جزییات واگذاری پروژه‌های عمرانی نیمه‌تمام
وقتی عملیات ساخت پروژه‌ای تعطیل می‌شود و پیمانکار نمی‌تواند پروژه را به حال خود رها کند زیرا به عنوان سرمایه او محسوب می‌شود و به این جهت پیمانکار باید برای نگهداری از این پروژه تا زمانی که عملیات ساخت آن دوباره آغاز شود هزینه صرف کند.
سرنوشت پروژه‌های عمرانی نیمه‌تمام از جمله مباحثی است که بار مالی بسیاری را برای دولت یازدهم به همراه دارد. با وجود اینکه از همان ابتدا عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد. دولت پولی برای تکمیل پروژه‌ها ندارد و بخش‌خصوصی باید به کمک پروژه‌های نیمه‌تمام بیاید اما طبق روالی که در کشور حاکم شده پیمانکاران همواره روی کمک دولت حساب می‌کنند. درگیر بودن اجباری دولت در پروژه‌های عمرانی باعث شده تا تصمیم‌گیری نهایی برای تکمیل پروژه‌ها باز هم به گردن دولتمردان بیفتد.
به گزارش جهان صنعت، در چنین شرایطی دولت تصمیم گرفته سر خود را به نوعی خلوت کند و پروژه‌هایی را که توجیه اقتصادی ندارد یا در مراحل اول ساخت هستند را تعطیل کند. طبق این تصمیم پروژه‌ها به سه دسته تقسیم شدند؛ در دسته اول پروژه‌هایی با پیشرفت 80 درصد به بالا هستند که قرار است این پروژه‌ها با تخصیص اعتبار دولتی تکمیل شوند.پروژه‌های دسته دوم، پروژه‌هایی هستند که پیشرفت آنها زیر 20 درصد است که در این بخش دولت تصمیم به خاتمه پیمان آنها گرفته و این پروژه‌ها به کلی متوقف می‌شوند.
دسته سوم هم پروژه‌های بین 20 تا 80 درصد هستند که دولت تصمیم گرفته با تزریق اعتبار در حدی که هزینه نگهداری این پروژه‌ها تامین شود از آنها محافظت کند تا اینکه تزریق اعتبار برای ساخت آنها صورت گیرد. در این میان دولت تصمیم دارد براساس قانون بودجه سال 93 تکمیل پروژه‌های زیر 50 درصد را به بخش‌خصوصی واگذار کند که این تصمیم اما و اگرهایی را به همراه دارد.برای اطلاع از آخرین وضعیت تعیین تکلیف پروژه‌های عمرانی به سراغ حسن سعادتمند، رییس هیات‌مدیره کانون سراسری پیمانکاران عمرانی ایران رفتیم. متن گفت‌و‌گو با وی در ادامه می‌آید:
بدهی دولت به پیمانکاران طی یکسال گذشته بحث‌های بسیاری را به همراه داشت؛ در حال حاضر وصول این بدهی به کجا رسید؟
پرداخت مطالبات پیمانکاران در پروژه‌های عمرانی که مربوط به پایان سال 92 و 93 می‌شود به مرور در حال انجام است که قرار است این مطالبات تا پایان سالجاری به صفر برسد.
در مواردی هم اعلام می‌شود که این مطالبات توسط دولت در حال پرداخت است اما دستگاه‌های اجرایی در دریافت این مطالبات کوتاهی کرده و پیگیری‌های لازم را انجام نداده‌اند.
در حال حاضر اولویت دولت برای تکمیل پروژه‌ها به چه صورت است؟
اولویت دولت با تکمیل پروژه‌هایی با پیشرفت 80 درصد به بالاست و سعی دارد در ابتدا به این پروژه‌ها اعتبار برسد. این در حالی است که قرارداد پروژه‌های زیر 20 درصد پیشرفت را به کلی فسخ کرده و به پیمان آنها خاتمه می‌دهد.
برای پروژه‌های بین 20 تا 80 درصد هم تنها اعتبار تامین هزینه نگهداری در نظر گرفته شده است.
در خصوص هزینه نگهداری پروژه‌ها بیشتر توضیح دهید؟
وقتی عملیات ساخت پروژه‌ای تعطیل می‌شود و پیمانکار نمی‌تواند پروژه را به حال خود رها کند زیرا به عنوان سرمایه او محسوب می‌شود و به این جهت پیمانکار باید برای نگهداری از این پروژه تا زمانی که عملیات ساخت آن دوباره آغاز شود هزینه صرف کند.
