هماکنون پرونده مرحوم ولیزاده در دادسرا پیگیری میشود. در این مدت
چند اقدام تامینی از جمله ممنوعالخروجی راننده خاطی نیز صورت گرفته و با توجه به سوابق متعدد کیفری که این فرد
دارد، دستور بازداشت موقت وی صادر شده است.
به گزارش «تابناک»، حدود دو ماه پیش که «ایمان ولیزاده» چهره بین المللی واترپلوی کشور و همسر آلمانی تبارش «یاسمین سامبورن» در اتوبان چمران، در تصادف با خودرویی لوکس که راننده آن در مستی کامل بود، جان خود را از دست دادند. از آن زمان تا کنون به صورت متوالی، پرونده تصادف این دو جوان که آن روزها در تدارک مراسم ازدواجشان بودند، در رسانهها مطرح شده است.
یکی از موضوعاتی که در این پرونده با اهمیت به نظر میرسد، وجهه بینالمللی پرونده است که در آن تبعهای آلمانی نیز کشته شده و این احتمال وجود دارد که در جریان دعوای حقوقی این پرونده، قتل غیر عمد تبعهای از کشور آلمان، بحثی متفاوتی به وجود آورد.
مطابق اطلاعاتی که وکیل مقتولان حادثه مطرح کرده، نامهای از سوی سفارت آلمان به وزارت امورخارجه فرستاده شده، ولی از چند و چون و محتویات نامه خبری نیست. گفتوگوی زیر، پرسش و پاسخی است که برای روشن شدن ابعاد ماجرا با دکتر مهدی شاهعباسی، وکیل مقتولان سانحه هولناک بزرگراه چمران انجام شده است.
ـ دو ماه بیشتر است که ایمان ولیزاده و همسرش در سانحه رانندگی جان خود را از دست دادهاند. وضعیت این پرونده به کجا انجامیده است؟
پرونده مرحوم ولیزاده در حال حاضر در دادسرا پیگیری میشود. در این مدت چند اقدام تامینی از جمله ممنوعالخروجی راننده خاطی نیز صورت گرفته است. از سویی با تلاشهای فراوان و با توجه به سوابق متعدد کیفری این فرد، دادگاه مجاب شده که دستور بازداشت موقت متهم را صادر کند.
ـ به ممنوعالخروج بودن متهم پرونده اشاره کردید. این موضوع یا بازداشت موقت در این سطح، در پروندههای تصادف، سابقه داشته است؟
این اختیاری است که قانونگذار به قاضی داده است. در مواقعی که قاضی پرونده تشخیص دهد امکان فرار متهم وجود دارد، از این اختیار قانونی خود استفاده میکند. دیگر آنکه چون قاضی تشخیص داده وجود متهم در جامعه ایجاد فساد میکند، دستور بازداشت موقت صادر کرده است.
ـ در قانون جاری برای قتل در تصادفات، شش ماه تا سه سال مجازات پیشبینی شده است. در این پرونده، احتمال تشدید مجازات هم وجود دارد؟
آنچه قانونگذار درباره قتل غیر عمد پیشبینی کرده، همین مجازات است اما در مواردی قاضی اختیار دارد تا دو سوم این مقدار را به سقف مجازات ذکر شده، بیفزاید.
ـ به چه دلیل؟
عواملی وجود دارد که «جزای مشدده» را ایجاد میکند. در این پرونده طبق گزارش پلیس، راننده حین مستی رانندگی و تصادف کرده است. ضمن اینکه زمان تصادف در ماه حرام (محرم) بوده است. یکی از عوامل مشدده مجازات احتمالی در این پرونده نیز همین موضوع است. عامل دیگر سرعت غیرمجاز (و سبقت غیرمجاز که در پرونده منعکس نشده) است که میتواند از عوامل تشدید مجازات باشد.
ـ پرسش دیگر آنکه اگر متهم در تصادف متمول باشد و قاضی حکم قطعی زندان صادر کند، آیا امکان تبدیل شدن مجازات به مجازات نقدی وجود دارد؟
برای اینکه مجازات، تبدل، منتفی یا تعلیق شود دو راه وجود دارد. یکی از این راهها آزادی مشروط است (البته پس از تحمل نصف مجازات زندان) که به رفتار خوب متهم در زندان ربط دارد. آزادی مشروط، منوط به این است که فرد دیگر مرتکب جرم نشود. راه دیگر عفو رهبری است. زمانی که عفو رهبری صادر میشود چون این جرایم، غیر عمد محسوب میشوند، میتواند شامل عفو شوند.
ـ مجازات «تکمیلی و تتمیمی» در این پروندهها چگونه است؟
مجازات تتمیمی و تکمیلی هم از اختیارات قاضی است و در مواردی که صلاح بداند، از آن استفاده میکند. این نوع مجازات شامل محرومیت از برخی حقوق شهروندی است مانند محرومیت از رانندگی در محدوده زمانی خاص. طبق قانون مجازات اسلامی، نهایتا تا پنج سال محرومیت از رانندگی اعمال میشود؛ اما در قانون جدید راهنمایی و رانندگی ظرفیتی وجود دارد که میتوان محرومیت مادامالعمر هم صادر کرد اما حصول به آن سخت است.
ـ به عنوان کارشناس حقوقی آیا نقطه ابهام یا موضوع جدیدی در این پرونده وجود دارد که نیاز به تدوین قانون برای موارد مشابه داشته باشد؟ مثلا در دیگر نقاط دنیا از بحثی به نام «راننده پرخطر» درباره رانندگانی که تصادف زیاد یا منجر به مرگ دارند، استفاده میشود که تبعاتی هم برای راننده دارد. قبلا قانونی داشتیم به نام «اقدامات تامینی و تربیتی» که پیشتر نقض شد. آن قانون، هم دست قاضی و هم دست وکیل را باز میگذاشت تا درباره عناصر پر خطر جامعه، اقدام تامینی تربیتی انجام دهند؛ اما در حال حاضر چنین اختیاری برای قاضی متصور نیستیم. در این زمینه خلأ قانونی وجود دارد که کارشناسان باید درباره آن بحث و ایجاب آن را به مسئولین گوشزد کنند.
ـ یکی از موضوعاتی که در این تصادف جلب نظر میکند، کشته شدن تبعهای آلمانی است. آیا امکان هست این موضوع، تبدیل به موضوعی بینالمللی شود؟
بله این امکان وجود دارد؛ اما بیشتر به رفتار سفارت آلمان بستگی دارد که بخواهد چه انجام دهد. تا این لحظه، چیزی در پرونده منعکس نشده است. یعنی آنچه در اسناد وجود دارد، ورود کشوری ثانوی در این پرونده (آلمان) فعلا مطرح نیست، زیرا قتل غیر عمد بوده و موضوع از نظر سفارت آلمان، شخصی تلقی شده است. البته مطابق اطلاعات من، نامهای از سفارت آلمان به وزارت امور خارجه ارسال شده، ولی از محتوای آن خبری نیست و این بحث در پرونده منعکس نشده است.