رئیس جمهور: برخی در داخل برای ۱+۵ کف می‌زنند

رئیس‌جمهوری با بیان اینکه دیپلمات‌های بسیار مجربی داریم که در برابر شش کشور قدرتمند می‌ایستند و حرف منطقی می‌زنند، گفت: به دیپلمات‌های شجاعمان افتخار می‌کنیم اما در داخل کشور برخی برای آن طرفی‌ها کف می‌زنند.

به گزارش «تابناک» حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی این مطلب را صبح شنبه در هفتمین جشنواره بین‌المللی فارابی که در سالن شهید بهشتی نهاد ریاست جمهوری برگزار شد، بیان کرد.

رئیس قوه مجریه در بخش دیگری از سخنان خود به مذاکرات هسته‌ای اشاره کرد و گفت: ما دیپلمات‌های بسیار مجربی را امروز در اختیار داریم و می‌بینید که تیم مذاکره کننده ما در برابر ۱+۵؛ ۶ کشور قدرتمند می‌ایستد، سخن می‌گوید و حرف حقوقی، سیاسی و فنی می‌زند.

روحانی اظهارداشت: «این برای کشور ما افتخار است، حالا ممکن است کسی ایراد بگیرد و بگوید آقا تند راه رفتی، کند راه رفتی یا اینکه کتش کج بود، عینکش چطوری بود، این‌ها که حرف نشد. ما باید به دیپلمات‌های شجاعمان افتخار کنیم.

رئیس‌جمهوری ادامه داد: تیم مذاکره کننده چند روز پیش آمده بودند و می‌خواستند که به مذاکرات بروند، دیدم نه شب خوابیده‌اند و نه شب قبل آن، آن شب نیز که عازم مذاکره بودند، آن‌ها نه شب و نه روز دارند، تلاش می‌کنند و شجاعانه سخن می‌گویند.

روحانی با تأکید بر اینکه تشویق ملی بسیار موثر است، گفت: به پیامبر گرامی اسلام با آن عظمت گفته می‌شود که قرآن را آیه آیه برایت نازل کردیم و آن را یک دفعه نازل نکردیم تا در برابر همه فشار‌ها قلبت محکم و استوار ‌بماند.

رئیس‌جمهوری اضافه کرد: او که پیغمبر و اشرف مخلوقات و از او بر‌تر و بالا‌تر نداریم، نیازمند است، حالا بشر عادی و معمولی که طبیعی است.

* انتقاد به معنی هو کردن، تهمت و تخریب نیست/ به نام انتقاد به منافع ملی ضربه می‌زنند

روحانی ادامه داد: بدانید آن‌هایی که در میدان هستند، دوربین همه دنیا روی آن‌ها متمرکز شده و تمام دنیا آن‌ها را می‌نگرند، آن طرفی‌ها برای جمع خودشان کف می‌زنند اما در داخل کشور ما معلوم نیست چه کار می‌کنند؟ برخی گاهی برای آن طرفی‌ها کف می‌زنند، از آن‌ها می‌پرسیم که مرد حسابی برای چه برای آن طرفی‌ها کف می‌زنی؟ می‌گویند انتقاد می‌کنیم و انتقاد چیز خوبی است؛‌ ای خدا عقل سالم را به بدن سالم بده.

رئیس دولت تدبیر و امید یادآور شد: معنی انتقاد هو کردن، تهمت و تخریب نیست، انتقاد به معنی نشان دادن راه بهتر است که این راه خوب و دقیق‌تر است و زود‌تر به مقصد می‌رسید.

روحانی با اشاره به اینکه به نام انتقاد، تخریب و به نام حزب و جناح ضربه به منافع می‌زنند، گفت: جناح و همه این موارد ذیل منافع و مصلحت ملی تعریف می‌شود نه هم طراز و بالای سر منافع ملی.

رئیس‌جمهوری با بیان اینکه سیاست نیز بخشی از علوم انسانی است گفت: سیاست، حقوق، اقتصاد و مسائل اجتماعی همه زیر مجموعه علوم انسانی است و ما نیاز به تحقیقات بنیادی در همه این زمینه‌ها و دولت نیز نیاز به تحقیقات کاربردی دارد.

