در حالی که عملیات ائتلاف بینالمللی ضد داعش به رهبری آمریکا در عراق و سوریه همچنان ادامه دارد، گزارشها و تحلیلهای منتشره در روزهای اخیر تردیدهای جدیدی را درباره اهداف واقعی ایالات متحده از طرح مبارزه با تروریستهای داعش ایجاد کرده است؛ تردیدهایی که اظهارات اخیر مقامات نظامی آمریکا نیز آنها را تشدید میکند.
به گزارش «تابناک»، جدیدترین برآوردهای کارشناسان بینالمللی، از سود سرشاری حکایت دارد که صنایع تسلیحاتی آمریکا از عملیات دولت این کشور در عراق و سوریه میبرند. دانیل دو لوس، تحلیلگر خبرگزاری فرانسه در این زمینه با اشاره به افزایش نرخ سهام شرکتهای تسلیحاتی آمریکا پس از آغاز عملیات «عزم راسخ»، این عملیات را برای صنایع تسلیحاتی آمریکا همچون «معدن طلا» دانسته است.
بر پایه این تحلیل، حملات هوایی آمریکا به مواضع تروریستهای داعش در عراق و سوریه، باعث میشود تقاضا برای خرید بمب، موشک و قطعات یدکی هواپیماهای جنگی بالا برود؛ افزون بر این، انگیزه توسعه پروژههای جدید تسلیحاتی نیز افزایش خواهد یافت. ریچارد ابولافیا از شرکت پژوهشی «تیل گروپ» میگوید: «از دیدگاه صنایع دفاعی، این جنگ عالی است».
در سه ماه گذشته بهای سهام شرکت تجهیزات فنی و تسلیحاتی «لاکهید مارتین» حدود 3 درصد افزایش یافته است. این شرکت از جمله موشکهای «هلفایر» تولید میکند که توسط پهپادهای آمریکایی شلیک میشود. ارزش سهام شرکتهای نورثروپ گرومن و ریتئون نیز از شروع عملیات نظامی اخیر آمریکا بالا رفته است.
شرکت ریتئون اواخر سپتامبر قراردادی ۲۵۱ میلیون دلاری با پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) بست. این شرکت بنا بر قرارداد باید برای نیروی دریایی آمریکا، موشکهای تاماهاوک بیشتری تولید کرده و بفرستد. روز ۲۳ سپتامبر که نخستین روز حملات هوایی نیروهای ائتلاف در سوریه بود، ناوهای جنگی آمریکا ۴۷ فروند موشک تاماهاوک شلیک کردند. ارزش هر فروند از این موشکها برابر با یک میلیون و چهارصدهزار دلار است.
شرکتهای تسلیحاتی نه تنها به معامله با ارتش آمریکا چشم دوختهاند، بلکه به دیگر کشورهای حاضر در ائتلاف بینالمللی ضد داعش نیز امید بستهاند. در حملات هوایی نیروهای ائتلاف بحرین، اردن، عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی نیز شرکت دارند. در عراق نیز از جمله کشورهایی که حملات هوایی میکنند، فرانسه است. به علاوه، شرکتهای امنیتی به قراردادهایی در رابطه با بازسازی و آموزش واحدهای دولتی عراق چشم دارند.
یک سال پیش، صنایع تسلیحاتی آمریکا دچار رکود شد. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا نیروهای این کشور را از عراق خارج ساخت و عملیات در افغانستان نیز به پایان خود نزدیک میشد. با توجه به بدهیهای سنگین باید هزینههای دفاعی آمریکا در سالهای پیش روی پایین میآمد. همزمان با دعوای دمکراتها و جمهوریخواهان بر سر بودجه، بودجه پنتاگون نیز باید کاهش مییافت. صنایع تسلیحاتی آمریکا نخستین اخراجهای کارکنان خود را آغاز کردند؛ اما پیشروی نیروهای «دولت اسلامی» در عراق و سوریه و همچنین مناقشه میان اوکراین و روسیه موجب شد که در واشنگتن ارزیابیهای جدیدی درباره اوضاع امنیتی پدید بیاید.
این شواهد که به تازگی در مطبوعات و رسانههای غربی به طور فزایندهای مورد اشاره قرار میگیرد، شاهد جدیدی بر این است که هدف اصلی آمریکا از شکل دهی به ائتلاف بینالمللی جدید، نه صرف مبارزه با داعش، بلکه تأمین منافع چندگانه اقتصادی و سیاسی خود است.
این گمانه به ویژه از آنجا بیش از پیش تقویت میشود که در روزهای اخیر، مقامات نظامی ارشد آمریکایی نیز ضمن کافی نداستن اقدامات کنونی آمریکا و نیروهای ائتلاف در عراق و سوریه، خواستار تشدید این اقدامات و به ویژه استفاده از نیروی زمینی در این کشورها شدهاند.
در این زمینه به نوشته «دویچه وله»، در واشنگتن فشارها علیه دولت اوباما در حال افزایش است. منتقدان خواستار بهکارگیری نیروهای زمینی در عراق و سوریه علیه تروریستهای داعش هستند. در این میان، هرچند دولت آمریکا تاکنون رسما از از تن دادن به درخواست این گروهها خودداری کرده، با توجه به نفوذ همیشگی لابی صنایع تسلیحاتی آمریکا بر دولتمردان این کشور، بعید نیست در آینده نزدیک و به بهانههای گوناگون، شاهد توسعه گستره عملیات نظامی آمریکا در عراق و سوریه باشیم.
دویچه وله همچنین با اشاره به وضعیت جاری در عملیات بینالمللی ضد داعش، اشاره میکند که پنتاگون اینک دستاویز خوبی برای افزایش بودجه خود در سالهای آتی دارد. این وضعیت باعث میشود که مقاومت کنگره در برابر افزایش هزینههای دفاعی پایین بیاید، زیرا احتمال رد درخواست افزایش بودجه پنتاگون در زمانی که یک عملیات نظامی از سوی این کشور در جریان است، بسیار دشوار مینماید.