حاکم شدن این شرایط باعث شد تا دولت تصمیم گیرد پروژه‌های با پیشرفت زیر 50 درصد را به بخش‌خصوصی واگذار کند.
به نظر شما این تصمیم تا چه حد می‌تواند منجر به تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام شود؟
با توجه به اینکه دولت با استناد به آیین‌نامه اجرایی بند «س» ماده واحده قانون بوجه سال 1393 کل کشور که در سالجاری رونمایی شده تصمیم گرفت پروژه‌های بلاتکلیف و نیمه‌تمام که منابع مالی ندارند را به بخش‌خصوصی واگذار کند. این در حالی بود که تشکل‌های مربوطه از جمله کانون سراسری پیمانکاران عمرانی و دست‌اندرکاران این حوزه از مراحل تدوین این آیین‌نامه بی‌اطلاع بودند و زمانی که تصمیم نهایی گرفته و به مرحله اجرا رسید در جلسه‌ای با حضور نوبخت و جهانگیری و دست‌اندرکاران این حوزه از آیین‌نامه یادشده رونمایی شد.
به عبارت دیگر وقتی مطلع شدیم که کار از کار گذشته بود و آیین‌نامه به مرحله عملیاتی رسیده بود.
آیا نسبت به این تصمیم‌گیری اعتراضی هم کردید؟
با توجه به اینکه بهتر بود قبل از اینکه تصمیمی گرفته شود از نظرات کارشناسی دست‌اندرکاران این حوزه استفاده گردد و حتی بخش‌خصوصی هم بتواند نظرات خود را ارایه دهد اما این اتفاق نیفتاد به هر جهت پس از رونمایی از این آیین‌نامه ما هم در شورای هماهنگی تشکل‌های مهندسی صنفی و حرفه‌ای کشور کمیسیون تخصصی تشکیل داده و نظرات و پیشنهادات خود را در قالب یک طرح و اصلاحیه پیشنهادی آنها ارایه کردیم.
به نظر شما این آیین‌نامه چه کاستی‌هایی دارد؟
این آیین‌نامه اشکالات زیادی دارد که باید اصلاح و در ابتدا به منافع ملی کشور و سرمایه‌های ملی بیشتر توجه شود به عبارت دیگر پروژه‌هایی که با صرف منابع دولت به پیشرفت 50 درصدی رسیده است باید به درستی و طی فرآیند صحیح به بخش‌خصوصی واگذار شود تا موجب هدررفت سرمایه‌های ملی کشور نشود زیرا این پروژه با تملک دارایی‌های دولت و اعتبارات عمرانی به این مرحله از ساخت رسیده است و اگر در واگذاری بخش‌خصوصی درست عمل نشود منابع کشور هدر رفته است. به اعتقاد بنده در این بخش شتابزدگی به چشم می‌خورد که می‌تواند به زیان منافع کشور تمام شود.
پیشنهاد شما برای نحوه اجرای صحیح این آیین‌نامه چیست؟
پیشنهادات خود را در قالب اصلاحیه پیشنهادی این آیین‌نامه تهیه کرده و برای معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری ارسال کردیم که یک نمونه از آن را هم در اختیار روزنامه «جهان صنعت» قرار می‌دهیم.
از بحث این آیین‌نامه بگذریم. باز هم به میزان مطالبات پیمانکاران بپردازیم. در حال حاضر میزان بدهی دولت به پیمانکاران چقدر است؟
در گذشته اعلام شد که بدهی دولت به پیمانکاران کمتر از 10 هزار میلیارد تومان است که ما اعلام کردیم قطعا این رقم درست نیست و رقم بدهی بین 10 تا 15 هزار میلیارد تومان است که البته در حال حاضر بخش وسیعی از این مبلغ پرداخت شده است و امیدواریم دولت در سال 94 پروژه‌هایی را که به دلیل نبود منابع مالی تعطیل شده‌اند از سر گیرد زیرا طبق آنچه چندی پیش اعلام شده حدود 2906 طرح عمرانی نیمه‌تمام در کشور وجود دارد که قرار است 243 طرح در سال 93 به اتمام برسد.