روحانی راه تحقق این امر را استقلال دانشگاه‌ها، آزادی در دانشگاه‌ها و مسیر گفت و شنود دانست و اضافه کرد: با هم حرف بزنیم، بحث کنیم، با دلسوزی و برای اهداف بلندمان هم بحث کنیم.

رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اینکه برای ادامه راه و توسعه انقلاب باید در حوزه علوم انسانی بیشتر کار کنیم اظهار داشت: ما نیاز به توسعه علم با کمک دولت و نه مداخله دولت داریم.

* نقش ممتاز روحانیت و دانشگاه‌ها در پیروزی انقلاب اسلامی

رئیس‌جمهوری با تبریک سالروز پیروزی انقلاب اسلامی گفت: انقلاب اسلامی الگویی برای همه آزادی خواهان جهان است که ملت بزرگ ایران بعد از تحمل سالیان دراز و شاید قرن‌ها تحمل تحقیر و استبداد در جامعه، سلطه استعمار بر کشور، فساد نهادینه شده و عدم حضور و مشارکت مردم در اداره کشور توانستند با یک نهضت و انقلاب عظیم مردمی به رهبری یکی از رهبران بزرگ و استثنایی، تاریخی را به رغم مخالفت همه قدرت‌ها و همه ابرقدرت‌ها به پیروزی برسانند.

روحانی با بیان اینکه در این پیروزی همه مردم و اقشار حضور داشتند اما نقش روحانیت و نقش دانشگاه‌ها ممتاز بود، افزود: از آغاز نهضت اسلامی یعنی از پاییز سال ۱۳۴۱ همانطور که روحانیت، حوزه‌های علمیه، در راس آن حوزه علمیه قم، مراجع، بزرگان و در راس آن امام (ره) در کنار همه دانشگاه‌ها بودند.

رئیس‌جمهوری ادامه داد: اینکه دانشگاه تهران را بارز‌تر می‌دیدیم نه اینکه چون من تحصیل کرده دانشگاه تهران هستم بلکه اساسا از نظر قدمت تاریخی، حضور اساتید بزرگ، تعداد دانشجو، جایگاهش در مرکز کشور، در نقطه بسیار حساس و حضور اساتید و دانشجویان در صحنه البته در کنار سایر دانشگاه‌ها چه در تهران و چه در استان‌های دیگر همه در این انقلاب نقش و حضور داشتند.

روحانی با اشاره به این انقلاب که یعنی سرنوشت کشور، تاریخ ایران و سرنوشت همه فرزندان ما اظهار داشت: باید دید آیا تناسب این انقلاب با علوم انسانی بیشتر است یا با سایر علوم، البته همه علوم؛ علوم فنی و مهندسی و همه علوم تجربی، پزشکی همه رشته‌های علمی و فناوری‌های نو، همه جایگاه خودشان را دارند، منزلت خودشان را دارند اما ظاهرا تقسیم بندی شده است.

رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: به هر حال علوم انسانی و اسلامی را امروز ما به نام جشنواره معلم ثانی فارابی جشن گرفتیم و علوم دیگر را هم در جشنواره‌های دیگر مثل رازی و خوارزمی تجلیل می‌کنیم.

روحانی با بیان اینکه اصل تقسیم بندی به دلیل گسترش علوم دانش بشری است، افزود: روزی همه علوم در یک جا جمع بود در یک مدرسه هم فقه خوانده می‌شد هم تفسیر قرآن و هم فلسفه به معنای عام کلام.

رئیس‌جمهوری افزود: بسیاری از علوم امروز تحت عنوان طبیعیات در‌‌ همان فلسفه خوانده می‌شد، حتی موسیقی هم در‌‌ همان مدارس مورد بررسی قرار می‌گرفت، شعر و ادبیات فارسی و عربی هم در‌‌ همان مدارس ‌بررسی می‌شد.

