روايت جالب از پرورش اسب در خرمشهر و آبادان

آبادان و خرمشهر، شهري به هم پيوسته اند با رودخانه اي در ميانه شان كه پلي آنها را به هم وصل كرده است؛ مثل دو برادر دوقلو . آبادان و خرمشهر شايد در لغت با هم متفاوت باشند اما در معني هم خانواده اند؛هر دو از آبادي و خرمي مي گويند. داستان اين دو شهر،داستان غرور ايرانيان در دهه هاي اخير است. داستان شهر و شط، داستان مردانگي و دفاع، روايت دو برادر كه ايستادند، روايت دو شهر،دو برادر در ميانه يك شط.آبادان شهر نفت است و خرمشهر شهر خون؛خون و نفت در كنار هم... تاريخ معاصر ايران اين را گواهي مي كند.

به گزارش تابناک، حالا چند سال بعد رسيده ايم به اينجا،اين دو برادر اما زخم خورده اند با اين حال با تمام نداشته هايشان هنوز سرزنده اند و شاد؛ آباداني و خرمشهري. خبرنگار تابناك نه براي روايت زخم هاي شهر كه هنوز پابرجاست،براي كشف رازي به اينجا آمده است؛جايي كه اگر گنجينه ثروت ايران است اما معدن و خاستگاه چيزي غير از اين هم است؛گنج پنهاني در اينجا نهفته؛اسب عرب.

انگليسي ها وقتي رسيدند به اينجا براي اينكه نفت را ايران را از آن خود كنند ،پالايشگاهي بزرگ را در  ساختند؛بعد از آن بود كه اينجا ویژگی‌های یک شهر استعماری را به خود گرفت. شهري با حضور بالاي خارجي هاي شركت نفتي و كارگران خارجي از فلسطين تا هند – مرزهاي استعماري انگليس – و مردم بومي محلي شرايطي ناهمگون را رقم زده بود. انگليسي است ديگر؛هر جا مي رود با خود تعلقاتش را نيز مي برد از تنيس گرفته تا اسب و گلف. شايد به همين دليل است كه محله اي در آبادان را لندن دو مي گويند. دهكده بريم ،محله خارجي هاي آبادان بوده، جايي منحصر به فرد كه  شیوه ساخت خانه‌های ویلایی آن و سرسبزی و دیوارهای سبز از جنس شمشاد اين کوی را زیباترین و خوش آب و هوا ترین بخش آبادان ساخته است. امروز اما کوی بريم نیز مانند بسیاری دیگر از جاهای آبادان هنوز به درستی بازسازی نشده و نشانه‌هایی از زخم جنگ در آن دیده می‌شود. بریم در زمان پهلوی دوم  از محلات خارجی‌نشین، مدرن  آبادان بود. در مورد وجه تسمیه نام بریم، نقل است که این کلمه از کلمه انگلیسی BRIME به معنی حاشیه، کنار و لبه اروند گرفته شده است.

حالا اما داستان ما و اسب عرب؛خوزستان قطب پرورش اسب اصیل عرب کهن ترین گونه اسب و تنها نژاد تقريبا خالص اسب است که نقشی اساسی در تاریخ انسان و اسب بازی کرده است. اسب عرب در  امتداد بین النهرین و  عراق، سوریه، قسمتهایی از ایران و شبه جزیره عربستان وجود دارد  به طوري كه این نژاد را مربوط به ۴ هزار و ۵۰۰ سال قبل می‌دانند که از خاورمیانه و نواحی بیابانی یا نیمه بیابانی این منطقه ریشه گرفته ‌است.نكته جالب كه در اين سفر پي برديم علاقه عجيب مردم و عشيره هاي خوزستان به اسب است. اسب هاي عربي كه امروزه به صورت سنتي در ميان روستاها و زمين هاي كشاورزي همراه با ديگر حيوانات نگه داري مي شود و شايد اگر توجه بيشتري به نگهداري اسب هاي اصيل عربي شود،وضعيت اسب سواري استان از اين بهتر خواهد شد. 

علي صحابي، پيش كسوت اسب سواري استان كه به گفته خودش سالهاست كه خانواده اش در امر پرورش اسب در آبادان حضور دارند روايت جالبي از اسب منطقه مي گويد:« ميدان اسب سواري آبادان  و خرمشهر  را انگليسي حدود 60 سال پيش تاسيس كردند. مي دانيد كه آنها وقتي كه به منطقه اي مي آيند اولين كارهايي كه مي كنند امكانات حضور دراز مدت خودشان را طراحي مي كنند. به همين دليل است كه در آبادان زمين هاي گلف،كارتينگ و تنيس وجود دارد. انگليسي ها ،اسكاتلندي ها و ايرلندي هايي به اسب هم علاقمند بودند اولين باشگاه اسب سواري منطقه را تاسيس كردند. اولين باشگاه در دهكده بريم بود،جايي كه همه كساني كه در آنجا بودند يا انگليسي بودند و يا خارجي. متولي اول اسب در منطقه هم شركت نفت و پالايشگاه آبادان . اسب ها هم به صورت دوره اي مسابقه مي دادند. در قبل از انقلاب حتي اسب هاي اسطبل سطلنتي به اينجا مي امدند  و در كورس آبادان شركت مي كردند.»

