بازدید 2959

نشانی‌های غلط در مبارزه با فساد

آفرین چیت‌ساز اول
کد خبر: ۴۷۰۷۸۱
تاریخ انتشار: ۰۸ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۷:۴۹ 28 January 2015
خبرهای‌ دولت و مسئولان قضایی این روزها از آغاز مرحله تازه مبارزه با مفاسد اقتصادی حکایت دارد. پرونده‌های بزرگ سوء‌استفاده‌ها، تخلف‌ها و رانت خواری‌ها به فرجام رسیده است و هر کدام از این پرونده‌ها از مناسبات دل آزار میان جریان‌های قدرت و ثروت پرده بر می‌دارد.

روشن است نوعی اجماع میان مسئولان قوای نظام حول چگونگی رسیدگی به موارد مهم از فسادهای اقتصادی شکل گرفته است. آنچه پیداست این مرحله از بحث مقابله با فساد و رانت خواری تفاوت‌های بارز با دوره‌های گذشته دارد و از جهات مختلف حائز اهمیت است:

1- پدیده فساد اقتصادی از حالت خزنده و پنهان گذشته خارج شده و چنان که روحانی اعلام کرده در این مرحله به یکی از تهدید‌های آشکار و بزرگ برای نظام تبدیل شده است. سخن هشدار‌آمیز روحانی را به گونه دیگری معاون اول او به زبان آورد، اسحاق جهانگیری که این بار مسئولیت حساس مقابله با جریان مفاسد اقتصادی را عهده دار شده گفت فساد چون موریانه‌ای به مغز استخوان سیستم اقتصادی رخنه کرده است. ضمن آنکه پیشتر رهبر معظم انقلاب توصیه کرده بودند که با عناصر و عوامل این جریان در هر سطح و رده‌ای برخورد شود.

2- به نظر می‌آید دست‌اندرکاران مبارزه با فساد با نوعی آسیب شناسی و نگاه به پاره‌ای از تجربه‌های تلخ‌ گذشته حرکت خویش را آغاز کرده باشند. آنها دریافته‌اند که افکار عمومی به دلیل نافرجام ماندن برخی پرونده‌های فساد در گذشته نسبت به بحث مبارزه با فساد و اراده مدیران وقت دچار تردید شدند. در آن برهه اقدام‌های بی‌رمق و گاهی تبلیغاتی باعث شد اصل مبارزه با فساد لوث شود. از طرفی در برهه‌ای بحث مبارزه با مفاسد اقتصادی به جناح بندی‌های سیاسی آغشته شد.

به این صورت که هر گروه یا نهاد سیاسی به نگاهی بدبینانه دعوت به مبارزه با فساد را نوعی تسویه حساب سیاسی به حساب می‌آورد. این برداشت‌های دل آزار و صف ‌بندی میان جناح‌های قدرت در نهایت موجب شد پرونده‌های فساد اقتصادی در اختلاف میان نهادهای مجلس و دولت وقت سرگردان بماند. همه اینها دست به دست هم داد که سال‌های گذشته موضوع مبارزه با فساد جدی گرفته نشود و از این وضعیت بیشترین بهره را جریان‌های رانت خوار و سودجو ببرند و در واقع یک حاشیه امنی برای این نیروها شکل بگیرد.

3-‌ دولت روحانی با نوع پیشرفته و پیچیده‌ای از فساد روبه‌رو است، برخی کارشناسان از این نوع فساد به عنوان فساد سیستمیک تعبیر می‌کنند. از آنجا که هنوز 80 درصد اقتصاد ایران در اختیار دولت است کانون و خاستگاه این نوع فساد نیز منابع دولتی هستند. فساد سیستمیک آن گونه که صاحبنظران توصیف کرده‌اند ریشه در یک الگوی مدیریتی فرد محور دارد. به گونه‌ای که در یک دولت رانتی همه اهرم‌های نظارتی و پاسخگویی کنار می‌رود و همه داد و ستدها در سیستم بانکی و تجاری داخل و خارج کشور به اراده اشخاص سپرده می‌شود.

برهمین اساس است که در پرونده‌های فسادی که تاکنون رونمایی شده سخن از امضاهای طلایی، مجوزهای ویژه، واگذاری‌های افسانه‌ای و در یک کلام بذل و بخشش‌های ثروت و منابع ملی است که در نهایت به آنجا منجر می‌شود که به گفته اختیار تجارت نفت در دوران درآمد افسانه‌ای نفت یا اختیار 9000 میلیارد تومان سرمایه ملی به یک جوان گمنام اعطا می‌شود.

3- مبارزه با فساد و تخلفات راهی دشوار است که با مخاطرات بسیار همراه است. هراس و هزینه‌های ناشی از این کار یکی از دلایل انصراف مسئولان از ورود در میدان مبارزه با فساد بوده است.

با این حال روحانی و تیم مدیرانش گفته‌اند که مخاطرات این عرصه را به جان خریده‌اند. موانع پیش روی روحانی قوی‌تر و پیچیده‌تر از گذشته است زیرا طبق گفته مسئولان جریان‌های رانت‌خوار دولت پیشین با حلقه‌هایی از عناصر سیاسی پیوند خورده بودند روحانی در سخنان صریح‌اش گفت که بخش عمده‌ای از فشارها و هجمه‌هایی گسترده علیه دولت در این ماه‌ها از اراده همان شبکه رانت‌خوار ناشی می‌شود.

واقعیت‌های چند روز اخیر نشان می‌دهد که فقط شبکه‌های فعال در تجارت و اقتصاد نیست که از پیگیری دولت دچار تشویش شده است در کنار آنها یک حلقه بزرگی از ناراضیان سیاسی را نیز می‌توان سراغ گرفت این حلقه همانا شامل کسانی است که طی سال‌های گذشته با سکوت یا حمایت خویش زمینه تحکیم و تثبیت دولت پیشین را فراهم کردند کسانی که این حجم از سوء‌استفاده‌ها و رانت‌خواری‌ها را می‌دیدند اما مصلحت را در سکوت می‌دیدند در واقع جواز سیاسی آنها برای دولتمردان پیشین بود که در صحنه اقتصاد به صورت چک سفید میان شبکه‌ای از ساکنان دولت به‌کار گرفته شد.

صدای این طیف از ناراضیان از برنامه مبارزه با مفاسد روحانی بلندتر از همه به گوش می‌رسد و همینطور ترفندهایی که رسانه‌های تحت حمایت آنها برای غبارآلود کردن فضا یا دادن نشانی‌های غلط و گمراه ساختن افکار عمومی دیده می‌شود.
سلام پرواز
خیرات نان
بلیط اتوبوس
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
برچسب منتخب
# ماه رمضان # عید نوروز # جهش تولید با مشارکت مردم # دعای روز هجدهم رمضان # شب قدر