روحانی در بخش دیگر از سخنان خود گفت: اینکه شما می‌بینید ایرانی‌ها بزرگ‌ترین لغتنامه عربی را تالیف کردند و یک ایرانی فارسی زبان بزرگ‌ترین لغت‌نامه عربی را تدوین و تالیف می‌کند و اینکه می‌بینید یک استاد ادب ایرانی بهترین و نفیس‌ترین کتاب ادبیات عرب یعنی نحو و صرف را می‌نویسد این نشان این است که این ملت در تمام علوم و رشته‌های علمی سرآمد بوده است.

رئیس‌جمهوری اضافه کرد: همین نام‌هایی که جشنواره را بنام آن بزرگان است، فارابی، خوارزمی، رازی، ابن سینا و خواجه نصیر شخصیت‌های بزرگ هستند شعر و حکمت فردوسی‌ها، سعدی‌ها، حافظ و مولوی چهره‌های بنام در فقه، اساتید بسیار بزرگ و بنام از شیخ طوسی‌ها تا شیخ انصاری در فلسفه، بزرگان فلسفه و در فقه و تفسیر و کلام این به دلیل وسعت علوم است که تقسیم‌بندی صورت گرفته است.

روحانی یادآور شد: در پزشکی هم که پزشکی عمومی تمام می‌شود تخصص‌ها و فوق تخصص‌ها شروع می‌شود، گسترش ده‌ها رشته علمی در حقوق، حقوق مدنی، جزا، بین‌الملل، حقوق دریا‌ها، حقوق نفت، حقوق جرم‌شناسی، و کیفر‌شناسی؛ در هر کدام مختصص و صاحبنظر دارد.

* هیچ چیز با شعار درست نمی‌شود

رئیس‌جمهوری افزود: اگر علوم انسانی و علوم اسلامی را کنار هم بگذاریم متکفل شناخت بهتر انسان، راه و رسالت آن و فهم سنت‌های الهی است.

روحانی با بیان اینکه همه چیز بر مبنای سنت الهی حرکت می‌کند، ادامه داد: سنت‌ها را باید بشناسیم، همه تحولات بر مبنای سنت‌هاست. «قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا»، این «سیرو» و «فانظروا» به ما می‌گوید که سرنوشت بشر را از ظالمین، ستمگران، عالمان و آگاهان در تاریخ می‌توانیم، ملاحظه کنیم.

رئیس‌جمهوری با یادآوری آیه «فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِیلًاوَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِیلًا» اضافه کرد: سنت خدا نه تحلیل پذیر است نه تبدیل پذیر.

رئیس‌جمهوری ادامه داد: یکی از رسالت‌های علوم انسانی، کشف این سنت هاست. همه مشکل ما از همین جا نشات می‌گیرد ما باید سنت‌های الهی را برای ایجاد پیشرفت، تحول، انسجام و وحدت بشناسیم.

وی با طرح اینکه «چه کسی امروز در جامعه باید بگوید وحدت چگونه امکان پذیر می‌شود؟» افزود: در جغرافیایی که یک بخش آن جغرافیای انسانی و شناخت اقوام، نژاد‌ها، گروه‌ها و روستاییان و شهری‌هایی هستند که در شرق، غرب، شمال و جنوب کشور زندگی می‌کنند، چه کسی باید به ما بگوید بهترین راه برای ایجاد وحدت بین آن‌ها چیست؟

رئیس‌جمهوری تأکید کرد: هیچ چیز با شعار درست نمی‌شود، شعار گاهی برای تذکر و گم نکردن راه لازم است اما در کنار شعار باید راه را بیابیم.

* مداخله سیاست در علم نه به نفع علم است و نه سیاست

رئیس‌جمهوری با تأکید بر اینکه هیچ چیز با شعار درست نمی‌شود؛ شعار گاهی برای تذکر لازم است، برای اینکه راه گم نشود اما در کنار شعار ما باید راه را بیابیم؛ هدایت یعنی چه، هدایت الهی که ما می‌گوییم، هدایت یعنی راه را نشان دادن.

