به ازای هر تهرانی چند متر فضای سبز وجود دارد؟ این پرسشی است که مسئولان برایش پاسخهای خوبی دارند و البته هر سال از رشد مثبت آمار مرتبط با این موضوع خبر میدهند، ولی کسی نمیداند این آمار و ارقام چگونه محاسبه میشود که در عالم واقع، جور دیگری به نظر میرسد!
به گزارش «تابناک»، از جمله معضلاتی که سالهاست گریبانگیر کلانشهر تهران شده و حتی یکی از قویترین دستاویزهای مسئولان برای پیش کشیدن تئوری انتقال پایتخت را میسازد، آلودگی شدید هوا در این شهر است که ریشه در مسائل گوناگونی دارد؛ اما در پیشانی طرحهای ضد آن، گسترش فضای سبز دیده میشود.
هر چه آلاینده بودن خودروهایی که تردد روزانه این شهر پهناور را شکل میدهند، به دلایل گوناگون غیرقابل مرتفع کردن به نظر میرسد، هر چه دور کردن صنایع آلاینده از شهر به مانند کاهش آلایندگی سوختهای فسیلی و حتی بهبود ناوگان حمل و نقل شهری به کندی انجام میشود و هر چه تدابیر نخ نمایی چون تعطیل کردن قلب تپنده کشورمان برای مقابله با آلودگی هوا در مواقع بحرانی، تنها راه حل مسئولان برای مقابله با آلودگی هواست، هیچ کسی نیست که نداند تنها اقدام قابل اتکا برای حفظ شرایط موجود و نیم نگاهی برای بهبود اوضاع، حفظ فضاهای سبز شهری و باغات باقی مانده از گذشته و تلاش برای توسعه این فضاها در کشور است.
بدین ترتیب شاخص سرانه فضای سبز مورد توجه مسئولان قرار گرفته و توسعه آن در زمره الزامات طرح جامع تفصیلی تهران قرار گرفته است؛ یعنی تدارک برنامه جامعی برای حفظ فضای سبز شهری و افزایش سرانه آنکه به نوعی افزایش جمعیت هم در آن دیده شده است.
بدین ترتیب یکی از شاخصهای مهم برای نشان دادن عملکرد مجموعه مدیریت شهری، به ویژه شهرداری در نوک پیکان اجرای مصوبات، سرانه فضای سبز است که به گفته شهردار تهران تاکنون 10 درصد بیش از آنچه در طرح جامع شهر دیده بود، محقق شده و عدد آن به گفته مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری تهران، در محدوده شهر تهران به پانزده متر مربع به ازای هر شهروند رسیده و در خارج از شهر، بیش از ۲۳ متر مربع است.
این اعداد که بارها در مناسبتهای مختلف از زبان مسئولان شهرداری شنیده شده و نیم نگاهی به تاریخچهشان، اغلب حکایت از رشد رقم خورده در این حوزه دارد، در حالی بیان میشوند که معلوم نیست، بنا بر کدام متر و شاخص ارزیابی شدهاند، چراکه به شکلی عجیب باور ناپذیر به نظر میرسند.
کافی است، جمعیت تهران را نه میلیون فرض کنیم (بر اساس سرشماری سال ۹۰، جمعیت تهران حدود هشت میلیون و سیصد هزار تن محاسبه شده است) و بعد برای هر نفر، پانزده متر فضای سبز محاسبه کنیم تا به عدد ۱۳۵ میلیون متر مربع فضای سبز در پایتخت برسیم؛ یعنی ۱۳۵ کیلومتر مربع از وسعت ۷۳۰ کیلومتر مربعی تهران را فضای سبز در بر گرفته است.
اگر این اعداد را تناسب ببندیم، درخواهیم یافت بر پایه این سرانه اعلام شده، باید تقریبا یک پنجم تهران فضای سبز باشد؛ فضاهایی که اگر کنار هم جمعشان کنیم، به محدودهای با عرض ۹ کیلومتر در طول ۱۵ کیلومتر نیاز خواهیم داشت که چهارده برابر کل مساحت پارک چیتگر خواهد بود.
بدین ترتیب انتظار میرود که بتوانیم چنین پهنه سبزی ـ که از محاسبات بر مبنای سخنان مسئولان حاصل آمده ـ را در نقشه شهر شناسایی کنیم، اما هرچه تلاش کنیم، نخواهیم توانست تا به این نتیجه برسیم که چه بسا شاید ملاکهای مسئولان برای احصای فضای سبز شهری با آنچه ما از فضای سبز در ذهن داریم، متفاوت باشد!
شاید بد نیست بار دیگر نقشه و تصویر هوایی تهران را برای یافتن پاسخ اینکه «آیا یک پنجم تهران «فضای سبز» است؟» دقیقتر بررسی کرده و از مسئولانی که سرانه فضای سبز را محاسبه میکنند و از افزایش آن خبر میدهند، چگونگی محاسباتشان را بپرسیم.