مقدمه‌ای بر اهمیت ویژه برنامه ششم توسعه کشور
کرم رضا پیریایی
به رغم اهمیت ویژه برنامه ششم توسعه کشور، ستاد تدوین لایحه مذکور در مقطع و بازه زمانی حاضر تاکنون نتوانسته جریانی متناسب با اهمیت برنامه پنج ساله کشور در بستر گفتمان نخبگانی جامعه ایجاد نماید.
این در حالی است که در این خصوص باید سهم و نقش نخبگان در تصمیم‌سازی شایسته و ایفای نقش در مسیر موازی «مدیران و نخبگان» فراهم باشد تا شاید در این پارالل سازی منطقی، یکی از سبک‌های ساختاری تفاهم و هم افزایی اجتماعی را فعال و مؤثر سازد.
البته ممکن است گفته شود در ساختار ستاد تدوین لایحه برنامه ششم و تهیه اسناد برنامه به تعداد لازم شورا و کمیسیون و کمیته فعال است و در این مجموعه جلسات، نماینده نخبگان و اشخاصی از خانه‌ها و اتاق‌های صنعت و معدن، بازرگانی و کشاورزی حضور دارند و خروجی این نشست‌ها به عنوان لایحه پیشنهادی دولت، تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌شود و در آن بستر کمیسیون‌ها و صحن علنی مجلس و طبعاً همه نمایندگان ملت هم فعال، لکن جواب نویسنده این است که برنامه پنج ساله کشور آن قدر اهمیت دارد که این موضوع جایگزین حواشی رایج در کشور شود؛ حواشی مضری که نه تنها اثری در پیشبرد امور ندارد، بلکه عامل اختلاف و سوءتفاهم و مایه کاهش هم‌افزایی اجتماعی و از جمله هدر دادن توان و استعداد و انرژی و فعالان کشور می‌شود.
اکنون پیشنهاد این است که: چه در قالب‌های کشوری و چه استانی، با محوریت ستاد تدوین لایحه برنامه ششم توسعه کشور و نیز ستادهای استانی آن ـ که لابد در هر استان زیر نظر شورای برنامه ریزی و توسعه استان تشکیل می‌شود ـ کمیته‌های نخبگان از قشرهای مختلف را برای انطباق با نوع مباحث مرتبط به ویژه وضعیت موجود و گنجایش‌های آن به کار گیرد.
نکته پایانی اینکه: تمرکز ستاد تدوین برنامه ششم در تهران و کم اطلاعی استان‌ها از فرایند تصویب برنامه در تناقض آشکار با روح قانون‌های مربوطه به ویژه قانون اساسی است و از سویی مشارکت ندادن دستگاه‌های استانی دولت و نخبگان استان‌ها اشکال آشکاری است که آثار آن را در مقام موقعیت اجرا شاهد بوده و هستیم. متأسفانه این روال مختص به دوره‌ای خاص نیست، بلکه در همه ادوار، تصویب برنامه‌های پنج ساله توسعه، گستره مطلوب و فراوانی مناسب شرکت کنندگان را نداشته و این سهم ارزشمند که نوعی از فرهنگ سازی مؤثر و گام عمده‌ای به سوی فرهیختگی اجتماعی است، معمولا مورد غفلت و تغافل قرار می‌گیرد.
برای اثبات این نکته مهم، کافی است مخطبان محترم به اطلاعات خودشان در این مورد توجه نمایند. مستند‌تر از این‌ها، پرسش از میزان اطلاعات فرمانداران کشور (۴۲۸ فرماندار) به عنوان مدیران ارشد شهرستان‌ها درباره موضوعات برنامه‌های پنج ساله توسعه است که حتما از نواقص جدی ما در این خصوص است.
این در حالی است که در این خصوص باید سهم و نقش نخبگان در تصمیم‌سازی شایسته و ایفای نقش در مسیر موازی «مدیران و نخبگان» فراهم باشد تا شاید در این پارالل سازی منطقی، یکی از سبک‌های ساختاری تفاهم و هم افزایی اجتماعی را فعال و مؤثر سازد.
البته ممکن است گفته شود در ساختار ستاد تدوین لایحه برنامه ششم و تهیه اسناد برنامه به تعداد لازم شورا و کمیسیون و کمیته فعال است و در این مجموعه جلسات، نماینده نخبگان و اشخاصی از خانه‌ها و اتاق‌های صنعت و معدن، بازرگانی و کشاورزی حضور دارند و خروجی این نشست‌ها به عنوان لایحه پیشنهادی دولت، تقدیم مجلس شورای اسلامی می‌شود و در آن بستر کمیسیون‌ها و صحن علنی مجلس و طبعاً همه نمایندگان ملت هم فعال، لکن جواب نویسنده این است که برنامه پنج ساله کشور آن قدر اهمیت دارد که این موضوع جایگزین حواشی رایج در کشور شود؛ حواشی مضری که نه تنها اثری در پیشبرد امور ندارد، بلکه عامل اختلاف و سوءتفاهم و مایه کاهش هم‌افزایی اجتماعی و از جمله هدر دادن توان و استعداد و انرژی و فعالان کشور می‌شود.
اکنون پیشنهاد این است که: چه در قالب‌های کشوری و چه استانی، با محوریت ستاد تدوین لایحه برنامه ششم توسعه کشور و نیز ستادهای استانی آن ـ که لابد در هر استان زیر نظر شورای برنامه ریزی و توسعه استان تشکیل می‌شود ـ کمیته‌های نخبگان از قشرهای مختلف را برای انطباق با نوع مباحث مرتبط به ویژه وضعیت موجود و گنجایش‌های آن به کار گیرد.
نکته پایانی اینکه: تمرکز ستاد تدوین برنامه ششم در تهران و کم اطلاعی استان‌ها از فرایند تصویب برنامه در تناقض آشکار با روح قانون‌های مربوطه به ویژه قانون اساسی است و از سویی مشارکت ندادن دستگاه‌های استانی دولت و نخبگان استان‌ها اشکال آشکاری است که آثار آن را در مقام موقعیت اجرا شاهد بوده و هستیم. متأسفانه این روال مختص به دوره‌ای خاص نیست، بلکه در همه ادوار، تصویب برنامه‌های پنج ساله توسعه، گستره مطلوب و فراوانی مناسب شرکت کنندگان را نداشته و این سهم ارزشمند که نوعی از فرهنگ سازی مؤثر و گام عمده‌ای به سوی فرهیختگی اجتماعی است، معمولا مورد غفلت و تغافل قرار می‌گیرد.
برای اثبات این نکته مهم، کافی است مخطبان محترم به اطلاعات خودشان در این مورد توجه نمایند. مستند‌تر از این‌ها، پرسش از میزان اطلاعات فرمانداران کشور (۴۲۸ فرماندار) به عنوان مدیران ارشد شهرستان‌ها درباره موضوعات برنامه‌های پنج ساله توسعه است که حتما از نواقص جدی ما در این خصوص است.