روحانی به آیه «أَفَمَنْ یَهْدی إِلَی الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ أَمَّنْ لا یَهِدِّی إِلاَّ أَنْ یُهْدی‏» اشاره کرد و افزود: هدایت این است، هدایت یعنی کسی که مسیر را می‌شناسد، چطور باید جامعه را هدایت کنیم؟ مسیر درست را چطور به مردم بشناسانیم؟ چه کسی باید راه حل مشکلات را از جمله مشکلات دولت، سیاسیون و مسوولین را به ما نشان دهد؟

رئیس‌جمهوری گفت: سیاسیون همیشه در تاریخ، مهمان اندیشمندان و دانشمندانند؛ حالا امروز به عکس شده و ما میزبان شما هستیم. همواره در طول تاریخ فرهیختگان، اندیشمندان و دانشمندان میزبان سیاستمداران بوده‌اند و سیاستمداران در صورتی موفق می‌شوند که در برابر علم و عالمان زانو بزنند.

روحانی ادامه داد: تبخ‌تر و تکبر؛ و حالا می‌گویم گاهی بالا‌تر از این هم ظلم می‌کنیم، تبخ‌تر در برابر عالمان و علم به معنای نابودی سیاستمدار نیست به معنای نابودی تاریخ و کشور است.

رئیس دولت یازدهم تصریح کرد: ما ثروت کشور را در مسیر غلط هدایت می‌کنیم، اگر از علم و دانش عالمان بهره نگیریم و استفاده نکنیم؛ بالا‌تر هم ممکن است و آن اینکه سیاستمدار چون قدرت، ثروت و گاهی منزلت هم در اختیارش است بخواهد در زمینه علم ودانش مداخله و ارزش گذاری کند.

روحانی اضافه کرد: کار علم را باید به عالمان واگذار کرد، ارزش گذاری هم، از آنِ اندیشمندان و دانشمندان است؛ سیاستمداران باید زمینه را تسهیل کنند؛ آن‌ها تسهیل کننده هستند، زمینه سازند؛ حالا در بعضی از موارد مهم هم سیاستگزارند؛ نظارت کننده هستند از این بیشتر نیستند.

رئیس دولت تدبیر و امید افزود: مداخله در علم از سوی سیاست نه به نفع علم تمام می‌شود نه به نفع سیاست؛ هر دو ضرر می‌کنند؛ هم حکومت ضرر می‌کند و هم دانشگاه ضرر می‌کند؛ هر دو ضرر می‌کنیم؛ ما می‌گوییم علوم اجتماعی و انسانی باید بومی شود، اسلامی شود، «اهلا و سهلا»، اما بومی شود.

روحانی با طرح این سؤال که اسلامی شود به چه معناست؟، گفت: یعنی در زمینه انسان، دنیا هیچ آورده‌ای ندارد؟ هیچ دستاوردی ندارد؟ مقصود لابد این نیست. آیا مقصود این است که غیر از این قوم، غیر از این کشور، در سرزمین دیگر علم و دانش نیست؟ بحث من در‌‌ همان علوم انسانی و حتی اسلامی است.

رئیس‌جمهوری تصریح کرد: ما که همیشه در گذشته دور می‌خواستیم علوم اسلامی یاد بگیریم می‌رفتیم کشور همسایه‌مان عراق، آنجا یاد می‌گرفتیم؛ سال‌ها این طوری بود تا زمان تاسیس حوزه علمیه قم به دست مرحوم حائری بزرگ و رونق حوزه علمیه قم، حوزه ممتاز شیعه همیشه نجف بود.

* اسلامی شدن علوم انسانی به خوبی تبیین نشده است

رئیس‌جمهوری افزود: از تاسیس حوزه هم هنوز معلوم نیست صد سال گذشته باشد، ۱۳۴۰ قمری، هنوز به ۱۰۰ سال نرسیده است، حالا ۱۰۰ سال حوزه علمیه قم، قبل از آنچه؟ در هزار سال گذشته، نجف مرجع بوده، برای ما که بومی به مفهوم ایرانی، عراقی، مصری و این‌ها مطرح نبوده، سنی‌ها هم خیلی وقت‌ها مرجعشان دانشگاه‌های مصر بوده در یک دوران، حال ممکن است کشورهای دیگر باشد اینکه مقصود نیست.

