خانوارهای کشور تقسیم شده است.

در نتیجه سازمان هدفمندی یارانه‌ها تا پایان سال 92، 57 هزار میلیارد ریال به بانک مرکزی، بیش از 96 هزار میلیارد ریال به خزانه و... بدهکار شده است.

این شیوه پرداخت یارانه که منابع حاصل از هذفمندی به صورت نقدی بین خانوارها توزیع شده، موجب رشد مصارف فوری خانوارها شده است درحالی که می‌توانست برای تحرک بخش تولید و سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار گیرد.

عملکرد سازمان نشان می‌دهد در سال 92 از محل اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، هیچ پرداختی به بخش تولید در راستای ماده (8) این قانون صورت نگرفته است و در مجموع سال‌های اجرای این قانون، کل مبلغ اختصاص یافته به بخش‌های مختلف تولید، 23 هزار و 214 میلیارد ریال بود که فقط در سال‌های 90 و 91 پرداخت شد.

در سال 90 برای کمک به تولید 17 هزار و 570 میلیارد ریال اختصاص یافت که براساس گزارش ستاد تحول وزارت صنعت، معدن و تجارت این منابع عمدتا در بخش صنعت و معدن در قالب خط اعتباری هزینه انرژی معادل 10 هزار میلیارد ریال و در قالب کمک غیرمستقیم نفت گاز معادل شش هزار 400 میلیارد ریال صرف شده است.

دو هزار و 321 میلیارد تومان سهم تولید از یارانه‌ها

در سال 91 نیز از مجموع پنج هزار و 644 میلیارد ریال، حدود 260 میلیارد ریال در قالب یارانه سود کارمزد تسهیلات به واحدهای تولیدی بخش صنعت پرداخت شده است.

بنابراین با اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، میزان حمایت مالی از بخش صنعت و معدن در راستای ماده (8) این قانون طی دوره 89 تا 92 سرجمع حدود 17 هزار و 840 میلیارد ریال برآورد می‌شود و در سال 92 به رغم تاکید قانون بودجه سال 92 در بخش حمایت از تولید هیچگونه منابعی به بخش صنعت و معدن اختصاص پیدا نکرده است.