حالا اما در مجاورت جاده اي قديمي به نام ديري فارم كه ميانه خرمشهر و آبادان است ميدان اسب سواريي قرار دارد. مكاني  قديمي كه گرچه از استاندارهاي خوبي برخوردار است اما براي برگزاري كورس بزرگ با مشكلاتي همراه است؛مكان كورس  در دشتي بزرگ كه سازه اي سفيد در مجاورت آن در حال ساخت است،ميدان كورس اروند در مجاورت فرودگاه و باشگاه اسب سواري شركت نفت قرار دارد، محلي باز و وسيع كه دور ميدان را به صورت فنس جدا كرده اند. آقاي صحابي كه به نوعي برگزار كننده مسابقات محلي در دزفول و آبادان و خرمشهر هستند توضيح دادند كه به دليل وضعيت آب و هوايي تنها در فصل فروردين در ميدان مسابقه برگزار مي شود. 

در اين ميان اما آقاي حميد رادان،عضو كميته تبارنامه فدراسيون سواركاري كه براي بازديد از اين امكانات اسب سواري خرمشهر و آبادان به اينجا سفر كرده بود در بازديد از ميدان نكات فني را به مسئولان محلي مي گويد. حميد رادان مي گويد:«ميدان از دور خوب و استانداري دارد اما ميدان فاقد جايگاه ويژه اي براي تماشاگران و حتي فاقد مانژي براي نگهداري اسب ها قبل از مسابقه است. به نظر مي رسد كه بايد جايگاه ويژه تماشاگران مشتاق و همچنين مالكان در اين ميدان ديده شود. نكته مهم اينجاست كه منطقه از امكانات خوبي برخوردار مي باشد و مي توان با همت بالا مسئولان و مالكان اسب و كمك فدراسيون ،خوزستان را همانطور كه است به عنوان جايگاه ويژه اسب عرب در ايران مورد توجه قرار داد.»آقاي رادان نكته ظريفي هم مي گويد و اينكه مالكان اسب بايد خودشان بيش از هر كس ديگري همت داشته باشند،چون براي آنها اسب به تنهايي يك سرمايه اقتصادي نيست بلكه بخش مهم و تاثير گذاري از زندگي آنهاست. اميدوارم كه با توجه ويژه اي كه آقاي خليلي رييس فدراسيون به استان ها دارد و همين سفر هم به اين دليل است،وضعيت اسب در خوزستان ارتقا پيدا كند. »

در كنار اينها اما وجود تفكرات سنتي در منطقه و ضرورت خارج شدن از چنين شرايطي و توجه بيشتر فدراسيون در برگزاري كلاس هاي آموزشي و دوره هاي تخصصي براي مربيان و سواركاران استان مي تواند باعث رونق اسب عرب در خوزستان شود. جايي كه در مجاورت اين استان،در قطر و عربستان ، اسب عرب به عنوان يك برند جهاني با مبالغ بالا و زياد خريد و فروش مي شود و چرا خوزستان و اسب هاي عربش كه بعضي از انها بي نظير و اصيل هستند در اين بازار حضور نداشته باشند. 

سه منطقه  آبادان ،خرمشهر و جزيره مينو منطقه آزاد اروند را تشكيل مي دهند،جايي كه حالا به عنوان متولي امور سعي مي كند طرح توسعه اسب سواري استان را در دستور كار خورد قرار داده است. بيژن  شيري مسوول ورزش مناطق آزاد كشور با اشاره به فضاي موجود اسب سواري استان به خصوص آبادان و خرمشهر مي گويد: برنامه هاي وسيعي در مناظق آزاد و استفاده از پتانسيل هاي ورزشي اين مناطق در نظر گرفته شده است. ما اعتقاد داريم مي شود از پتانسيل هاي موجود اين مناطق به موضوعات فرهنگي و اجتماعي اهتمام بيشتري كرد. متاسفانه در گذشته بيشتر به جنبه هاي اقتصادي كار توجه مي شد اين در حالي است كه همين منطقه اروند داراي ميدان اسب سواري قديمي،ريشه هاي اصيل در پرورش اسب و كورس است. مي شود كه با توجه و برنامه ريزي براي خود همين مردم كارهايي كرد كه مردم نسبت به محيطي كه در آن حضور دارند،احساس خوبي داشته باشند. ما برنامه هاي خوبي در نظر گرفته ايم كه بشود ميدان موجود آبادان را سامان دهيم. در اينجا اسب هاي خوب و اصيلي وجود دارد كه از قيمت هاي بالا هم برخوردار است كه در ميدان رقابت مي توانند شور هيجاني در شهر ايجاد كنند. مالكان و ريش سفيدان محلي مي توانند ميدان اسب سوراي را به توجه به جايگاهي كه اسب در فرهنگ عمومي مردم دارد را به عنوان محلي براي مشاركت اجتماعي و همبستگي و همراهي محلي در بياورند. ما هم در كنار جنبه هاي اقتصادي موجود به دنبال اين مسئله هم هستيم و تلاش مي كنيم كه از پتانسيل هاي موجود استفاده كنيم»

آبادان و خرمشهر يكي از نمادهاي قدرت ايران هستند؛ جايي براي غرور و همدلي و همراهي. حالا اما مي شود اينجا را مثل خيلي از قطب هاي اسب سواري ايران شكوفا كرد. در فرودين كه در ميدان كورس مي گذارند ، با اينكه امكانات كمي وجود دارد اما اينجا پر از آدم هاي شهر مي شود. بايد اين گنج را اكتشاف كنيم. مثل نفت كه روزي از دل اين خاك بيرون آمد.