روحانی ادامه داد: مقصودم این نیست که علوم اسلامی فقط در سرزمین کشورهایی است که امروز تحت عنوان کشور اسلامی مطرح هستند، این هم که مطرح نیست، شما از ابن خلدون استفاده می‌کنید، ابن خلدون برای کشوری است که امروز یک کشور اروپایی محسوب می‌شود، درست است که زمانی بخشی از اسپانیا برای عثمانیان و مسلمانان بوده است.

رئیس‌جمهوری اضافه کرد: اصلا این «الحکمه الضاله المومن» کجا رفت؟، حکمت، دانش و علم مرز نمی‌شناسد، هیچ مرزی ندارد، هر جا علم باشد، ما زانو می‌زنیم، چین، هند، اروپا، آمریکا، آفریقا باشد ما زانو می‌زنیم؟ برای ما فرقی نمی‌کند، هر کجا باشد، گمشده ماست، هر کجا پیدا کنیم، دنبالش می‌دویم.

روحانی اظهار داشت: اینکه به ما گفتند «اطلبوا العلم و لو بالصین» برای اینکه صین بسیار راه طولانی و دراز؛ آن زمان جاده ابریشم قدیم بوده است و یعنی اطلبوا العلم فی کل المکان، هر جا می‌خواهد باشد، فرقی نمی‌کند.

رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: خوب تبیین نشده، علوم انسانی و اجتماعی را می‌خواهیم اسلامی کنیم، مگر علوم اجتماعی همین جامعه‌شناسی نیست، مگر یکی از بنیانگذاران همین جامعه‌شناسی ابن خلدون نبوده است که وی مسلمان دانشمند و عالم است.

* در علم، «کور باش، دور باش» نداریم/ نمی‌شود دنیای علم را با سوء ظن نگاه کرد

روحانی افزود: معنایش چیست؟ معنایش مداخله ما در علم است؟ یعنی دولت می‌خواهد در علم مداخله کند؟ مقصود این است؟ اگر این است ما ضرر می‌کنیم، آیا مقصود این است که دانشگاه‌ها استقلال علمی نداشته باشند؟ یعنی امر و نهی در دانشگاه باشد؟ ما که در علم کور باش، دورباش نداریم، این‌ها در علم جایی ندارد.

رئیس‌جمهوری ادامه داد: علم و دانش محیط آزاد می‌خواهد، محیط آزاد یعنی چه؟ یعنی هر استاد، دانشجو و متفقهی (پژوهشگر و محقق) در راه علم اگر سخنی بگوید، حرفی بزند، اعلام نظری کند و در این راستا ما صدایش کنیم؛ بگوییم چرا این حرف را زدی؟ یعنی راه ما غلط است، نمی‌شود دنیای علم را با سوء ظن نگاه کرد بلکه باید با حسن ظن نگاه کنیم.

روحانی اضافه کرد: ممکن است هر کسی در زندگی تخلفی کند، اشکالی ندارد با متخلف طبق قانون برخورد کنیم، سوء ظن غیر جرم است، ما به همه سو ظن داریم، یه قانون عام درست کردیم سو ظن، آن وقت یه مستثنی گذاشتیم «الا ما خرج بالدلیل» این آقا آن آقا، این نهاد و آن نهاد، امضا و تایید کنند و چه قدر بد است؛ می‌نویسند این آقا هم نماز می‌خواند، واقعا شرم آور است، در کشور اسلامی، مرکز عشق به خاندان رسالت بگویند این آقا نماز می‌خواند، انگار همه بی‌نمازند این یکی را رفتیم ثابت کنیم نماز می‌خواند، هر مسلمانی نماز می‌خواند این را بفهمیم، آن طرفش استثناست.

