جزئیات جدید از مفاد توافق احتمالی هسته‌ای ایران و ۱+۵

به گزارش «تابناک»، دیوید ایگناتیوس، ستون‌نویس سر‌شناس روزنامه واشنگتن پست در مطلبی که امروز در این روزنامه منتشر کرده، به بررسی گزینه‌های مطرح درباره قالب و محتوای توافق نهایی هسته‌ای با ایران پرداخته و مواردی را در این زمینه آورده که برخی پیش از این نیز مطرح بوده و برخی دیگر‌‌ موارد جدید‌تر به شمار می‌روند.

به نوشته این روزنامه‌نگار، توافقی که هم‌اکنون بین ایران و گروه‌ ۱ +۵ در حال شکل‌گیری است، احتمالاً به ایران اجازه خواهد داد، حدود شش هزار‌ سانتریفیوژ‌ نسل اول (IR-۱) خود را در تأسیسات هسته‌ای نطنز ‌حفظ کند.

از سوی دیگر، ایرانی‌ها کار نصب سانتریفیوژهای پیشرفته IR۲ را متوقف خواهند کرد و تحقیق‌ روی مدل‌های بعدی (تا IR-۸) و همچنین مواردی که هم اکنون در مرحله طراحی است نیز متوقف خواهد شد.

در این میان، اینکه این محدودیت بر روند تحقیقات مربوط به سانتریفیوژ‌ها چگونه اعمال شده و ‌بر آن نظارت شود، یکی از نکات کلیدی مذاکرات است.

یک مسأله مهم دیگر، حجم ذخایر اورانیومی است که ایران‌ خواهد داشت. مقامات آمریکایی خواستار این هستند که این حجم محدود باشد و میزان اضافی آن از کشور خارج شود. یک مقام آمریکایی در این زمینه می‌گوید، برای آمریکا مطلوب‌تر است که ایران نه هزار سانتریفیوژ نسل IR-۱ و یک ذخیره محدود‌ داشته باشد تا اینکه از هزار سانتریفیوژ IR-۲ و یک ذخیره بزرگ برخوردار باشد.

مسأله فنی دیگر‌ در ارتباط با همین موضوع‌، این است که چگونه تعداد سانتریفیوژهای اضافه بر میزان مورد توافق، از دور خارج شود! در این زمینه طیفی از گزینه‌ها وجود دارد که از قطع اتصال آن‌ها تا نابودسازی کامل متغیر است. ایالات متحده خواستار فرمولی است که مطابق آن، احیای تجهیزات از مدار خارج شده برای ایران دست‌کم به یک سال زمان نیاز داشته باشد.

درباره موضوع رآکتور هسته‌ای اراک نیز مذاکره کنندگان در پی دستیابی به توافقی هستند که بر اساس آن، کار ساخت آن پیش از آنکه به توانایی لازم برای تولید مواد مورد نیاز جهت سلاح هسته‌ای برسد، متوقف شود.

افزون بر این موارد، مدت زمان توافق نهایی با ایران نیز یکی از موضوعات مهم و قابل توجه است. مقامات آمریکایی همواره عدد‌ دو رقمی را در این زمینه مطرح کرده‌اند که از ۱۰ تا ۱۵ سال متغیر بوده است. در همین راستا، احتمال مطرح شدن یک بازه زمانی چند مرحله نیز وجود دارد که بر اساس آن، بازرسی‌ها از تأسیسات هسته‌ای ایران، عمری بیش از محدودیت تعداد سانتریفیوژ‌ها داشته باشد.

در حال حاضر، نقطه چالش‌زا از دید دولت آمریکا، تأکید ایران بر این موضوع است که تحریم‌ها باید‌ یکباره برداشته شود، نه گام به گام. این امر به ویژه از آنجا اهمیت می‌یابد که ایران نشان داده، در پایبندی به توافق جدی است و از دید ایالات متحده، باید راه بازگشت ایران به عرصه جهانی باز شود. به هر حال، مقامات آمریکایی معتقدند، توافق هسته‌ای با ایران، آغاز حرکت به سمت یک خاورمیانه امن‌تر است.