تحریم عجیب و غریبی که به تازگی یک دانشگاه علیه دانشجویان ایرانی اعمال کرده بود، آنچنان اعتراضاتی را رقم زد که نه تنها به فاصله چند روز به لغو این تحریم منجر شد، بلکه به نظر میرسد راه اعمال چنین محدودیتهای عجیبی را در دیگر دانشگاهها مسدود کرد.
به گزارش «تابناک»، تحریم دانشجویان ایرانی در دانشگاه ماساچوست ایالات متحده آمریکا، هر چقدر عجیب و باور نکردنی به نظر میرسید، خبری بود که طی روزهای گذشته روی خروجی خبرگزاریهای نقاط مختلف جهان قرار گرفت تا ثابت شود، تحریمهای اعمال شده علیه کشورمان، نه فقط به قصد محدود کردن توان نظامی و فعالیتهای هستهای کشورمان در نظر گرفته شده، که تبدیل به ابزاری برای بهانه جوییهای ایشان شده که ممکن است در هر فضایی از آن استفاده کنند؛ خواه فضای علمی باشد، خواه مرتبط با درمان و سلامت، خواه مرتبط با تجهیزات هواپیماهای مسافربری و... .
ماجرا از آنجا آغاز شد که اواخر سال میلادی گذشته (ماه دسامبر) وقتی یکی از دانشجویان ایرانی قصد داشت برای تحصیلات تکمیلی وارد آمریکا شود و تحصیلاتش را در دانشگاه ماساچوست ادامه دهد، با ممنوعیت ورود مواجه شد و پس از پیگیری دریافت که مسئولان این دانشگاه قصد کردهاند برداشتشان از تحریمی که چند سال پیش علیه کشورمان به تصویب رسیده را به اجرا بگذارند؛ برداشتی که از ابتدای سال جدید میلادی با اعلام ممنوعیت ادامه تحصیل دانشجویان ایرانی در برخی رشتهها در مقطع تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ماساچوست خود را نشان داد و سر و صدای زیادی به پا کرد.
بر اساس این تصمیم، مسئولان این دانشگاه با تکیه بر تحریم مصوب علیه کشورمان در سال ۲۰۱۲، مصوب کردند که امکان ادامه تحصیل از دانشجویان ایرانی در رشتههای فیزیک، شیمی، میکروبیولوژی، مهندسی علوم و علوم پلیمر در دانشکده علوم پایه و همچنین مهندسی شیمی، مهندسی برق و کامپیوتر، مهندسی مکانیک و صنایع در دانشکده مهندسی سلب شود، زیرا ممکن است (به زعم ایشان) این تحصیلات به توسعه فعالیتهای هستهای کشورمان منجر شود!
اما این تحریم به قدری عجیب بود که نه تنها با اعتراض گسترده دانشجویان ایرانی، شکلگیری کمپینهای مختلف در دنیای مجازی و همراهی بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی با آن همراه شد، بلکه صدای اعتراض اعضای جامعه علمی این کشور و روزنامه نگاران آن دیار را هم درآورد و لغو آن را به مطالبهای جمعی تبدیل کرد.
اگر به این فشارها، انتشار گسترده خبر اعمال چنین تحریمی علیه دانشجویان ایرانی در رسانههای مختلف جهانی را اضافه کنیم، درخواهیم یافت که چگونه مسیر بازگشت از این تصمیم غلط در چند روز هموار شد؛ مسیری که با دخالت وزارت خارجه آمریکا در موضوع و برحذر داشتن دانشگاه ماساچوست از مصداق یابی خودسرانه برای تحریمها و اعمال آنها گره خورد تا به نظر برسد دیگر دانشگاهی رغبت به تکرار چنین اشتباهی پیدا نخواهد کرد.
بدین ترتیب از یک سو تحریم من درآوردی این دانشگاه لغو شد، از سوی دیگر وزن ایرانیان در دیپلماسی شبکههای اجتماعی و کمپینهای مجازی خود را نشان داد و در انتها اتفاقی رقم خورد که میتوانیم آن را بزرگتر از لغو این تحریمِ زشت بدانیم؛ اثبات این مهم که تحریمها به ابزاری برای بهانه گیری ایشان تبدیل شده است، آنقدر که ممکن است با آن سد راه علم آموزی هم شوند، چه برسد به ممانعت از فروش تجهیزات پزشکی و درمانی!
اکنون اگر به این دانستهها، اعمال تحریمهایی مشابه در برخی از دیگر دانشگاههای آمریکا (مانند دانشگاهی در ویرجینیا) و یا دانشگاههای برخی کشورهای اروپایی را بیفزاییم، درخواهیم یافت که چگونه غربیها از ابزار تحریم برای هر منظوری بهره برداری میکنند و به چه دلیل معتقدیم که در این مسیر صداقت لازم در رفتارشان دیده نمیشود.