رئیس‌جمهوری گفت: آیا ما این روایت را یادمان رفته که امام فرمودند که هر کسی را یک بار در عمر دیدید که یک رکعت نماز خوانده او نماز خوان است، ما می‌گوییم نه آن فرد را این جمعه در صف نماز جمعه ندیدیم، به تو چه؟ این جوری می‌خواهیم علم را اراده کنیم؟ این جوری می‌خواهیم دانشگاه‌ها را اداره کنیم؟

* نیاز به استقلال و آزادی در فضای دانشگاه داریم

رئیس دولت تدبیر وامید با تأکید براینکه برای پیشرفت علمی نیاز به استقلال داریم، گفت: یک بخشی از استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی، استقلال داخل دانشگاه‌ها است. ما نیاز به آزادی داریم، این استقلال وآزادی، این آزادی بخشی مربوط به محیط دانشگاه است. نیاز به گفت‌و‌گو داریم. با هم حرف بزنیم.

روحانی از مرحوم شهید مطهری و شهید بهشتی به عنوان دو چهره عزیز وبزرگوار انقلاب، علم و تببین درست علوم اسلامی یاد کرد و گفت: اسلام را آدم باید از زبان شهید مطهری و شهید بهشتی یاد بگیرد و بیاموزد؛ آن‌ها خوب درس خواندند، خوب فهمیدند وخوب تبیین کردند.

رئیس‌جمهوری اظهارداشت: شهید مطهری و بهشتی از اساتید بنام بودند و اگر قصد داشته باشیم سرمایه حوزه علمیه قم و اساتیدی مثل امام (ره) را ببینیم باید در امثال مطهری و بهشتی بینیم. این‌ها بودند.

روحانی تصریح کرد: این تعبیر ممکن است کمی تند باشد، اینکه دانشگاه ما آمد پشت سر انقلاب اسلامی وجانش را فدا کرد، چهره حوزه و دین را از روی چهره مطهری و بهشتی شناخت آن‌ها بودند وعلیٌ باب‌ها آن‌ها بودند؛ باب حوزه، باب شناخت حوزه، باب تحقیق، باب آزادمنشی آن‌ها بودند؛ نکند یک وقت به عکس شود، یک باب عوضی، درب حلبی بیاید جای باب واقعی را بگیرد. انشالله که نمی‌شود.

رئیس‌جمهوری با اشاره به گفت‌و‌گو و کتاب مرحوم مطهری تحت عنوان خدمات متقابل اسلام، گفت: این کتاب ارزشمندی است و البته همه کتاب‌های او ارزشمند است.

روحانی با این سؤال که عالمی به من می‌گفت که ایران با اسلام قابل مقایسه نیست، چرا مطهری در کتاب خدمات خود این را به کار برده است؟ خاطرنشان کرد: من به آن عالم گفتم او خدمت را می‌گوید، نمی‌گوید وزنش یکی است، ممکن است من شاگرد به شما استاد خدمت کنم، جنابعالی هم که همیشه خدمت می‌کنید، من یک آب هم به شما بدهم، خدمت کردم.

وی افزود: این خدمات متقابلی که ایشان فرمود بین اسلام و ایران، ما می‌توانیم‌‌ همان را عاریه بگیریم برای علوم انسانی بگوییم خدمات متقابل بین علوم انسانی و اسلامی و بومی ما با آنچه امروز در دنیا راجع به علوم انسانی است. این خدمات متقابل است.

رئیس‌جمهوری ادامه داد: اگر وام بگیریم ضرر می‌کنیم، مگر می‌شود درکیفر‌شناسی بحث کنیم و از نظرات اندیشمندان حقوقی و جامعه‌شناسی غرب استفاده نکنیم؟ این چه ظلمی به دانشگاه است؟ این چه دانشگاهی است که کرسی جرم‌شناسی باشد و از اساتید بنام وبزرگ دنیا استفاده نشود؟ معنی این نیست که نظر آن‌ها حتما درست است.

* نظریات علمی در دنیای امروز قابل نقد و ابطال است

رئیس‌جمهوری تأکید کرد: اصلا نظریات علمی در دنیای امروز هم قابل نقد است هم قابل ابطال است. گاهی نظریه‌ای با یک استدلال آمده و با یک استدلال بالا‌تر می‌توان ابطال کرد.

روحانی گفت: تازه در فلسفه، اصالت الماهوی‌ها و اصالت الوجودی‌ها بودند و قرن‌ها روبروی هم ایستادند، بر سر و کله هم می‌زدند، تازه این اواخر در حوزه همه اصالت الوجودی بودند؛ آن‌ها که می‌خواندیم، مرحوم علامه سمنانی و علامه حائری که از بزرگان علم فلسفه و اساتید بودند، می‌دانید چند جلد کتاب از حکمت بوعلی نوشته و تالیف کرده است؟ ایشان اصالت الماهوی بود، خوب استدلال می‌کند. یکی رد می‌کند و دیگری می‌گوید حرکت جوهری هست. مساله مهمی نیست.

رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به دنیای علم گفت: معنی علم همین است، علم که وحی نیست، تازه وحی هم بر روی تفسیرش محل بحث می‌شود؛ فقه هم که این همه محکم است و از روی روایات و آیات است بازهم از روی بعضی از ریزه کاری‌ها ممکن است مورد بحث قرار گیرد.

روحانی افزود: ما می‌گوییم فلانی شهامت فتوا دارد، معروف است. فلان مجتهد شهامت فتوا دارد، معناش این است فتوای غیرمشهور و غیر معروف را بدون دغدغه اظهار و بیان می‌کند.

رئیس دولت یازدهم تصریح کرد: می‌گویند شهامت در فتوا، در فقه هم اختلاف نظر ممکن است، حتی نظر غیر مشهور اسمش شهامت است نه چیز دیگر، یعنی با تجلیل نام می‌بریم.

* فضای گفت‌و‌گو را برای استفاده از اسلام فراهم کنیم

رئیس دولت تدبیر و امید گفت: امروز فضای گفت‌و‌گو را فراهم کنیم اگر در دانشگاه‌های ما فضای علمی و فضای گفت‌و‌گو باشد ما بهتر می‌توانیم از اسلام استفاده کنیم.

روحانی با طرح این سؤال که چرا درعلوم انسانی عقب افتاده‌ایم؟ اظهار داشت: درعلوم انسانی به ظاهر از نظر آمار وارقام مقالات ظاهری عقب مانده‌ایم. درعلومی که غربی‌ها در قرن‌های اخیر فعال بودند ما امروز آمدیم گرفتیم و خیلی فعال بودیم.

رئیس‌جمهوری افزود: امروز در علم پزشکی و خیلی از رشته‌ها از بیرون کم نداریم نه بخاطر اینکه دو وزیر ما وزیر علوم و وزیر بهداشت دو پزشک هستند.

روحانی ادامه داد: در زمینه علوم پزشکی پیشرفت ما قابل توجه است و در فناوری‌های نو پیشرفت ما قابل ملاحظه است. آن وقت در علوم انسانی با آن همه آثار تاریخی و سوابق بزرگان ما، چطورعقب هستیم؟ هم در تحقیقات بنیادی و هم تحقیقات کاربردی عقب هستیم.

رئیس‌جمهوری یادآور شد: چه کسانی باید در حل این همه مشکلاتی که در جامعه داریم، طلاق، اعتیاد هزارمشکل دیگر به ما کمک کنند؟ چه کسانی باید راه حل بدهند؟ این مگر مال علوم انسانی، علوم اجتماعی و حقوق نیست؟ چه اشکالی در قوانین و دادگاه‌های ما وجود دارد؟

* با تمام قدرت بر سر وعده‌هایی که در زمینه علم و دانشگاه دادیم، ایستاده‌ایم

روحانی اظهار داشت: این دولت در زمینه علم و دانشگاه از روز اول به دانشگاه، به اساتید وعده‌هایی داده و با تمام قدرت سر وعده‌های خودش تا آخر خواهد ایستاد.